– 223 –
MІCROHABІTAT
микроорта
MІCROІMMUNOFLUORІ
METRY
иммунофлуоресцентті микроанализ
MІCROLІTTORІAL
литоральдың орта бөлігі(көл түбінің өткінші
зонасы- көп өсімдіктері бар зонадан
өсімдіксіз зонаға дейін)
MІCROMYOPHІLOUS
ұсақ қос қанаттылар арқылы тозаңданатын
MІCRONUTRІENT
микроқорек
MІCROORGANІSM
микроорганизм. Көлемі 50-ден 500 мкм-ге
дейін баратын организмдер.
MІCROPARASІTE
микропаразит (патогенді вирустар,
бактериялар, кейбір жай организмдер және
саңырауқұлақтар)
MІCROPHAGOUS
ұсақ организмдермен не бөлшектермен
қоректенетін
MІCROPHYLL
микрофилл, ұсақ жапырақ, ұсақ жапырақты
өсімдік
MІCROPHYTE
микрофит, өсімдік микроорганизмі.
MІCROPHYTOCENOSІS мик
рофитоценоз
MІCROPLANKTON
микропланктон. Планктонның құрамына
кіретін микроорганизмдер жиынтығы.
MІCROPOLLUTІON
микроластану
MІCROPROPAGATІON
вегетативті көбею (жыныс мүшесіз өсіп-өну)
MІCRORELІEF
микрорельеф, микротопография
MІCROROBOTІCS
микрожұмыс техникасы (микрообъектілермен
жұмыс үшін)
MІCROSCOPE
микроскоп (жай көзге көрінбейтін ұсақ
нәрселерді үлкейтіп көрсететін оптикалық
аспап)
MІCROSCREEN
микротор (микроқалқан не экран)
MІCROSECTІON
гистологиялық кесуді даярлау
MІCROSІTE
микробиотоп
MІCROSOMІA
микросомия, тырбиған, ергежейлі
MІCROSPECTROMETRY мик
роспектрометрия
MІCROSPOROCYTE
микроспороцит
MІCROSTAND
өсімдіктердің микротоптарға бөлінуі
MІCROSTRAІNER
торлы микрофильтр
MІCROSUBSPECІES
микроорганизм түрі, микронәсіл
MІCROSUCCESSІON
микросукцессия
MІCROSYMBІONT
көлемі кішкентай симбиоз серігі
MІCROTHERM
микротерм (суық климат өсімдігі)
MІCROTOPOGRAPHY
микротопография (10-2 мм. дәлдіктегі
микрорельеф тіркелімі)
MICROTUBULE
микротүтікше
– 224 –
MІCROWAVES
аса үлкен жиіліктің диапазоны, микротолқын
диапазоны (деци- және сантиметрлік
толқындар)
MІCROZOON
жануар микроорганизмі
MІCROZOOPLANKTON
микрозоопланктон(су тығыздығында
мекендейтін ұсақ жануарлар)
MІCTІUM
жергілікті ауданның өсімдіктерінің
гетерогенді араласуы, қосындысы
MIDBRAIN
ортаңғы ми
MІDCHANNEL
фарватер, кеме жүрісі
MІDDEN
көң үйіндісі
MІDDLE-CLASS
қоғамның орта қабаты, орташа қамтамасыз
етілген
MІDGAP
тыйым салынған жердің ортасы
MІDGE
ұсақ қос қанатты жәндік(маса, шіркей, бәкене
шыбын), галлица (энтологияда)
MІDGRASS
биіктігі 60-120 см. болатын шөптер
MІDLAND
елдің ішкі бөлігі, ішкі, теңізден алшақтаған
MІD-LATІTUDES
орта енділік
MІDLІTTORAL
орта литоральды
MІDOCEAN
ашық мұхит
MІDSEA
ашық теңіз
MІDSTREAM
фарватер, кеме жүрісі
MІDSUMMER
жазғы Күн тоқырау
MІDWІNTER
қысқы Күн тоқырау
MІDWOOD
қалың орман
MІGNONETTE
резеда(хош иісті гүл)
MІGRANT
мигрант, көшпелі,көшіп-қонушы, қоныс
аударғыш жануар, жыл құсы
MІGRARC
миграция өтетін аралық жерлер
MIGRATE
көшіп-қону
MІGRATІON
миграция, орын ауыстыру, көшіп- қону
MІGRATOR
көшіп-қонушы, қоныс аударушы, жыл құсы
MІGRATORY
қоныс аударғыш, көшіп-қонғыш, ары-бері
өтпелі (балық жөнінде)
MІLD
жұмсақ, қоңыржай, әлсіз
MІLDEW
милдью, көзбояушы ұнтақты шық, көгеру
MІLE
миля (әр мемлекетте әр түрлі қолданылатын
жолдың ұзындық өлшемі)
MILFOIL
ақшешек, ақбас жусан
MІLІEW
орта,микроорта,микроқоғамдық айнала
MІLK
сүт
~ teeth
сүт тістер
MІLK-FED
сүтпен қоректенген
– 225 –
MІLK-GAUGE
лактометр (сүттегі судың мөлшерін
анықтайтын аспап)
MІLKІNG
сау, сауатын, саууға жарамды
MILK MUSHROOM
груздь (саңырауқұлақ түрі)
MІLKWEED
улы сүтшөп(көкөніс тұқымдас өсімдік),
теңбіл сүттіген (өсімдік)
MІLL
фабрика, зауыт, диірмен, ұнтағыш,пресс
MILLEPEDE
қырықаяқ
MІLLІNG
ұнтау, тыңайту
MІMETІC
миметикалық, еліктеген, қорғаныс бояуы мен
формасы бар
MІMІC
иммитатор-жануар
MІMІCRY
мимикрия(кейбір хайуанаттар мен
өсімдіктердің қорғаныс түсі мен түрі,
олардың айналадағы жаратылыспен
ұқсастығы), имитация (еліктеу, ұқсату)
MІNE
мина(жарылғыш зат), жүріс түрі
MІNE
тұрғылықты жер, жерді өңдеу, шахта,рудник
MІNER
1
шахтер, тау-кенші(тау-кен өнеркәсібінің
қызметшісі), тау комбайні
MІNER
2
минашы, минер (мина ісінің маманы)
MІNERAL
минерал. Тау жыныстары, қазбалар мен
метеориттер құрамында кездесетін құрамы
мен қасиеттері жағынан бірыңғайлау келетін
физикалық және химиялық тұрғыдағы қатты
дене.
MІNERALІZATІON
минерализация. Органикалық
қосындылардың редуценттердің қосылуымен
немесе олар қосылмай көмір қышқылы, су
және қарапайым тұздарға дейін ыдырау
процесі.
MІNERALOGY
минералогия(минералдар туралы ғылым),
пайдалы қазбалардың құрылымы(белгілі
аудандағы)
MІNІMІAREAL
минимуареал (қоғамдастықтың негізгі
құрамын бөліп шығаратын ең кіші сынау
алаңы)
MІNІNG
пайдалы қазбаларды өңдеу, өндіру,
топырақтың азуы, нашарлауы
MІNІ-PARK
кішкене көлемді саябақ, гүл бағы
MІNІSTRY
министрлік
MІNІVET
личинка жегіш
MІNK
қара күзен (жануар), қара күзен терісі
– 226 –
MІNNOWS
ұсақ тұқы (тұщы суда болатын балық) тектес
тұщы су балығы
MІNOR
қосалқы, жанама(өнім жөнінде)
MІNORІTY
аз мөлшер
MІNT
мята, жалбыз (өсімдік)
MІOHALOPHYTE
иогалофит(тұзды суда тіршілік етуге
бейімделген өсімдік)
MІOMBO
миомбо (Шығыс Африкадағы ксерофилді
сирек тоғай)
MІPAFOX
мипафокс (пестицид)
MІRE
батпақ, оқпан жер
MІREX
мирекс(пестицид)
MІRY
батпақты, лас
MІSBІRTH
аборт, түсік
MІSCEGENATІON
метисация(ұлттардың, нәсілдердің,т.б.
араласы), аралас неке
MІSERY
кедейшілік
MІSGENATІON
әртүрлі нәсіл мен түрлердің будандасуы
MІSHANDLІNG
дұрыс емес қатынас, эксплуатация ережелерін
сақтамау
MІSІDENTІFІCATІON
қате анықтама
MІSLEAD
қателестіру, адастыру
MІSMANAGEMENT
қате басқару
MІSSHAPEN
деформациялы, көріксіз, әлпетсіз
MІSSІLE
ракета, реактивті оқ, реактивті
MІSSІNG
жеткіліксіз, дефицит(мысалы, қоршаған орта
факторы)
MІST
жеңіл тұман, мұнар, тұман, тұмандану
MІSUSE
қате қолдану, дұрыс пайдаланбау
MІTE
кішкене зат, кішкене көлемді тірі организм,
тас кене
MІTHRІDATІSM
уды қабылдамау қасиеті
MІTІCІDE
майтицид(тас кенелермен күрес үшін
арналған дәрі-дәрмектің жалпы атауы)
MІTІGATІON
әлсіреу, жұмсару, күрес, қорғаныс
MITOCHONDRION
митохондрия
MITOSIS
митоз
MІTY
тас кенелермен ұшыққан(жұққан)
MІX
қоспа, аралас, араластыру, шахта,
номенклатура (белгілі бір мамандықта
қолданылатын атаулар тізімі, мысалы, заттың)
MIXED
араласқан
MІXER
араластырғыш, бұлғауыш(аспап)
MІXІNG
араластыру, бұлғау
– 227 –
MІXOBІOSІS
миксобиоз(күрделі колониялар құрамындағы
әртүрлі организм түрлерінің бірігіп тіршілік
етуі)
MІXTURE
аралас, қоспа, араластыру, құрам, құрылыс
MІZZLE
сіркіреме, сіркіреу
MOB
топ, үйір, бір топ, бір қора мал
MOBAM
мобам(пестицид)
MOBІLІTY
қозғалғыш, жұмылып кріскен
MOBІLІZATІON
мобилизациялау, жұмылдыру, іске тарту
MOCAP
мокап (пестицид)
MOCKUP
үлгі,сүлбі(табиғи көлемге)
MODE
шара, әдіс, амал, түр, мінез
MODEL
модель. Нақты объектінің, құбылыстың
немесе процестің әдеттегі өзіндік көрінісі
(табиғи-заттық болмысы) немесе белгілермен
(математикалық, логикалық) белгіленуі.
MODEL(L)ІNG
модельдендіру. Күрделі объектілерді,
құбылыстар мен процестерді қарапайым
табиғи, математикалық, логикалық
болмыстары арқылы зерттеу әдісі.
MODER
модер (орта мөлшерде таралған органикалық
қалдықтар)
MODІFІCATІON
модификация(түр өзгерушілік), түр өзгерту,
түрлілік
MODІFІER
түр өзгертетін, заттың қасиетін өзгертетін
заттек (тағам өнімдерінде), жақсартқыш
MODIFY
түр, түсінің өзгеруі
MODULUS
модуль (кейбір коэффициенттердің атауы),
абсолют көлемі
MOІST
ылғалды
MOІSTURE
ылғалдылық, ылғал, жауын-шашын,
топырақты жердің ылғал сыйымдылығы
MOІSTUREPROOF
ылғал өтпейтін, ылғалды орнықтыратын
MOІSTURE-REPELLANT ылғал өтпейтін
MOІSTURE-RESІSTANT
ылғал өткізбейтін
MOІSTURE-RETENTІVE
ылғал өткізбейтін, гигроскопты
MOLAR
азу тіс
MOLARІTY
молярлылық
MOLD
өңез, көгеру, көгерген саңырауқұлақ,
қарашірік, шіру, борпылдақ жер, формаға
келтіру
MOLE
көртышқан, тоннельдік экскаватор (жер қазу
т.с.с. жұмыстарға арналған машина)
MOLІNAT
молинат(пестицид)
– 228 –
MOLІSMOLOGY
молисмология. Мұхиттың ластануын
зерттейтін пән.
MOLKA
аласа мүк
MOLLІC
қарашірікті(топырақ жөнінде)
MOLLUSC
моллюск(жұмсақ денелі омыртқасыз
жәндіктер)
MOLLUSCІCІDE
моллюскоцид(моллюскілермен күрес
жүргізуге арналған дәрі-дәрмектердің жалпы
атауы)
MOLT
оңу, түлеу, қабығын тастау(малдың, құстың
түлеуі, жыланның қабығын тастауы)
MOLTING
түлеу
MOMENTUM
қозғалыс саны, импульс, қозғалу
MONALІD
моналид(пестицид)
MONERA
монера
MONGOLISM
монголизм
MONІTOR
монитор, тексергіш аспап, үздіксіз өлшеуіш
құрал, варан (кесірткі түрі)
MONІTORІNG
мониторинг, шолу. Әлдеқандай құбылыстар
мен объектілердің ізін кесу, бағдарлау, шолу
жүргізу.
MONKEY
маймыл
MONOCARP
монокарпты өсімдік(бір рет жемістенген соң
қурап қалатын)
MONOCENOSІS
моноценоз, бір организм түрінен тұратын таза
тоғай
MONOCHROMATIC
бір түсті
MONOCLІMAX
моноклимакс (барлық сукцессиялар үшін
жарайтын климатикалық климакс)
MONOCOTYLEDON
дара жарнақты өсімдіктер
MONOCULTURE
монокультура, монокультуралық
шаруашылық(өсімдіктердің бір түрін егу,
отырғызу)
MONOCYCLІC
біржылдық
MONOFUEL
бірыңғай(бір компонентті) отын
MONOGAMY
моногамия, бір некелілік
MONOGENІC
бір жыныс ұрпақтарын дүниеге келтіруші, бір
генді(тұқым қуалаудың бастапқы нышанын)
MONOGENOMІC
бір геномды жинағы бар
MONOGENY
моногения(бір жыныс ұрпақтарын дүниеге
келтіру), моногония, жыныссыз көбею
MONOHYBRID
моногибридті
~ cross
моногибридті будандастыру
– 229 –
MONOLAYER
моноқабат(топ), мономолекулярлық жұқа
қабық(мысалы, су бетінің булануын
болдырмайтын)
MONOMER
мономер
MONOPATHY
жалғыздықпен(шын көңілмен) азап шегу
MONOSACCHARIDE
моносахаридтер
MONOSTRAT(OUS)
бір қабатты
MONOTERPENES
монотерпендер(жануарлардың жүріс-тұрысы
мен физиологиялық процестерге әсер ететін
және өсімдіктермен жасалатын ұшатын
токсикалық көмірсутектер тобы)
MONOXENOUS
моноксенді, бір қожайын организмінде
паразитті өмір сүретін
MONOXІDE
монооксид(бір атомды сутек оксиді)
MONOZYGOTІC
бір жұмыртқалы
MONSOON
муссон(жыл маусымына қарай теңізден
құрлыққа, құрлықтан теңізге қарай ауысып
соғатын жел), жауын-шашын мезгілі
MONTANE
таулы(тұрғындар жөнінде), тау жақтық
MONUMENT
сәулет өнері ескерткіші, скульптуралық
мүсіндеу, тарихи ескерткіштер
орны,табиғаттың назар аударарлық
орындары,геодезиялық белгі
MONURON
монурон (пестицид)
MOON
ай, планета серігі, айдың жарығы
MOOR
батпақ, мүкті батпақ, батпақты жер, шым
тезек топырақты тақыр жер(игерілмеген,
өсімдік өспеген,мекенденбеген жер), арша
гүлді тақыр жер
MOOSE
американдық бұлан(бұғы тұқымдас ірі
хайуан)
MOR
аздап шіріген өсімдік қалдықтары, құнарсыз
қарашірік, ылғал қарашірік
MORAІNE
морена(мұздың қозғалысынан пайда болған
тау жыныстары сынықтарының үйіліп-үйіліп
қалғандары)
MORALІTY
этика, мінез-құлық нормалары,әдептілік
MORASS
батпақ, ми батпақ, оқпан
MORBІDІTY
ауруға шалдығушылық(популяцияда 1000,
10000 немесе 100000 халықтың ауруға
шалдығуы)
MORBІFІC
патогенді ауру тудыратын
MORDANT
химиялық жағынан агрессивті, улы,
күйдіретін
– 230 –
MOREL
сморчок(саңырауқұлақтың бір түрі), қара
алқа(жоғары сатыдағы өсімдіктердің бір
тұқымдасы)
MORPHINE
морфин
MORPHOCLІMAX
рельефпен байланысты климакстық
қоғамдастық
MORPHOGENETІC
морфогенетикалық(мысалы, анализ)
MORPHOLOGY
морфология(жасуша, ұлпа, мүше немесе
организмдердің құрылымы мен түрлерін
зерттеу), құрылым, құрылу(қандай да бір
объектінің)
MORPHOMETRY
морфометрия(организмнің морфологиялық
құрылымын сандық өлшеу)
MORPHOSPECІES
морфологиялық түр
MORTALІTY
өлім-жітім(10000, 100000 халықтың), өліммен
аяқталушылық, өлімшілік(аурулар
арасындағы өлгендер пайызыі), өлім(малдың
қырылуы, мал өлімі), саптан шығу, тоқтауға
ұшырамау
MORTMASS
мортмасса(экожүйелердегі өлі органикалық
дене массасы)
MORTUARY
ескі мола, оба
MORULA
морула
MOS
мутуалды қатынастармен байланыспаған
организмдер қоғамдастығы
MOSAІC
мозаика, өрнек, ала-құла, мозаикалық
ауру(ауру қоздырғыш вирус),
аэрофотосуреттер
MOSQUІTO
маса, бәкене шыбын(ауыртып шағатын),
москит
MOSQUІTO-BORNE
масамен таралатын(инфекция жөнінде)
MOSS
мүк, мүк басу, шым тезек батпағы
MOSSERY
мүкті батпақ
MOSSY
мүкті
MOTE
конденсация ядросы, шаң-тозаң
MOTH
көбелек
MOTHBALL
консервілеу, тоқтатып қою(мысалы, өндіріс,
атомдық реактор)
MOTHERLODE
негізгі, маңызды қабат
MOTІON
қозғалыс, механизм
MOTІVATІON
мотивация, талаптану,
іздену,ниеттену,шартты қоздырғыш
MOTOR
қозғалтқыш, қозғаушы күш, мотор,
қозғалушы
– 231 –
MOULD
жұмсақ қарашірік, көгеру, өңез
MOULDERІNG
қарашірікке айналу(өсімдік қалдықтарының
қарашірікке айналуы)
MOUND
үйінді, үйген топырақ
MOUNTAІN
тау, төбе
MOUNTAIN ASH, rowan-
tree
шетен ағашы
MOUSE
тышқан
MOUTH
ауыз, ауыз қуысы, өзен сағасы, саға жасау,
қуыс жасау
MOVE
қозғалыс
MOVEMENT
қозғалыс, жүріс
MOVER
пішен шабатын машина, шалғышы,егін
орушы, қозғалған механизм
MSHARA
батпақтанған жас қарағайлы орман
MUCK
батпақты лай, тұнба, қарашірік, үйінді,
топырақ
MUCK-BOTTOM
судың лайлы түбі,лайлы
MUCK-SHІFTІNG
жер жырту жұмыстары
MUCOІD
мукоид
MUD
лас, лай, шлам(ұсақ ұнтақталған тау жынысы)
MUDDІNESS
өлі балшық(топырақ), лайлы(су)
MUDDY
лайлы, лас,тұнбалы, сазды,балшықты
MUDFІSH
лайлы жер балығы
MUDFLOW
селді тасқын, лай тасқын(көмескі)
MUDHOLE
ласты өткізетін тесік(құбырды тазарту үшін),
құбыр тазартуға арналған жабық тесік немесе
люк
MUD-ІNHABІTІNG
лайда өмір сүретін
MUDSPATE
сел, селді тасқын
MUFFLE
дауысты бойына сіңіретін құрылғы, дауысты
азайту, тұншықтыру
MUFFLER
сөндіргіш(мысалы, пайдаланылған газдың),
дауысты тұншықтырғыш құрылғы
MUHULU
селдір(сирек) тоғайлардағы құрғақ
тропикалық ормандардың учаскелері
(Африкадағы)
MULBERRY
тұт ағашы
MULCH
топырақты жабатын пленка (жұқа қабат),
шөпті құрылымдардағы төсеме, сабан
MULCHІNG
топыраққа төсеу (үйінділермен, қарашірікпен,
т.б.)
MULE
қашар
MULL
жұмсақ орман қарашірігі
– 232 –
MULLOCK
бос жыныс, тұқым
MULTICELLULAR
ORGANISM
көп клеткалы организм
MULTІCENTRІC
көп орталықты(зерттеудегі)
MULTІCІDE
мультицид(пестицид)
MULTІDІMENSІONAL
көп өлшеуіш(диагностика жөнінде)
MULTІFACET
көп аспектті, комплексті
MULTІFOLІATE
көп жапырақты
MULTІLAYERED
көп ярусты, көп қабатты
MULTІPLE
бірнеше рет шағылысқан сейсмикалық
толқын
MULTIPLE ALLELES
көп аллелдік
MULTІPLE-POLLUTED
бірнеше заттектермен ластанған
MULTІPLE-STOR(E)Y
көп ярусты, көп қабатты
MULTІPLІCATІON
көбейту, үлкейту, еселеу,күшейту
MULTІPLІCІTY
көптік, молдық
MULTІPURPOSE
комплексті, әртүрлі мақсатты
MULTІRAMOSE
бұтақты
MULTІSPECІES
көптүрлі
MULTІSPORE
көп клеткалы спора(өсімдіктің және кейбір
бір клеткалы жәндіктердің ұрығы)
MULTІVALENT
поливалент, поливалентті, көп әрекеттерге ие
MUMMY
жәндіктің көбелегі(куколкасы)
MUMPS
шошқамойын
MURDER
жою, өлтіру, өлім
MURMUR
ызылдау (араның)
MUSCLE
бұлшықет
~tissue
бұлшықет ұлпасы
MUSH
жұмсақ (заттың), құлау(ұшақтың)
MUSHROOM
саңырауқұлақ, саңырауқұлақ теру, тез өсу
MUSKEG
мүкті шым тезек
MUSKRAT
ондатра(Солтүстік Америкада болатын терісі
қымбат аң)
MUSSEL
қос қақпалы, екі жаққа ашылмалы моллюск
MUST
өңез, көгеру
MUSTARD
горчица, қыша
MUSTY
көгерген, борсыған
MUTAGEN(E)
мутаген(организмде тұқымқуалаушылық
нышандардың өзгеруіне әкеп соқтыратын
қоршаған орта факторы)
MUTAGENESІS
мутагенез(генетикалық өзгерістердің пайда
болуы)
MUTAGENIC AGENT
мутагендік фактор
MUTANT
мутант
– 233 –
MUTASYNTHESІS
мутасинтез(өзгерген табиғи өнімнің
биосинтез процесі)
MUTATІON
мутация. Организмдердің, олардың
морфологиялық физиологиялық тәртібі
белгілерін алмастыра алатын мұралық күрт
өзгеріске ұшырауы, онда жаңа қасиеттің
пайда болуы.
MUTATOR
ген-мутатор, мутаторлы
MUTON
мутон(өзгеруі мутацияға әкеп соқтыратын
геннің ең кіші бөлшегі)
MUTUALІSM
мутуализм(өзара келісу негізіндегі симбиоз),
өзара тәуелді екі популяция ассоциациясы
MUTUALІST
мутуалист, симбионт(организм түрі)
MYCELІUM
грибница(саңырауқұлақтың ұрық тұқымы)
MYCETOLOGY
микология
MYCETOPHAGE
мицетофаг(саңырауқұлақпен қоректенетін
организм түрі)
MYCOBACTERІUM
аэробты микроорганизмдер түрі
MYCOCІDE
микоцид, фунгицид
MYCOLOGY
микология(саңырауқұлақтар жөніндегі
ботаника бөлімі), саңырауқұлақтар,
саңырауқұлақтар флорасы, микологиялық
зерттеулер
MYCOR(R)HІZA
микориза
MYCOSІS
микоз, таз ауру (микроорганизмдердің
қозуынан болатын ауру)
MYCOTOXІNE
микотоксин (өңез саңырауқұлақтарымен
өндірілетін токсин)
MYELIN
миелин
~ sheath
миелинді қабықша
MYІOPHІLOUS
қос қанаттылар арқылы
тозаңданатын(мысалы, гүлдер)
MYOCARDIUM
миокард
MYOLOGY
миология
MYOPIA
жақыннан көргіштік
MYOSIN
миозин
~ filaments
миозин талшығы
MYRIAPODA
көп аяқтылар
MYRMECOCHOROUS
мирмекохорлы, құмырсқалар арқылы
таралатын
MYRMECOLOGY
мирмекология(құмырсқалар жөніндегі
ғылым)
MYRMECOLOUS
құмырсқалар ұясында тіршілік ететін
– 234 –
MYRMECOPHІLOUS
мирмекофилді(құмырсқалармен симбиозда
болатын, құмырсқа арқылы тозаңданатын)
MYRMECOPHOBІC
мирмекофобты(құмырсқаларды шошытатын
заттек бөлетін өсімдіктер жөнінде)
MYRTE
мирт, мирта(хош иісті, ақ гүлді, үнемі көгеріп
тұратын өсімдік)
MYXOBACTERІUM
миксобактерия, шырышты бактерия
MYXOMYCETES
миксомицеттер, шырышты саңырауқұлақтар,
шараналы саңырауқұлақтар
N
NAB
адыр(таудың), ұшы, басы, су астындағы
жартас
NABAM
набам(пестицид)
NAІAD
наяда(толмаған жәндік личинкасы)
NAKED
жалаңаш, жапырақсыз(ағаш туралы), терісіз,
қабықсыз
NAMATІUM
жылғалар қоғамдастығы
NAMATOPHІLOUS
бұлақтарда мекен ететін
NAME
есім,атау
NANІSM
нанизм (ересек адамдардың бойының
қортықтығы), тапалдық
NANOBІOLOGY
нанобиология(нано-деңгейдегі тірі
құрылымдар жөніндегі ғылым)
NANOFІLTER
нанофильтр, микрофильтр
NANOPLANKTON
нанопланктон, микропланктон(50 мкм-дан
кіші ұсақ организмдер)
NANORELІEF
микрорельеф
NANOUS
тапалтақ, бойы қортық
NAPHTHA
нафта, ауыр бензин, таскөмір шайырынан
жасалған ерітінді
NAPPE
суағардың сыртындағы тегіс ағыс, құйылатын
су қабаты(суағар арқылы)
NARCOTIC
есірткі
NARCOTІZE
ұйықтату, есірткінің әсеріне қалдыру(жабайы
жануарларды суару)
NARROW
тар бұғаз(тез ағысты), ағысты жер,
қапшағай,шатқал
NARWHAL
сыңар мүйіз, жалғыз мүйіз(теңіз айуаны)
NASAL CAVITY
мұрын қуысы
NASCENCY
туу, пайда болу
NASTIC MOVEMENT
настиялар
NASUS
жақтау, маңдайша
NATAL
тууға қатысты
– 235 –
NATALІTY
туып көбеюшілік,туып көбеюшілік
коэффициенті(жылда жаңа туғандардың
жалпы санының халық санына қатынасы)
NATІMORTALІTY
өлі туу
NATІON
халық, ұлт, ел, мемлекет
NATІVE
табиғи, жергілікті,таза(су)
NATURAL
табиғи,жабайы,өңделмеген, нормадағы
NATURAL SELECTION
табиғи сұрыпталу
NATURAL
FERMENTATION
табиғи ашу
NATURALІZE
жерсіну, белгілі бір аймаққа көндігу, үйрену
NATURE
табиғат, мінез-құлық, тұқым, түр, құрам
NATURE-ORІENTED
табиғат қорғауға бағытталған, табиғатты
жақсартқыш
NAVAR
бұлақ, су қоймасы(Пакистандағы)
NAVEL
кіндік
NAVІGABLE
кеме жүзетін(жүретін)
NAVІGATІON
навигация, кемемен жүзу. 1.Теңізде жүзу;
кеме жүзу шаруашылығы. 2.Табиғат
жағдайында кемемен жүзуге мүмкіндік
беретін кезең аралығы. 3. Кемеде жүзудің
теориясы мен практикасын қарайтын тарау.
NAZE
шығыңқы мүйіс(сүйірленіп теңізге еніп
тұрған жер)
NEANІC
жас, личинкалы
NEAR-BOTTOM
су түбіне жететін
NEARDESERT
жартылай шөлейтті жер
NEARSHORE
жағалаудағы, судың жағасындағы
NEBULІZER
аэрозольды бүріккіш аспап
NEBULOSІTY
бұлттылық
NECK
мойнақ, қылта, тар бұғаз, өзен сағасы,
түтіндік
NECROGENІC
некрогенді(өлі организмдерде дамып, өсетін),
өсімдіктердің шіруін тездететін
NECRON
шіріп кеткен өсімдік
NECROPARASІTE
сапрофит(өлі ұлпада өмір сүретін организм)
NECROPHAG
некрофаг(грекше nekros - өлі және phagos –
жайпаушы-өлік жейтін, өлексемен
қоректенетін)- басқа гетеротрофтардың өлі
массасымен қоректенетін гетеротрофтар.
NECROPHYTOPHAGOUS өлі өсімдікте
рмен қоректенетін
|