Бөлім: 0. B кинетика Тақырып: Химиялық реакция жылдамдығы Оқу мақсаттары

Бөлім: 10.2 B Кинетика

• Тақырып:
• Химиялық реакция
• жылдамдығы

Оқу мақсаттары:

• 10.3.2.1 гомогенді және гетерогенді реакциялар үшін жылдамдық өрнегін білу;
• 10.3.2.2 қарапайым реакциялардың орташа жылдамдығына есептеулер жүргізу;

Бұл ғылыми фактілерді не біріктіреді?

• Сабын көпіршігінің жарылу жылдамдығы 0,001 секунд.
• Желдің жылдамдығы сағатына 10-нан 15 мильге дейін.
• Суды қайнатқанда оның молекулалары секундына 650 метр жылдамдықпен қозғалады.
• Дауыл сағатына 125 миль жылдамдықпен қозғалуы мүмкін.
• Түнде шаш баяу өседі. Күн ішінде шаштың өсуі тездейді. Өсу қарқыны сағат 10 мен 11 аралығында ең үлкен. Өсу сағат 14.00 мен 16.00 аралығында болады.
• Қан артерияларда тез қозғалады (500 мм / с), тамырларда баяу (150 мм / с), ал капиллярларда одан да баяу (1 мм / с).
• Бұл ғылыми фактілерді не біріктіреді? Бір сөзбен қалай айтуға болады?

Химиялық кинетика

• -химиялық реакциялардың жылдамдығы мен механизмдерін зерттейтін химия саласы

Реакцияға қатысатын заттардың табиғатына байланысты

• Гомогенді
• реакциялар- біртекті ортада жүретін реакциялар
• (мысалы: ерітінділердің немесе газдардың арасындағы ). Гомогенді реакциялар бүкіл көлемде жүреді.

• Гетерогенді
• реакциялар- әр түрлі фазадағы заттардың әрекеттесуі, бұл жүйелердегі реакция әрекеттесуші заттар бетінде жүреді. (мысалы: газдар мен сұйықтықтар, қатты заттар мен сұйықтықтар)

• Mg(қ) + 2HCI (с)= MgCI2 (с)+ Н2(г)

• Н2 (г)+ СІ2(г) = 2HCI (г))

Химиялық реакция жылдамдығы - бастапқы заттардың немесе өнімнің біреуінің концентрациясының уақыт бірлігіндегі өзгеруі.

• −
• Әрекеттесетін заттардың
• концентрацияларының
• уақытқа сәйкес өзгерісі

• А+В = С+F реакция үшін уақыт өткен сайын А затының концентрациясы азайып, концентрация өзгерісі ∆С теріс мәнге ие болады, сондықтан өрнекте минус (–) таңбасы қойылады. Химиялық реакцияның жылдамдығы тек оң шама болады.

• + c2 – c− ∆t

• Гомогенді реакцияның жылдамдығы әрекеттесуші заттардың немесе өнімнің біреуінің концентрациясының уақыт бірлігіндегі өзгерісімен анықталады:

• Гетерогенді реакцияның жылдамдығы фаза бетінің аудан бірлігінде белгілі уақыт ішінде әрекеттесетін заттардың не өнімнің зат мөлшерінің өзгерісімен анықталады:

• Химиялық реакцияның жылдамдығы

• Гомогенді реакция Гетерогенді реакция

• 𝝊 – жылдамдық (моль/л∙с); (моль/л∙мин)
• С – заттардың концентрациясы (моль/л)
• t – уақыт (сек, мин)
• n – зат мөлшері (моль)
• S – қатты заттың бетінің ауданы
• ∆ - өзгеріс