Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық Университеті
Ақпараттық технологиялар факультеті
Жүйелік талдау және басқару кафедрасы
Басқару жүйелерін модельдеу
БӨЖ 11
Кәсіби қызмет салаларында процестер мен жүйелерді модельдеудің инстументальды құралдары.
Орындаған: Нұрлан Н.Н.
Тексерген: Кисикова Н.М.
Астана, 2023 ж
Технологияның қарқынды дамуы және кәсіби қызмет салаларындағы қарқынды өзгерістер дәуірінде процестер мен жүйелерді модельдеу үшін заманауи құралдарды пайдалану маңызды болып табылады. Модельдеу қазіргі бизнестің, машина жасаудың, денсаулық сақтаудың және басқа да салалардың ажырамас бөлігі болып табылады. Бұл жұмыста біз модельдеу құралдарының рөлі мен маңыздылығын, сондай-ақ олардың кәсіби қызметтің әртүрлі салаларында қолданылуын қарастырамыз.
Модельдеудің негізгі принциптері.
Модельдеудің негізгі принциптерінің бірі - жеңілдету. Модельді құру жүйенің негізгі аспектілерін бөліп көрсетуді, қажетсіз мәліметтерді елемеу және маңызды сипаттамаларға назар аударуды талап етеді. Бұл түсінуге жеткілікті қарапайым, бірақ әлі де нақты жүйенің мәнін сақтайтын абстракцияны жасауға мүмкіндік береді. Модельді тексеру - бұл модельді нақты жүйемен тексеруді қамтитын тағы бір маңызды принцип.
Модельдеу құралдары.
Қазіргі әлемде процестер мен жүйелерді модельдеуге арналған көптеген бағдарламалық және аппараттық құралдар бар.
Бағдарламалық қамтамасыз ету:
Ең кең таралған бағдарламалық құралдардың бірі Simulink болып табылады. Бұл бағдарламалық қамтамасыз ету динамикалық жүйелерді талдау және жобалау үшін инженерлік модельдеуде кеңінен қолданылады. Ол күрделі үлгілерді жасауды және талдауды жеңілдететін пайдаланушыға ыңғайлы графикалық интерфейсті ұсынады.
AnyLogic - дискретті оқиғалар жүйелері және агент негізіндегі үлгілер сияқты әртүрлі парадигмаларды пайдаланып үлгілер жасауға мүмкіндік беретін тағы бір қуатты құрал. Бұл әсіресе өзара әрекеттесу деңгейі әртүрлі күрделі жүйелерді модельдеу кезінде пайдалы.
Arena – дискретті оқиға әдістерін пайдалана отырып, бизнес-процестерді модельдеуге маманданған бағдарламалық құрал. Бұл құрал көбінесе өндірістік процестерді оңтайландыру және жеткізу тізбегін басқару үшін қолданылады.
Аппараттық құрал:
Заманауи технологиялар сонымен қатар шынайы модельдеу үшін аппараттық құралдарды қамтиды. Интерактивті дисплейлер мен сенсорлық панельдер нақты уақыт режимінде модельдерді визуализациялауға және өзара әрекеттесуге мүмкіндік береді. Бұл процестерді тереңірек түсінуге және тезірек шешім қабылдауға ықпал етеді.
Мамандандырылған деректерді жинау құрылғылары модельдеу аппаратурасының басқа аспектісі болып табылады. Олар нақты деректерді модельдерге біріктіруге мүмкіндік береді, оларды дәлірек және шынайы етеді. Мысалы, өңдеу өнеркәсібінде мұндай құрылғылар өндіріс өнімділігін бақылау және нақты уақытта модельдерді автоматты түрде реттеу үшін пайдаланылуы мүмкін.
Модельдеудің әртүрлі салаларда қолданылуы.
Өнеркәсіп:
Өнеркәсіпте модельдеу өндірістік процестерді оңтайландыру үшін қолданылады. Үлгілерді пайдалана отырып, сіз өндірістік желілердің тиімділігін талдай аласыз, ресурстарды бөлуді оңтайландыра аласыз және ықтимал жүйе ақауларын болжай аласыз.
Денсаулық сақтау:
Денсаулық сақтау саласында модельдеу пациенттердің ағынын талдауға, аурухана бөлімдерін оңтайландыруға және медициналық жабдыққа қажеттілікті болжауға көмектеседі. Бұл көрсетілетін қызметтердің сапасын және жалпы денсаулық сақтаудың тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді.
Логистика:
Логистикалық индустрияда модельдеу жеткізу жолдарын оңтайландыру, қорларды басқару және жеткізу тізбегінің өнімділігін талдау үшін қолданылады. Модельдер жағдайлардың өзгеруіне тез жауап беруге және логистикалық процестердің тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді.
Қорытынды:
Модельдеу құралдары қазіргі кәсіби әлемде маңызды рөл атқарады. Олар процестерді түсінуді және оңтайландыруды жеңілдетіп қана қоймайды, сонымен қатар алынған мәліметтерді талдау негізінде негізделген шешімдер қабылдауға мүмкіндік береді. Модельдеудің негізгі принциптерін түсіну және сәйкес құралдарды пайдалану әртүрлі кәсіптік салаларда табысты жұмыс істеудің негізгі элементтері болып табылады.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Алгазинов Э. К., Сирота А. А. Анализ и компьютерное моделирование информационных процессов и систем/ под общ. ред. д-ра техн. наук А. А. Сироты .– М. : Диалог-МИФИ, 2009 .– 416 с.
2. Андрейчиков А. В., Андрейчикова О. Н. Системный анализ и синтез стратегических решений в инноватике. Математические, эвристические и интеллектуальные методы системного анализа и синтеза инноваций /– Изд. 2- е .– М. : URSS : [Книжный дом "ЛИБРОКОМ"], 2013.– 304 с.
3. Вдовин В. М., Суркова Л. Е., Валентинов В. А. Теория систем и системный анализ: учебник /– М. : Дашков и К, 2012 .– 637 с.
4. Волкова В.Н., Денисов А.А. Теория систем и системный анализ: учебник для бакалавров. – М.: Изд-во Юрайт, 2013. – 616 стр.
5. Качала В. В. Основы теории систем и системного анализа /– 2-е изд., испр.– М. : Горячая линия – Телеком, 2012 .– 210 с.
6. Системный анализ и принятие решений: СПбГПУ.– СПб.: Издательство Политехнического университета, 2008 .– 469 с.
Достарыңызбен бөлісу: |