Бөлім «Мен балаң жарық күнде сәуле қуған » Оқылатын шығарма



Дата15.11.2023
өлшемі30,19 Kb.
#124006

Бөлім «Мен балаң жарық күнде сәуле қуған...»
Оқылатын шығарма С.Торайғыров «Шығамын тірі болсам адам болып», С.Мұратбеков «Жусан иісі»



Оқу мақсаты

6.1.2.1 - әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық







мәселені идеясы арқылы түсіндіру







6.2.1.1 - шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың







алатын маңызына негіздеме жасау




Бағалау критерийі

Білім алушы







• Идеясы арқылы шығармада көтерілген әлеуметтік-







қоғамдық мәселені анықтайды




Ойлау дағдыларының

• Нақты эпизодтың маңыздылығын ашады




Қолдану




деңгейі







Орындау уақыты

15-20 минут






Тапсырма

  1. Әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені берілген үзінділер арқылы түсіндіріңіз, үзіндінің идеясын анықтаңыз.




Қ\с

Шығармадан үзінділер

Идеясы

1

«...- Ертеде бір жетім бала бопты… - деп Аян екінші ертегісін







бастады.







Сыбырлай шыққан даусында өз айтқанына қалайда қалтқысыз







сендіретіндей керемет бір күш бар.. Ғажап ертегілер еді…







Дүниедегі жақсылық атаулының бәр-бәрі: ерлік те, ізгілік те,







сұлулық пен ақылдылық та, әйтеуір адамға тән не бір асыл







қасиеттің барлығы да сол Аянның ертегілерінде болушы еді. Аян







батырлық туралы ертегі айтқанда, біз - алым-жұлым киінген қара







борбай балалар бір сәтке жадау қалпымызды ұмытып, шетімізден:







көк семсерді жарқ-жұрқ еткізіп, ат ойнақтатып жауға қарсы







арыстанша шабатын нағыз қас батырдай сезінуші едік өзімізді..»




2

«..Мен таяп келгенде шеттеу тұрған Есікбай сыбырлап қана:







− Аян балалар үйіне кеткелі жатыр,- деді.







− Қарағым, жолың болсын,- деді жыламсырап.- Жақсыдан қалған







тұяқ ең, қайда жүрсең де аман бол. Адам болсаң тауып келерсің







әлі...







Аян балалардың бәрімен қол алысып қоштасты.







− Мен әлі бәріңе де хат жазып тұрамын,- деді күлімсіреп.







Біз, балалар, Аянды кеп уақытқа дейін еске алып, сөз қылушы







едік.







Шынында да бұл күнде Аян қайда екен? Тірі ме екен? Ондай бала







тірі болуы тиіс. Ондай бала алдына нендей мұрат қойса да жетеді.







Ал тірі болса Жусандытөбеге бір оралмауы қалай?! Жусанның







иісін сағынбауы мүмкін емес қой....»







  1. Автордың: «Тебем деп тірі болсам надандықты, Серт етіп, өз-өзіме еткем егес»,- деп ой толғауының мәні неде деп ойлайсыз? Ойыңызды 3-4 сөйлеммен жеткізіңіз.

16

Бағалау критерийі

Тапсырма

Дескриптор

Балл

























Білім алушы






















Идеясы арқылы




үзіндіні негізгі мәселені ажыратуда

1




шығармада көтерілген




қолданады;

1




әлеуметтік-қоғамдық
















көтерілген әлеуметтік-қоғамдық

1




мәселені анықтайды

1

мәселені анықтайды;

1










үзіндінің идеясын анықтайды;

1




Нақты эпизодтың

2

автор сөзінің маңызын анықтайды;

1




маңыздылығын талдайды



















толғаудың мәнін ажыратады;

1

























өз ойын білдіреді.

1



















Барлығы







8






3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ Жиынтық бағалауға шолу
Ұзақтығы: 40 минут
Түсіну және жауап беру - 5 минут
Анализ және интерпретация - 15 минут Бағалау және салыстыру - 20 минут
Балл саны: 20
Көп таңдауы бар сұрақтар
Қысқа жауапты қажет ететін ашық сұрақтар Толық жауапты қажет ететін сұрақтар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 3 бөлімнен тұрады: бірінші бөлім -түсіну және жауап беру, екінші бөлім - анализ және интерпретация, үшіншісі -бағалау және салыстыруды тексеруге арналған.
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы

Тапсырма

Қамтылатын мақсаттар

Тапсырма түрлері

Тапсырмалар сипаттамасы

Орындау уақыты

Бал

1-5

6.1.2.1 Әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік- қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру.
6.1.3.1 Әдеби туындыдағы кейіпкердің типтерін тек тұрғысынан сипаттау.

Жауап нұсқалары нан бір дұрысын таңдау/жа бық сұрақтар

Тапсырма жеке орындалады. Оқушылар оқыған шығармалары негізінде берілген сұрақтарға жауап береді.

5

5

6-10

6.2.1.1 Шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау. 6.2.2.1 Эпикалық, поэзия
лық шығармалардағы автор бейнесін анықтау.
6.2.3.1 Шығармадағы көркем ауыстыру ларды (троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау

Толық жауап
ты қажет ететін сұрақ тар

Оқушылар оқыған шығармалары негізінде берілген сұрақтарға жауап береді. Жауаптарды 3-4 сөйлемнің шамасында беруге болады.

15

10

11

6.3.3.1 Шығармадағы кейіпкерлер қарым-қатынасын отбасылық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу.

Жазба
ша толық жауапты қажет ететін сұрақтар

Берілген тақырыпқа қатысты өз көзқарасын дәлелдеп, жазба жұмысын жазады.

20

5

Барлығы
40 минут 20
13
Тапсырмалар және балл қою кестеcі үлгісі
«Қазақ әдебиеті» пәнінен 3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары

1.Мен – балаң, жарық күнде сәуле қуған,
Алуға Күнді барып белді буған.
Жұлдыз болып көрмеймін елдің бетін,
Болмасам толған Айдай балқып туған...- деген өлең жолдарында троптың қай түрлері кездеседі?

  1. эпитет, теңеу

  2. теңеу, метафора

  3. кейіптеу,теңеу

  4. эпитет, метафора [1]

2. Аян алғаш рет қалай тобығын тайдырды?


  1. Алыс-жұлыс ойын үстінде күрескенімізде

  2. Семіз бұзау мөңкіп-мөңкіп жығып кеткенде

  3. Мұз айдынында сырғанақ теуіп жүргенде

  4. Соқаға жегілген өгізден домалап түскенде [1]

3. «Қаралы қағаз» Аянға қай кезде келді?

  1. Жазда

  2. Қыста

  3. Көктемде

  4. Күзде [1]

4. Тортайдың арманындағы «ақ боз ат» не еді?

  1. ақын болу

  2. жазушы болу

  3. Монғолияға бару

  4. жетімдіктен құтылу [1]

5. Қажымұқан бойынан қандай қасиеттерді байқадыңыз?

  1. ашушаңдық, беріктік, намысшылдық

  2. батылдық, еріншектік, намысшылдық

  3. мықтылық, төзімділік, ақкөңілділік

  4. намысшылдық, отансүйгіштік, сөзге беріктік [1]

9. Тортайдың «Мен міне алмаған ақ боз атты бәлкім сен мінерсің...» дегенін қалай түсінесіз?
_____________________________________________________________________________
[2]
6. С.Торайғыровтың «Қараңғы қазақ көгіне өрмелеп шығып күн болам...» өлең жолдарындағы «қараңғы» деген сөзді қалай түсіндіңіз? Пікіріңізді жазыңыз. ____________________________________________________________________________
[2]
7. Әңгімеші баланың Аянмен достығын сипаттап жазыңыз. _____________________________________________________________________________
[2]
8. Аянның ертегі айтудағы шеберлігіне қысқаша сипаттама беріңіз. _____________________________________________________________________________
[2]
10. Қажымұқан палуаннан қандай үлгі-өнеге алар едіңіз? Өз ойыңызды дәлелдеп жазыңыз. _____________________________________________________________________________
[2]
11. Аян мен Тортай – соғыс құрбандары. Шығармадан дәлелдер келтіре отырып, эссе
жазыңыз. ____________________________________________________________________________
[5]
Балл қою кестесі



Жауап

Бал

Қосымша ақпараттар

1

C

1




2

B

1




3

A

1




4

B

1




5

C

1




6

«Қараңғы» сөзін қалай түсінетінін жазады
Өз ойын 3-4 сөйлеммен дәлелдеп жазады

1
1




7

Достықты сипаттайды
3-4 сөйлеммен жазады

1

1





8

Кейіпкер бойындағы қасиеттерге өз көзқарасын білдіреді
Шығармадан дәлелдер келтіреді



1
1






9

Астарлы ойды ашып жазады
Өз ойын шығармадан үзінді келтіру арқылы жеткізеді



1

1





10

Қажымұқанның қасиеттерін жазады
Не үшін деген сұраққа жауап жазады



1
1




11

Аян мен Тортайдың жетімдігі туралы жазады
Шығармадан дәлелдер келтіреді
Олардың өмірлерінің ұқсастығына тоқталады
Өз көзқарасын білдіреді
Жазба жұмысының құрылымын сақтайды



1
1

1


1

1






Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет