Бөж тақырыбы: Қайта Өрлеу Өнеріндегі гуманистік құндылықтар. Орындаған

Қайта өрлеу эстетикасы бұл дәуірде қоғамдық өмірдің барлық салаларында: экономикада, идеологияда, мәдениетте, ғылым мен философияда жасалатын орасан зор төңкеріспен байланысты. Осы уақытқа қала мәдениетінің өркендеуі, Ұлы географиялық ашылулар, адамның ой-өрісін кеңейтіп, Қолөнерден мануфактураға көшу жатады.

Өндірістік күштердің революциялық дамуы, өндірісті тартып алған феодалдық сословиелік және цехтық қатынастардың ыдырауы жеке тұлғаның босауына алып келеді, оның еркін және әмбебап дамуына жағдай жасайды. Мұның бәрі дүниетанымның сипатына әсер етпейтіні сөзсіз.

Қайта өрлеу дәуірінде Орта ғасырлық көзқарастар жүйесінің түбегейлі сыну процесі және жаңа, гуманистік идеологияның қалыптасуы орын алады.

Гуманистік ой адамды ғаламның орталығына қояды, адам тұлғасының шектелмеген даму мүмкіндіктері туралы айтады. Ренессанстың философиялық және эстетикалық санасына терең зерттелген адам тұлғасының қадір-қасиетінің идеясы. Сол уақыттың көрнекті суретшілері оның оптимизмін және ынтасын шатастырды.

Осыдан, Қайта өрлеу қайраткерлерінің жан-жақты және жан-жақты мінез-құлқын бейнелейтін тұлғаның толық дамуы. «Бұл болды, – деп жазды Ф. Энгельс, — сол уақытқа дейін адамзат өмір сүрген барлық дәуірден ең озық төңкеріс, Титандарға мұқтаж және титандарды ой күші, құмарлығы мен сипаты, көпжақты және ғылым бойынша тудырған дәуір».

Бұл кезеңде реалистік дүниетанымның қалыптасуының күрделі процесі жүріп жатыр, антикалық әлемнің табиғатына, дініне, көркем мұрасына жаңа көзқарас қалыптасады. Әрине, Қайта өрлеу мәдениеті діни дүниетанымды түбегейлі еңсереді және дінмен бұзады деп санауға қате болар еді: дінге теріс көзқарас дінге деген қызығушылықты қайта жандандырумен және әртүрлі мистикалық идеялармен жиі ұштасады. Сонымен қатар, Ренессанс дәуірінде мәдениет пен өнерде зайырлы бастаудың күшеюі, секуляризация және тіпті дінді эстетизациялау жүріп жатыр.

Қайта өрлеу мәдениеті мен өнерін зерттеушілер дүниенің ортағасырлық суретінің күрделі сынуы өнерде орын алатынын айқын көрсетті. «Готикалық натурализмнен» бас тарту, соның негізінде канондар мен геометриялық схемалар жатқан ортағасырлық шығармашылық әдіс тірі табиғаттың дәл қайта жаңғыруына, сезімдік тәжірибе мен адам қабылдауына сенімнің қалпына келуіне, көзқарас пен түсініктің бірігуіне негізделген жаңа көркем әдісті жасауға әкеледі.