Болат мырзалиев
жүктеу/скачать 14,41 Mb. Pdf көрінісі
|
Наука и жизнь Казахстана 4 6 2020
| ҚОРЫТЫНДЫ
Тіл мәдениеті дегеніміз – сөздерді дұрыс қол- дану, сөйлеу үстінде оларды бір-бірімен қиюлас- тырып, үндестіріп, дұрыс айту, емле мен тыныс белгілері ережелерін сақтап, сауатты жазу, тілдің ғасырлар бойы сұрыпталып келген, сөз зергерлері оюлап берген көркемдігі мен әсем өрнегін орны- мен қолдану. Ғылым сөзімен айтсақ, лексикалық, грамматикалық, орфографиялық, орфоэпиялық, стилистикалық нормаларды ұстану, ол заңдылық- тарды бұзбай, жетілдіре, орнықтыра түсу. Тіл мәдениеті – сөйлеудегі, жазудағы тіл жұм- саудың өнегелі үлгілері, сауаттылық, ізеттілік, ай- қын ойлылық. Әдеби тілдің нормаларының өзге- ріске ұшырауы – нормадан ауытқу деп аталады. Профессор М.Балақаев өзінің «Қазақ тілінің мәде- ниеті» еңбегінде нормадан аукытқудың екі түрін көрсетеді: 1. Жөнімен ауытқу; 2. Жөнсіз ауытқу. Әдеби норманы белгілі мақсатпен, стильдік өңі болғандықтан өзгертіп қолдану – жөнімен ауытқу болады. Әдеби норманы жөн-жосықсыз бұзып, ес- тіген-білгенін қалай болса солай талғамай қолдану жөнсіз ауытқу болады. Тіл мәдениеті тілдік норманың 3 түрін қамтиды: 1. Тілдік норма (лексикалық, сөзжасамдық, грамматикалық, дыбысталу нормасы); 2. Этикалық норма – сөз нормалары (сөйлеу этикасының ережелері); 3. Коммуникативті норма (сөйлеу қарым-қаты- насының тиімділік қағидалары). жүктеу/скачать 14,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|