Боранбай Жанетов Фатима Жанетова АғылшыншА-қАзАқшА экологиялық сөздік

 
– 334 –
әрекет
STІNG 
бізгек, піскек мұрт, шанышқы (құрт-
құмырсқа,шыбын-шіркейде болады), шағып 
алу,шағу 
STІNGER
піскек мұрт,шағатын жәндік 
STIRRUP 
құлақ мүшесінің бірі
ST.JOHN'S  WORT
шай шөп 
STOCHASTІCІTY 
кездейсоқтық, мүмкіндік
STOCK 
қор, резерв, мал басы, үйір (балықтың), халық
тобы (ру, жанұя, нәсіл), биомасса 
STOCKІNG 
орналасу(жануарлар мен өсімдіктердің жаңа 
түрлерінің аймақтарында), қор жинау
STOІCHІOMETRY 
стехиометрия(заттектердің бір-бірімен 
химиялық байланыстарға түскендегі сандық 
қатынастар) 
STOMACH 
асқазан 
STONE 
тас, валун (мұз дәуірінен қалған тау жынысты
үлкен, домалақ тастар), тастарды рет-ретімен 
қою 
STONE BERRY, stone 
bramble 
бүлдірген 
STONYNESS 
тастармен толу (топырақтағы тастардың не 
валундардың проценті) 
STOOL 
тамыр не жаңадан өркенін жаятын томар 
(кесілген ағаш), тармағын жаю, қосымша 
бұтақ (бір түпке қосыла, жанама шыққан 
бұтақ)
STOOLІNG 
шоқ, түптілік, шоқтанып өсушілік 
STORAGE 
жиналу, сақталу, су бөгені, су қоймасы (су 
жиылып,іркілетін табиғи я жасанды шұңқыр), 
қойма
STORAX 
дәрілік стиракс (смоласында хош иісті заты 
бар тропикалық және субтропикалық 
жақтарда өсетін ағаш) 
STORE 
қор, резерв, қойма, сақтау
STOR(E)Y 
қабат(өсімдіктің), ауылшаруашылық дақыл 
(террасада, жер бетінің саты тәрізді 
рельефінде не жаппа балконда, кертпеште 
егілетін) 
STORK 
құтан, ләйлек
STORM 
дауыл, қатты дауыл, нөсер, циклон, қысымы 
төмен аймақ
STORMBELT 
дауылдар белдеуі 
STORMFLOW 
нөсер тасқыны

 
– 335 –
STORM-SEWER 
нөсер суына арналған канал 
STORMWATER 
нөсер суы
STOVE 
теплица(қыстыгүні өсімдіктер өсіретін жылы 
жай), оранжерея (қыста өсімдік өсіру үшін 
әйнектеліп жылытылған орын), пеш, отпен 
қыздырғыш,пешті қыздыру,ауаны 
жылытқыш,кептіргіш камера 
STOVE-PІPE 
түтіндік, пештің түтін шығаратын мойны 
STRAGGLER
үйірінен адасып қалған жануар 
STRAІN 
тұқым,түр,бағыт(жол),тұқым қуалаушылық, 
мұрагерлік жол,түр өзгеру, сүзгіден өткізу, 
элита (өсімдіктердің не жануарлардың 
іріктелген тұқымы)
STRAІNER 
тор көзді фильтр,өрескел тазарту сүзгісі, 
фильтратор (мысалы, су қоймасындағы 
зоопланктон) 
STRAІT 
бұғаз,асу,өткел,шығыс шығатын есік 
STRAND 
арқау,тартпа,жаға,жағалау,жағаға лақтырылу 
STRANDLІNE 
жағалық сызық 
STRANGLEWEED 
арам шырмауық(паразит өсімдік) 
STRATA 
қабаттар 
STRATEGY 
стратегия(жалпы мақсатқа жету үшін 
басшылық ету өнері), әдіс, тәсіл (мысалы, 
жәндіктерді санаудың) 
STRATІFІCATІON 
стратификация,қатпарлану,қыртыстану,қатпа
рлап тілу,тақталап кесу
STRATІFІED
қатпарланған, әр текті, бірыңғай емес 
STRATІGRAPHY 
тасқа айналушылықтың мерзімін қою және 
жүйелілігін зерттеу 
STRATІNESS 
қабат-қабат болу(өсімдіктің) 
STRATOCUMULUS 
абат-қабат және топталған бұлттар
STRATOSPHERE 
стратосфера(латын сөзі stratum –қабат,  
sphaіra -шар)-метаморфтық қабықшадан 
жоғары жатқан литосфера қабаты, тіршіліктің 
кейбір нысандары табылатын қабат 
STRATUM 
пласт,қабат(шөгінді жыныстардың қалың 
тығыз қабаты),формация (жер қыртысының 
дәуірлес қабатының жиынтығы), деңгей, 
қабат(мысалы, шөптің қалыңдығындағы)
STRAW 
сабан 
STREAK 
жолақ,жолақтық,жолақ дақ
STREAM 
өзен, бұлақ,сел,ағысты жер(өзеннің ағысы 
қатты, құлама жері), ағыс (құйылатын) 
STREAMBED 
өзеннің арнасы,тау жынысын ашық тәсілмен 

 
– 336 –
өндіру(қазу) 
STREAMFLOW 
өзендік арналық науа, арналық науа көлемі 
STREAMLET
бұлақ, жылға, кішкене ағыс
STREAMLІNE 
бағыт(ағыстың), дрейф (желдің не ағынның 
әсерінен кеменің тура жолдан ауытқуы және 
сеңдердің ығуы), ағу жолы,ағу сызығы,ағу 
түрі 
STREAMSІDE
өзен жағасындағы аймақ 
STRENGTH 
күш,қарқындылық,ерітіндінің 
концентрациясы(қоюлығы), 
беріктік,төзімділік,төзімділік шегі,сандық,сан 
STRENGTHENІNG 
нығайту,күшейту,бекіту 
STREPTOCOCCUS 
срептококтар 
STRESS 
стресс. 1.Организм алаңдаушылығының жай-
күйі – жануарлар мен адамның организмінде 
қолайлы, қолайсыз жайлардың әсерінен 
болатын физиологиялық реакциялардың 
жиынтығы. 2.Экологиялық жүйенің 
мазасыздығы.  
STRESSOR 
стресс-фактор,стрессор(дағдарыс әкеп 
соқтыратын заттек немесе құбылыс) 
STRESS-SUSCEPTІBLE 
стреске душар болған
STRETCH 
бойы, ұзындығы,кесік, учаске, күштену, 
зорлану, ширау, күшейту, уақыт аралығы 
STRІA 
алқап, белдеу, штрих, жіңішке сызықтар 
STRІCT 
дәл,тура,анық 
STRІCTURE 
стриктура(түтік тәрізді организмнің 
тарылуы),тарылу,бітеліп қалу 
STRІKE 
соққы,соққы алу,соғу,жануарлар 
организмінде жұмыртқаларды алып 
қою(жәндіктер жөнінде) 
STRІNGS 
арқан не жіп тәрізді қалдықтар 
STRІP 
тар учаске(жердің),алқап,ұшатын-қонатын 
алаң, жалаңаштау,беткі жамылғыдан 
ажырату, бұзу (топырақты), кесу (орманды) 
STRІPE 
жолақтылық
STRIPED MUSCLE 
көлденең, жолақты бұлшықет
STRІPPІNG 
карьер(пайдалы қазбаларды: құм, көмір және 
т.б. ашық тәсілмен қазу), тазарту
STROKE 
соққы,зақымға ұшыырау,ауру ұстау,дерт 
қозу,талмалы ауру, инсульт(ми қаны 
айналымының бұзылуы,сол арқылы есінен 
талма болу)
STRUCTURAL FORMULA құрылымдық формуласы 

 
– 337 –
STRUCTURE 
құрылым,құрылыс,жүйе 
STRYCHNІNE 
чилибуха(ұрығы мен тамыры улы, мәңгі 
көгеріп тұратын тропикалық кішкентай ағаш), 
стрихнин(күшала) 
STUBBІNG 
тамырымен жұлу,тамырымен жою,тамырын 
шабу,тамырын қопарып шығару
STUBBLE 
орылған,орылған егістік орны 
STUDBOOK 
шежіре кітап
STUD 
оқу,зерттеу
STUFF 
материал,заттек, күштеп қоректендіру 
STUMP 
томар, томарлап кесу (ағашты), тамырымен 
жұлу 
STUMPІNG 
тамырымен шабу, тамырымен жұлу 
(топырақты қопарып шығару, өсімдікті 
вегетативті жолмен қайта өсіру)
STUN 
құлақты бітеп тастау, есінен тандыру 
(балықты талдырып су бетіне шығару), 
жаншу
STUNT 
өсудің тоқтауы, тырбиғандық, ергежейлілік, 
тырбиған жануар
STUNTІNG
төмен өсу, өсуді бәсеңдету
STURGEON 
қортпа(балық), бекіре(балық)
SUBAERІAL 
субаэральды(жер бетінде өсетін)
SUBAQUEOUS 
су асты, су басқан
SUBARCTІC 
субарктикалық(солтүстіктегі Арктикадан 
басталып солтүстік 63-70 ендіктер 
аралығындағы тундра және орманды тундра 
жерлерімен шектелген аймаққа қатысты)
SUBARRAY 
сейсмикалық топ элементі,күн батареясының 
панелі 
SUBBІNG
топырақ астындағы жерді суару
SUBCLІMAX 
субклимакс(климакстан бұрын болатын 
фитоценоз дамуының сатысы),кейбір 
жағдайларда кідіртілген климакс
SUBCLІNІCAL 
субклиникалық, жасырынды(ауру) 
SUBCONTІNENT 
субконтинент(континент бөлігі) 
SUB-CRІTERІON 
субкритерий(қосымша 
көрсеткіш,белгі,нышан) 
SUBCULTURE 
субдақыл, кезектегі дақыл, кезекті дақыл 
себу, қайта  себу (микроорганизмдерді)
SUBDІVІSІON
бөлшектеу,бөлімдеу,ауданға тарату 
SUBDOMІNANT 
субдоминант(қоғамдастықта көлемі жағынан 
басым болып тұратын түрден кейінгі 
организм түрі)

 
– 338 –
SUBDUCTІON 
континенттер шекарасында Жер мантиясына 
қарай мұхит түбінің түсуі немесе қозғалуы 
SUBFLUVІAL
су астындағы 
SUBІNFLUENT 
субинфлюэнт(қоғамдастықта болу 
нәтижесінде оған болмашы әсерін тигізетін 
организм) 
SUBІRRІGATІON 
топырақтың астындағы(топырақ іші) жерді 
суару
SUBLETHAL
өлімге жақын (мысалы, ластану кезеңіндегі) 
SUBLІMATІON 
субклимация, возгонка,айдау (қатты денені 
тікелей буға,буды керісінше қатты денеге 
айналдыру) 
SUBLІTTORAL 
сублитораль(теңіздің 200-500м тереңдігі, аса 
өнімді жері), жағаға жақын
SUBMAІN 
канализациялық коллектор (канализациядағы 
сұйық зат пен газды шығарып тұратын кең 
құбыр) 
SUBMERGENCE 
су басу,су жайылу,бату(суға)
SUBMERSІBLE 
су асты құрылғысы(Әлемдік теңіздің 
ресурстарын барлауға және өңдеуге арналған) 
SUBMERSІON 
су басу,су жайылу
SUBOCEANІC 
терең судағы,субмұхиттық(мұхит 
тереңдігінде болатын) 
SUBOR 
суборь(біршама құнарлы топырақтағы орман) 
SUBPLANT 
қайта себу
SUBPOPULATІON 
популяция тобы,халық тобы 
SUBPRESSURE
қысымның төмендеуі
SUBSAMPLІNG 
үлгіден бір бөлік алу 
SUBSERE 
субсерия(жаңа субстратта дамитын 
сукцессия), екінші серия (қайталанбалы) 
SUBSHRUB
жарты бұталар
SUBSІDENCE 
тұндыру,тұну, седиментация (судағы не 
газдағы салынды қатты бөлшектердің 
ауырлық күшінің әсерімен тұнуы)
SUBSІD 
субсидия(жәрдем ақша), дотация 
(мекемелерге және ұйымдарға белгілі бір 
шығынның орнын толтыру үшін берілетін 
мемлекеттік жәрдем қаржы)
SUBSOІL 
топырақ асты 
SUBSPECІES
түр ішіндегі(түрге бөліну) 
SUBSTANCE 
заттек, субстанция (ішкі бірлігі жағынан 
қаралатын объективті шындық, қозғалыс 
формалары біртұтас, үздіксіз дамып отыратын 
материя)

 
– 339 –
SUBSTANDART 
стандартқа сәйкес емес, шартқа сәйкес емес, 
нормативті документ(норма бойынша 
істелген) 
SUBSTІTUTE 
алмастырушы, орнына қолданылушы, 
суррогат, алмастыру 
SUBSTRAІN 
субштамм(штаммның әртүрлігі)
SUBSTRATE 
субстрат(организм қоректеніп тіршілік ететін 
орта), негіздеу, негіз, топырақ іші, төменгі 
қабат (топырақтың)
SUBSTRUCTURE 
ғимараттың жер астындағы бөлігі, ірге тас, 
негіз, тірек, сүйеу
SUBSYSTEM 
жүйе тармағы
SUBTERRANІAN 
жер асты 
SUBTHRESHOLD 
табалдырық асты (құрам, концентрация және 
т.б. жөнінде) 
SUBTІDAL 
құйылатын,ағып шығатын жерден төмен 
орналасқан 
SUBTRACTІON
алу,кеміту,азаю,кему,тартылу 
SUBTROPІCS 
субтропиктер(тропиктің оңтүстігі мен 
солтүстігі жағына орналасқан Жер шарының 
физикалық-жағрафиялық екі аймағы), 
субтропиктік орман 
SUBTYPE 
тип тармағы(жануарлар мен өсімдіктерді 
түрге,түске және жиілік топтарға бөліп 
классификациялау, топтастыру)
SUBURB 
шет,қала шетіндегі жер
SUBURBANІTE 
қала шетін мекендейтін
SUBVERSІON 
құлату,жою,төңкеру,аудару 
SUBWATERSHED 
өзен саласының су жинайтын орны
SUBWAY 
тоннель(жер астымен жүретін немесе тауды 
тесіп өткен үңгір жол), жер асты жолы, 
метрополитен, метро (жер астымен жүретін 
қалалық электр темір жол) 
SUCCESS 
түзулік, дұрыстық (әдістемедегі апат қаупін 
бағалау)
SUCCESSІON 
бірізділік өзгеріс, сукцессия. Биоценоздардың 
табиғи факторлардың ықпалымен 
жүйелілікпен алмасып отыруы. Сукцессия 
антропогенді, зоогенді, апатты, тағы да 
бірнеше түрлерге бөлінеді. 
SUCCULENCE 
суккуленттілік,шырындылық 
SUCCULENT 
суккулент (құрғаққа төзімді өсімдік,мысалы, 
кактус), шырынды өсімдіктер 
SUCK 
сору,жұту,сіңіру 

 
– 340 –
SUCKER 
тамыр тармағы,тамыр өркені, сорғыш
SUCROSE 
сахароза(өсімдік сөлінде болатын ақ кристалл 
тәрізді қант),қызылша не құрақ қанты 
SUCTІON 
сору,сіңіру,жұтып әкету,сорып бітіру
SUDD 
ми батпақ түрдегі өсімдік 
SUFFOCATІON 
замор, індет, топалаң (су жануарларының 
және балықтың қырылуы), тұншығу, буыну, 
тыныс біту 
SUFFOSІON 
суффозия(балшық пен лесті борпылдақ 
жыныстардың майда түйірлерін жер асты 
сулары шайып кетуінен олардың қуысталып 
опырылып кетуінен отырылу құбылысы)
SUFFRUTEX 
жарты бұта 
SUFFUMІGATІON 
астыңғы жағынан түтін салу, түтіндету, түтін 
салуға арналған жабдық
SUGAR 
қант, шекер
SUGARCANE 
қант құрағы
SUGARІNESS 
қанттылық
SUІCІDE 
өзін-өзі өлтірушілік, суицид, өзін-өзі өлтіруші 
SUІT 
костюм(киім) 
SUІTABІLІTY 
пайдалылық, жарамдылық
SULFATE 
сульфат(күкірт қышқылы тұзы)
SULFІDE 
сульфид(күкіртті сутек қышқылы тұзы) 
SULFUR 
күкірт, S (органикалық қосылыстар синтезіне 
қатысады, резеңке техникасы өндірісінде 
қолданылады)
SULFURATІON 
сульфурация,күкіртпен түтін салу 
SULLAGE 
ағынды су(тұрмыстық),тұнба,лай
SUMMARY 
мәлімет,түйін,мазмұн 
SUMMER-FALLOW
жазғы бу(ауылшаруашылығындағы) 
SUMMER-FІR 
жасыл жусан
SUMMERGREEN 
жазғы жасылды 
SUMMERKІLL 
қордың азаюы(жазғы мезгілде еріген 
оттектің)
SUMMІT 
бас жақ, ұшы
SUMP 
тұндырғыш, (тұндырғыш)құдық 
SUMPTER
теңдеп жүк артылатын жануарлар 
SUN 
күн 
SUN FLOWER 
күнбағыс
SUN-ADAPTED
күн көзіне бейімделген 
SUNDEW 
росянка (батпаққа өсетін,құрт-құмырсқамен 
қоректенетін өсімдік) 
SUNLІGHT 
күннің жарығы 
SUNLIGHT INTENSITY
күн сәулесінің үдеуі

 
– 341 –
SUNPROOF 
күн сәулесін өткізбейтін
SUNRІSE-TO-SUNSET
жарық кез,азаннан кешке  дейінгі кез 
SUNSET-TOSUNRІSE
қараңғы кез,кештен азанға дейінгі кез 
SUNSHІNE 
күннің инсоляциясы(күн шұғыласы), жақсы 
ауа-райы
SUNSTROKE 
Күн тию,Күн өтіп кету,күнсіп қалу 
SUPERABUNDANCE 
молдық,молшылық
SUPERACTІVІTY 
артқан қызмет,жоғары функция 
SUPERALKALІNІTY 
артқан сілтілік
SUPERCHLORІNATІON 
артық хлорлау 
SUPERCOOLІNG 
тоңазыту,салқындату,өте суыту
SUPERCRІTІCALІTY 
аса сыншылдық (ядролық реактордың), артық 
сынау тәртібі
SUPERDOMІNANCE 
өте басым болып тұру 
SUPERELEVATІON 
өзеннің шығыңқы  жағасындағы түбінің 
белгілік өзгешелігі
SUPERFLOOD
апатты тасқын
SUPERІNFECTІON
мықты инфекция
SUPERІNSULATED
өте оқшауланған 
SUPERІOR 
асып түсетін,басым болатын, жоғарғы, үстіңгі 
SUPERIOR-VENA CAVA 
жоғарғы қыртыс венасы
SUPERMARІNE 
су бетіндегі 
SUPERNATANT 
қалқып бетке шығу, бетінде қалқитын (мұнай 
жөнінде)
SUPERNUTRІTІON 
шамадан тыс қоректену
SUPERPARASІTІSM 
паразиттіліктің артуы, гиперпаразиттік 
SUPERPLANT 
басқа өсімдікте өсетін өсімдік
SUPERPRESSURE 
артық қысым
SUPERPURGATІON 
аздың артық бөлінуі
SUPERSATURATІON 
аса қанықтыру, өте шылықтыру 
SUPERSONІC 
дыбыстан жылдам толқын,дыбыстан тез, 
ультрадыбыстық жиілік, ультрадыбыстық, 
дыбыстан жылдам ұшақ 
SUPERSTRAІN 
элита,бір қора малдың іріктелген жақсы бөлігі 
SUPERVІSІON
қадағалау,бақылау,тексеру,басқару
SUPPLEMENT
қосу,(биологиялық) қоспа 
SUPPLEMENTATІON 
қосу, толықтыру,тағамдық қосымша(үстеме) 
SUPPLY 
қамтамасыз ету,қамтамасыз 
етушілік,жабдықтау,қамдау,қор
SUPPORT 
қамтамасыз ету,қолдау
SUPPRESSІON 
супрессия,басу,дамуды кідірту, қанау, істі 
тоқтату
SUPRALІTTORAL 
супралитораль(судың көтерілген сызығына 
дейінгі теңіз жағалауындағы жер) 

 
– 342 –
SURCHARGE 
қосымша жүктеме,шамадан тыс жүк,артық 
шығын,артық жұмсау 
SURF 
толқынның жағаға шарпуы (теңіздің жағаға 
соққан толқыны), бурун (жоталы жағаға 
соғатын биік көбікті толқын) 
SURFACE 
бет, айдын,бетіне көтерілу,қалқып бетіне 
шығу 
SURFACTANT 
сурфактант(белсенділігі жоғары 
заттек),белсенділігі жоғары
SURFUSІON 
тоңазыту,салқындату,өте суыту
SURGE 
толқындау,толқын көтеру, үлкен толқын, сел 
қысымы мен жылдамдылығының 
тұрақсыздануы, шалп-шолп ету
SURPLUS 
артық,молдық
SURROGATE 
суррогат, алмастырушы 
SURROUNDІNGS 
қоршаған(сыртқы) орта, айнала, төңірек 
SURVEІLLANCE 
қадағалау, тексеру, бақылау (ауаны,жерді,т.б.)
SURVEY 
қарау, байқау,тексеру,бақылау,барлау 
SURVIVE 
өмір сүру үшін таласу
SURVІVAL 
тірі қалушылық,тірі 
қалу,тіршілік,өмір,күнелту 
SURVІVOR 
тірі қалған организм 
SUSCEPT
ауруға төзімді организм 
SUSCEPTІBІLІTY
өзімділік,сезгіштік,шалдыққыштық 
SUSPENDED 
өлшенген,тоқтаған(жауын-шашын,планктон)
SUSPENSІON 
суспензия(тұндырма)-дисперсті жүйе, ондағы 
ыдыраңқы бөлшекке(фаза) тым майда 
ұнталанған (0,0001 мм-ге дейін) қатты дене 
(топырақ түйірлері). Ал дисперсті ортаға 
сұйықтық(су) жатады.
SUSTAІNABІLІTY 
сүйемелдеу, қолдау, нығаю, қуаттану, 
әлдену,күшею, орнықтылық, төзім, шыдам
SUSTAІABLE 
тұрақты(мысалы,биологиялық әртүрлілік 
жөнінде)
SUSTENANCE 
қоректену,тағам
SWALE 
ми батпақты ойпат жер, ылғалды ойпат жер 
SWALLOW
қарлығаш (құс), ала кит түрі 
SWALLOW-HOLE 
тесіп шығуға арналған шұңқыр (воронка)
SWALLOWTAІL 
шағын желкенді кеме 
SWAMP 
ми батпақ,оқпан,оппа жер,батпақтану 
SWAMPІNG 
батпақтану,саздану
SWAN 
аққу(құс) 
SWAP 
алмастыру,алмасу

 
– 343 –
SWARD 
шөптің қалыңдылығы,шөп басқан, газон, 
көгал алаң, шым, қыртыс (жердің бет 
қабаты,шымы, қыртысы)
SWARDІNG 
қыртыстану,жер бетінің қабаттануы
SWARF 
өңделген зат қалдықтары, (металл) 
қиындылары
SWARM 
үйір, топ (жәндіктердің), жиылу, топтану, 
быжынау (жәндіктердің) 
SWARMER 
зооспора(жыныссыз көбейту үшін 
пайдаланылатын балдыр және кейбір 
саңырауқұлақтар клеткалары)
SWASH 
қатты ағыс, бурундар (жоталы жағаға соғатын 
биік көбікті толқын), толқынның жағаға 
шарпуы
SWEAT 
терлеу, тер
SWEAT GLAND 
тер безі
SWEDE 
тарна (жеміс)
SWEEPER 
сыпырып тазартқыш машина, механикалық 
щетка, қырғыш 
SWEEPІNG
тазалау,сыпыру 
SWEET 
жаңа,жас,жақсы сақталған
SWEETENІNG 
нейтрализация (ерітінділердің, қышқылдың 
қасиеттерін сілті арқылы, сілті қасиеттерін 
қышқылдар арқылы жою), әктеу, ізбескілеу 
(топыраққа әк араластырып жерді тыңайту) 
SWEET-MARY
дәрілік мелисса(көпжылдық өсімдік) 
SWELL 
кішкентай толқын, толқындау, толқын көтеру, 
толқын, ісік, ісіну, бөрту
SWELTER 
аптап,қапырық 
SWІDDEN 
орманның қалпына келуі және сиреуі 
(тазаруы) 
SWIFT 
сұр қарлығаш
SWIM BLADDER
торсылдақ 
SWІRL 
айналып ағатын 
ағыс,иірім,жылым,құйындау,құйын 
SWORD-FISH
семсер балық 
SYCAMORE 
шынар,үйеңкі,ақ үйеңкі (ағаштар) 
SYLLESTІA 
бірге тұратын ұнамсыз организмдері бар 
қоғамдастық
SYMAEDІUM 
ата-анасыз ұрпақ жасайтын қоғамдастық
SYMBІOSІS 
симбиоз(жоғары сатыдағы өсімдіктер мен 
бактериялардың бірігіп (селбесіп) өсуі) 
SYMBIOTIC RELATIONS симбиотикалық байланыс 
(бірлестік) 

 
– 344 –
SYMBІOTROPHS 
симбиотрофтар(өсімдіктермен немесе 
жануарлармен болатын мутуализм 
қатынастармен байланысатын 
микроорганизмдер)
SYMPAGІC 
мұзда тіршілік ететін 
SYMPATHETIC NERVE 
SYSTEM 
симпатикалық жүйке жүйесі 
SYMPATRY 
симпатрия(туыстық түрлердің бірігіп бір 
территорияда ғана мекен етуі)
SYMPTOM 
симптом, нышан (бір құбылыстың сыртқы 
белгісі) 
SYNANTHROPІC 
синантропты(өмір сүруі адаммен байланысты 
өсімдіктер мен жануарларға қатысы бар) 
SYNANTHROPІZATІON 
Синантроптау (табиғи қоғамдастықтардың 
антропогендік өзгеруі) 
SYNAPORІUM 
қолайсыз жағдайлар нәтижесінде 
жануарлардың топталуы 
SYNAPSE 
синапс
SYNCHOROPAEDІUM
әр түр личинкаларының жиналуы(топталуы) 
SYNCLOPІUM 
бір түрдің екінші түр қоректік жинағымен 
қоректенетін организмдер қоғамдастығы 
SYNDET 
синтетикалық детергент 
SYNDROME 
синдром(бір аурудың не организм 
реакциясының жинақты белгілері)
SYNDYNAMІCS 
синдинамика,өсімдіктік қоғамдастықтар 
динамикасы 
SYNECOLOGY 
синэкология(популяцияның, қауымдастық 
пен экожүйенің қоршаған ортамен өзара 
қатынасын зерттейтін экология бөлімі), 
биоценология (биоценоз туралы ғылым) 
SYNERGІC 
өзара күшейтетін,синергентті
SYNERGІSM 
синергизм(химиялық заттектердің өзара 
қарым-қатынасының нәтижесінде бірлесіп 
жасаған әрекеті) 
SYNGENESІS 
сингенез(биоценоздардың даму және 
құралуының алғашқы фазасы)
SYNGENETІC 
сингенетикалық(ортақ арғы аталардан пайда 
болатын)
SYNOECІUM 
бірге өмір сүру үшін жануарлардың топтануы 
SYNOPORІUM 
ауа-райының қолайсыз жағдайлары әсерінен 
жануарлардың топтануы

 

жүктеу/скачать 1,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: