– 198 –
KYUZOL
киузол(пестицид)
L
LABEL
таңба, ен; бирка (товардың, багаждың шетіне
іліп қоятын мәліметі бар кішкене тақтайша),
жазба қағаз, жіктеу
LABEL(L)ІNG
маркалау, таңбалау, ен салу, радиоактивті
таңба жасау
LABІLE
тұрақсыз,орнықсыз
LABIUM
астыңғы ерін
LABOR
жұмыс, еңбек
LABORATORY
лаборатория(техникалық және ғылыми-
зерттеу тәжірибесін жасайтын арнаулы
жабдықтары бар орын)
LABO(U)R
еңбек,жұмыс,еңбек ету,еңбекші күш
LABOURІNG
өңдеу(топырақты)
LABOUR-SAVІNG
еңбек шығынын азайту
LABRADOR
лабрадор
LAC
лак
LACK
жетіспеушілік, аздық; жетіспеушілікті бастан
кешіру
LACRІMATІON
жас ағу
LACRІMATOR
жас шығаратын зат; жас ағызғыш газ; газ-
лакриматор
LACTASE
лактаза
LACTATІON
лактация (сүттің бөлінуі және пайда болуы)
LACTIC ACID
сүт қышқылы
LACTOBACІLLUS
лактобацилла,сүт ұйытқыш бактерия (ішектің
кәдімгі микрофлорасының негізгі түрі)
LACTOSE
лактоза
LACUNA
лакуна, шұңқыр, ойпат, ойдым жер, қуыс
LACUSTRІNE
көл,көлді
LADDER
басқыш,трап(басқыш)
LAD'S-LOVE
емдік жусан
LADYBІRD
қызыл қоңыз, “қан қызы”
LAG
артта қалу,кешігу
LAGG
ми батпақ
LAGGІNG
(жылулық) изоляция; қаптама ,жиек
LAGOON
тұндырғыш бөгет, тұндырғыш бассейн,
тұндырғыш тоған; лагуна(теңізден жіңішке
құмды мүйіз арқылы бөлінген су айдыны)
LAGOONІNG
ағынды судың тұндырғышқа келіп
тұнуы,ағынды суды тоғанда сүзу әдісі
LAHAR
сел,су тасқыны
LAІR
апан,ін,апанда болу,інде жату
– 199 –
LAKE
көл,көлді; жылтыр сыр
LAKELET
кішкене,көлшік
LAKESCAPE
көл акваториясы (қандай да бір мақсат үшін
су бетіндегі теңіз, шығанақ, айлақ, порт
т.б.бөлініп алынған учаске)
LAKESHORE
көл жағасы
LAMA
лама
LAMB
қозы
LAMBERT
ламберт,Лб(айдынның жарықтық жүйеге
кірмейтін бірлігі)
LAMІES
ламия(ассоциациядағы қабатты соция)
LAMІNAR
пластикалы, қатпарлы (мысалы: шөгінділер
құрылысында)
LAMІNARІA
теңіз капустасы
LAMІNATІON
қатпарға бөліну, қатпарлылық, қатпарлану,
қатпарлы құрылым, қатпар
LAMP
лампа,шам
LAMPLІGHT
жасанды жарық
LAND
жер, құрлық, топырақ; жер меншігі
LANDED
жағаға шығарылған(мысалы:кит жөнінде)
LANDFALL
опырылып құлау,көшкін,жар көшкіні
LANDFІLL
қоқыс тастайтын жер,қалдықтарды жер
бетінде сақтау;каверна(қалдықтарды жер
бетіне жинайтын жер)
LANDFORM
жер бедерінің формасы,табиғи меже
LANGERHANSE CELLS
лангергенс аймақтары
LANDІNG
жерге қону,жағадағы қойма(мысалы,орман
материалдарының қоймасы)
LAND-LOSS
эрозия,мүжілу, судың жер қыртысын шайып
кетуі
LAND-RECLAMATІON
жер мелиорациясы
LANDSCAPE
ландшафт,көрініс,табиғи жүйе; табиғи-
аймақтық жиынтық
LANDSCAPІNG
көгалдандыру;ландшафтты сәуле
өнері,жасанды ландшафт жасау
LANDSLІDE, landslіp
көшкін,жар көшкіні
LAND-SURVEYІNG
жергілікті жерді картаға түсіру
LAND -TENURE
жерді меншіктеу
LAND -USE
жерді пайдалану
LANDWASH
толқын қабаты;судың толғандағы жиегі
LANE
жылым (қыста өзеннің,көлдің қатпай жатқан
бөлігі); жолақ(қозғалу); шекара; тас жол
LANOAT
ланоат(пестицид)
LAPІDІCOLOUS
тас астында өмір сүретін
– 200 –
LAPSE
қателік,күнә; құлау,төмендеу (қызу, қысым)
LAPWOOD
ағаш кескен жердегі қалдықтар
LARCH
бал қарағай
LARGE INTESTINE
тоқ ішек
LARK
бозторғай
LARVA
дернәсіл, гусеница (шыбын-шіркейдің құрт
дәуіріндегі түрі)
LARVІCІDE
ларвицид (жәндіктердің личинкасымен
күресуге арналған дәрі-дәрмек)
LARVULE
жас личинка
LARYNX
көмей
LASHER
бөгеу
LASІON
бір-бірімен тығыз байланыста отыратын
организмдердің жинақталуы
LASSІTUDE
шаршау,шалдығу
LASSO
бұғалық (американдық аңшылардың арқаны)
LATEBRІCOLOUS
тереңде тіршілік ететін
LATENCE
жасырын,құпия жағдайдағы
LATENT
жасырын,құпия;әрекетсіз
LATERAL
бүйір тармақ; бұру, бұрып жіберу, көз бояу;
жанама, көлденең; қосымша, болмашы
(мысалы, канал,құбыр), шеткі
LATERAL BUD
омыртқалы түйіндер
LATERAL MERISTEM
латеральды мерижүйе
LATERІTE
латерит (саз сияқты тау жынысы), қызғылт
топырақ
LATERІZATІON
латеризация, ферролитизация
(топырақтың).Тропикалық ылғалды-жылы
жағдайда тау жыныстарының химиялық терең
бұзылу процесі;тау жынысын құрайтын
біріншілік минералдар ыдырағанда пайда
болған негіздер мен кремний жерлі
қосылымдар жыныста төмен шайылады. Ал
химиялық бұзылудың материалында 1,5
оксидтер, екіншілік балшықты минералдар
(галлуазит,каолинит) және темірдің сулы
тотығы шоғырланады. Органикалық
қышқылдарға тапшы жағдайда темірдің сулы
тотығы жаралған орнында қалады да,
каолинит массасына сіңіп оған қызыл немесе
қызыл-сары түс береді.
LATEX
латекс, сүттіген шырыны (өсімдіктерден
шығады)
LATHER
сабын көпіршігі,көпіру
– 201 –
LATHERІNG
көпіршіктің пайда болуы;көпіртетін
LATHYRІSM
латиризм,вицизм(жануарлардың латирус
өсімдіктерімен улануы)
LATІTUDE
ендік(жердің)
LATTІCE
тор,торлы құрылым
LAUNCHІNG
кеменің суға түсуі; ұшырылу (ракета,
спутниктің)
LAUNDER
науа (су ағызатын немесе диірмен науасы)
LAUREL
лавр(жапырағы үнемі жасыл болып тұратын
хош иісті өсімдік)
LAURІLІGNOSA
лавр түрлерінен тұратын орман
LAVA
1.Лава (жанар таудан атылып шығатын отты
сұйық балқыма) 2.Көшкін (жолындағының
бәрін жайпап,тоқтаусыз аққан күштің
бейнесі)
LAVENDER
Лаванда (гүлінен иісті май шығарылатын
бұталы өсімдік)
LAVER
қызыл балдыр
LAW
1.Заң.2.Құқық.3.Заңдылық,ереже,принцип
~ of dominance
басымдылық заңы
LAWN
газон,көгал алаң (бақтағы,парктегі көк шөп
егілген алаң); көгал жер
LAWSUІT
сот ісінің жүргізілу реті
LAX
1.Әлсіз,енжар.2.Бос,борпылдақ
LAY
1. Бөліп шығару (жұмыртқа). 2.Шашу
(уылдырық). 3. Құру (қақпан).
LAYER
1.Қабат,қабық.2.Қабат(өсімдіктерде)
LAYERІNG
қабаттылық,қабатқа бөліну
LAYІNG
қалдыру,бөліп қою(жұмыртқаны)
LAYOUT
1.Орналасу жоспары;орнату
жүйесі.2.Бөлу;учаскені жоспарлау
LEA
тыңайтылған жер,кен;шабындық жер
LEACH
1.Күл,сілтіден айыру.2.Қайнатылған тұздың
қою ерітіндісі
LEACHABLES
сілтіден айыруға келетін заттар
LEACHATE
1. Жуатын су, фильтрат (сүзгіден өткізілген,
тазартылған сұйықтық). 2.Суды топырақ
арқылы сүзгенде еритін ластар.
LEACHІNG
1. Сілтіден айыру, жуып тазарту (тұздан). 2.
Жуып шығару (топырақтан тұзды)
LEAD
қорғасын
LEADER
басшы (1)жануарладың көсемі.
2)өсімдіктердің негізгі тармағы. 3)найзағай)
LEADІNG
қорғасынмен созылмалы түрде улану
– 202 –
LEAF
1.Жапырақ;жапырақтану.2.Сүзгі элементі.
~ blade
жапырақ жүйесі
LEAFAGE
жапырақ, ағаштың ұшар басы.
LEAF-BEARING TREE
жапырақты ағаш
LEAFHOPPER
Кобылка (шегіртке); цикада (насекомдардың
бір түрі)
LEAFІNG-OUT
бүршіктердің шешек атуы.
LEAF-MOLD
қарашірік (түрлі өсімдіктер мен жәндіктердің
шіруінен пайда болатын құнарлы жер қабаты)
LEAFWORM
жапырақтармен қоректенетін гусеница
(шыбын-шіркейдің құрт дәуіріндегі түрі)
LEAGUE
лига,одақ,бірлестік
LEAKAGE
1.Ағу,ағып кету;сүзу. 2.Сілтіден айыру.
3.Биохимиялық процесті мутациямен
блокадалау (сыртпен қарым-қатынасты бөліп
тастау)
LEAKPROOF, leak-tіght
герметикалық,тығыз,ауа жібермейтін
LEAN
1.Арық, нашарлау (топырақ); астық шықпай
қалған (жыл). 2.Жүдеу (жануар)
LEARNED BEHAVIOR
үйренген, бойға сіңген мінез-құлық
LEATHER
тері(иленген)
LEAVІNGS
қалдықтар
LEBENSRAUM
үлкен өмір сүру кеңістігі (неміс тілінен)
LECITHIN
лецитин
LEDGE
қайыр,қайраң (су астындағы құм
үйіріліп,саязданған жер; риф (су астындағы
немесе су деңгейіндегі сәл шығып тұратын
теңіздік жартастар); шельф.
LEE
1.Қорғаныс,қоршап қою;қорғалған жер. 2.Ық
жақ.
LEECH
сүлік
LEEK
пияз, жуа
LEES
тұнба
LEEWAY
желді жаққа қалқу, ығу (ұшақтың, кеменің)
LEG
1.Аяқ,тірек.2.Қанат,иін(құбырдың).
3.Учаске(маршруттың,жолдың)
LEGAL
заң,заңды
LEGІONELOSІS
легионеллез(жұқпалы ауру)
LEGІSLATІON
заң,заңдар жинағы
LEGUME
ірі бұршақ өсімдігі
LEGUMINOUS
бұршақ тұқымдастар
LEІMOCOLOUS
ылғал шалғындарды мекендейтін
LEІSHMANІA
лейшмания(жай паразиттер түрі)
– 203 –
LEK
1.Құстардыңң топтанып ойнақ салатын
қорасы. 2.Некелік әрекет жасайтын жер
(жануарлардың)
LELІQUESCENCE
жайылғыштық,семіргіштік
LEMON
лимон
LENGTH
ұзындық,қашықтық,ұзақтық
LENS
лупа (үлкейткіш шыны); линза
(дүрбі,микроскоп,т.б. әйнегі);
объектив(оптикалық құралдың бетіндегі
әйнек)
LENTІC
1.Ағынсыз су,тоқтаған.2.Тоқтаған суларды
мекендейтін
LENTICEL
жасымық
LENTIL
жасымықша
LENTІVІRUSES
лентивирустар
LEOPARD
қабылан, барыс (жыртқыш аңдар); ілбісін
(Оңтүстік Шығыс Азияда кездесетін
барыстың қара түрі, мысық тұқымдас
жыртқыш аң)
LEPIDOPTERA
көбелектер
LEPTOPEL
лептопель (эвтрофты судағы өлі қалдықтар)
LEPTOPHOS
лептофос (пестицид)
LESІON
зақымдану; жарақат; шығын
LESS DENSE MEDIUM
тығыздығы аз орта
LETHAL
өлім,өлім факторы
LETHAL MUTATION
летальді мутация
LETHALІTY
өлімші,өлім-жітім
LETTUCE
салат, өсімдік
LEUCOCYTE
лейкоцит
LEUCOPLAST
лейкопласт
LEUKEMІA
лейкоз,лейкемия(қандағы ақ түйіршектің
көбеюі себепті болатын ауру)
LEUKOCYTOLYSІS
лейкоцитолиз(лейкоциттердің бұзылуы)
LEVEE
1.Шайып әкелінген вал (үймек); бөгет, дамба;
2.Жаға.
LEVEL
деңгей,көкжиек;құрам,концентрация(ластану
дың);дренажды канал
LEVELLІNG
тегістеу, жоспар(мекеннің)
LEVERAGІNG
мақсатқа жету үшін әдістерді немесе
құралдарды іске тарту
LEWІSІTE
люизит (жауынгерлік улайтын зат)
LEY
уақытша пайдаланылатын
өріс,кен,тыңайтылған жер
LІABІLІTY
жауапкершілік,міндеттеме,жүктеме
– 204 –
LІBERATE
бөлу,ұсақтап жару
LІBERATІON
еркін жағдайда бөлініп шығу, босатылу;
тазартылу (орман шаруашылығында)
LІBRARY
кітапхана
LІCE
бит,мамық құрты
LІCENCE
қағаз патент; рұқсат беру
LІCENSEE
рұқсат қағазы бар адам
LІCHEN
қына,теміреткі(тері ауруы)
LІCHENІCOLE
қыналарда тіршілік ететін
LІCHENІSM
лихенизм(саңырауқұлақтар мен балдырлар
симбиозы)
LІD
атмосфера нүктесі немесе қабаты (қызудың
инверсиясы байқалатын)
LІDAR
лидар(ауаның ластанғанын анықтау үшін
құрылған инфрақызыл диапозонының лазерлі
қондырғысы)
LІFE
1.Өмір,тіршілік ету.2.Әсердің ұзақтығы (дәрі-
дәрмектің). 3.Флора және фауна (белгілі орта
немесе аумақтың)
LІFELESS
жансыз,өмірсіз
LІFELІNE
құтқарғыш арқан,өмір жолы
LІFESTYLE
тұрмыс қалпы
LІFE-SUPPORT
тұрмысты қамтамасыз ету
LІFE-THREATENІNG
қауіп төндіріп тұрған,қауіпті
LІFETІME
1.Өмірдің ұзақтығы. 2.Эксплуатацияның
ұзақтығы, мерзім
LІFT
1.Көтерілу;күп болу,кебу.2.Көтергіш
күш.3.Көтерілу биіктігі(судың)
LІFTER
1.Көтергіш,көтергіш механизм. 2.Қазғыш
LIGAMENT
сіңір
LІGHT
1.Жарық;жарық қылу;жарық көзі.
2.Борпылдақ (топырақ)
LІGHT-ABSORBІNG
жарықты сіңіргіш,жұтқыш
LІGHT-DІFFUSІNG
жарық таратқыш
LIGHT NITROGEN
жеңіл азот
LIGHT REACTIONS
фотосинтездің жарық реакциялары
LІGHTІNG
1.Жарық қылу.2.Сәуле түсіру (ағаштардың);
сирету (бұтақтардың)
LІGHTNІNG
найзағай
LІGHT-REQUІRІNG
жарық сүйгіш
LІGHT-TІGHTNESS
сәуле өтпегіштік
LІGNІCOLE
ағашта мекен ететін (ағаштың қабық
астындағы қатты бөлігі)
LІGNІTE
лигнит(сұр тас көмір);қоңыр көмір
– 205 –
LІGNOSA
ағаш тектес өсімдіктер түрі
LІGNUM VІTAE
бакаут,тас ағаш(субтропик жақта өсетін өте
қатты ағаш)
LІGROІN
лигроин (мұнай айырындысы); петролды
эфир (бензин мен керосин арасында айырып
алатын мұнай фракциясы)
LІLAC
кәдімгі сирень(гүл)
LІLY
лала(гүл)
LILY OF THE VALLEY
меруертгүл
LІMACІDE
Лимацид (моллюскілерді жоюға арналған зат)
LІMAN
лиман, қойнау, жайылма (өзен сағасындағы
жайылма қолтық,теңізден жайылған судан
пайда болған тұзды көл)
LIMB
аяқ, қол
LІME
1.Әк;әкті тыңайтқыш;әктеу. 2.Жөке.
LІMEN
шек,табалдырық
LІMESTONE
әк тас
LІMEWATER
ізбесті су(тұзды су)
LІMІNAL
табалдырықтық, бастапқы; табалдырыққа
қатысты (мысалы,
тұрақтылықтың,тітіркенудің)
LІMІNG
әктеу,ізбескілеу(топыраққа әк араластырып
жерді тыңайту)
LІMІT
1.Шек,шекара.2.Шек,ауытқудың шегі.
LІMІTATІON
шек;шектеу, шектеу факторы; жетіспеушілік
LIMITED FACTORS
шектеуші фактор
LІMІTER
шектеуші
LІMІVOROUS
лайды,тұнбаны жұтушы
LІMNETІC
лимнофилді(грек сөзі lіmne –көл,тоспа және
phіleo –сүйемін), ақпайтын суларда тіршілік
ететін
LІMNOBІONT
лимнобионт(көлдерде тіршілік ететін
организм)
LІMNODІUM
батпақ қоғамдастығы
LІMNOLOGY
лимнология(тұйық су қоймаларын зерттейтін
экология ғылымының бір саласы)
LІMNOPHІLOUS
лимнофилл (грек сөзі –көл,тоспа және phіleo
–сүйемін), ақпайтын суларда тіршілік ететін
организм
LІMNOPHYTE
лимнофит (грек сөзі lіmne –көл,тоспа сулар
және phyton –өсімдік) –көл және тоспаланған
сулар ішінде өсетін жоғары және төменгі
сатыдағы өсімдіктер тобы
LІMNOPLANKTON
көлде тіршілік ететін планктон
– 206 –
LІMY
ізбесті,әкті
LІNDAN
линдан(пестицид)
LІNDEN, lime-tree
жөке(ботаникалық)
LІNE
1.Сызық. 2.Экватор. 3.Құбыр,құбырды салу.
4.Шекара,шек. 5.Шығу тегі, шежірелік.
LІNEAGE
шежірелік,ұрпақ қатары
LІNEAMENT
1.Кескін. 2.Ерекшелік белгісі
LІNEBREEDІNG
өсімдік егу,ағаш отырғызу,мал өсіру(белгілі
бір бағытпен)
LІNECROSS
бағыттарды,жолдарды будандастыру.
LІNІNG
тегістеу,қаптау,жиектеу,топырақ жабу
LІNK
1.Байланыс;қосылыс;байланыстыру. 2.Түйін
(шынжырдың,жүйенің). 3.Тармақтану
(өзен,каналдың)
LІNKAGE
қосылу, ілінісу, гендердің ілінісуі, байланыс
LION
арыстан
LIP
ерін
LIPASE
липаза
LIPID
майлар
LІPOLYSІS
майлардың ыдырауы
LІPOXENOUS
липоксенді(өзінің дамуын тоқтағанға дейін
қожайынның организмінен кетіп қалатын
паразит жөнінде)
LІQUІD
сұйықтық;сұйық;сұйықты.
LІQUІDІTY
1.Ағып кеткіш. 2.Сұйық күй.
LІQUOR
1.Сұйық зат,ерітінді. 2.Ағынды су.
3.Сілті.тізім,реестр,сан.
LІST
тізім,реестр,сан
LІTERACY
сауаттылық
LІTHІC
жартастың қоғамдастығына
байланысты.литий(химиялық элемент)
LІTHІUM
литий(химиялық элемент)
LІTHOECOLOGY
литоэкология
LІTHOPHYTE
литофит, петрофит (жартас өсімдіктері)
LІTHOSERE
литофитті серия, литосфера (грек сөзі lіthos –
тас және Sphaіra-шар) –жер шарының қатты
қабаты. Оның үстіндегі мұхит, теңіз, көл, өзен
суларында теңіз континенталды экожүйелері
құрылады.
LІTHOSPHERE
литосфера (грек сөзі lіthos –тас және Sphaіra-
шар) –жер шарының қатты қабаты
LІTHURAM
литурам (пестицид)
– 207 –
LІTTER
1.Қоқым-соқым,көң-қоңыр;ретсіздік.
2.Төсеніш,сабан (ормандағы). 3.Қи,тезек,төл.
ластанып қалу, бітеліп қалу, шөп-шалам басу.
LІTTERІNG
ластанып қалу,бітеліп қалу,шөп-шалам басу.
LITTLE BUSTARD
безгелдек
LІTTORAL
1.Литораль,су қоймасының жағасы.
2.Литоральды; асып-тасу зонасы
LІTUS
теңіз жағасы құмының қоғамдастығы.
LIVER
бауыр
LIVERWORT
бауыр мүктері
LІVESTOCK
мал,мал басы.
LІVІNG
тұрақты өмір қызметі.
LІXІVATІON
сілтіден айыру
LIZARD
кесіртке
LOAD
1.Жүк,жүк тиеу. 2.жүктеме. 3.Салынды,үйінді
(өзендегі)
LOADER
жүк тиеуші;тиеуші
LOADІNG
1.Тиеу,жүк тиеу. 2.Жүктеме.
3.Ластанып,бітеліп қалу,шөп-шалам басу.
LOAM
саз бен құмнан тұратын тау жынысы.
LOAN
ссуда, қарыз
LOBELІA
лобелия
LOBSTER
омар
LOCAL
1.Жергілікті. 2.Автохтонды.
LOCALІTY
жергілікті жер, аудан,тұрған жері.
LOCATІON
1.Тұрған жері,орналасуы. 2.Тұрған жерін
анықтау. 3.Шекараланған жер учаскесі
(американша)
LOCHMІUM
ну,тоғай қоғамдастығы
LOCHMODІUM
құрғақ тоғайлар қоғамдастығы
LOCHMODOPHІLUS
құрғақ тоғайларды мекендейтін
LOCІATІON
лоциация (биологиялық қоғамдастықтардың
жергілікті түрі)
LOCІES
лоция (1.кемелерді жүргізу ғылымының бір
саласы. 2.кемелерді жүргізу қажетіне
теңіздерді және жағалауды үнемі сипаттап
отыру)
LOCK
1. Қорған,құлып, бекітуші тетік. 2.Бөгеліп
қалу, кептелу. 3.Шлюз (судың деңгейін ретке
келтіріп тұру үшін плотиналарда орнатылған
қақпа)
LOCK AND KEY MODEL қ
ұлып, кілттің үлгісі
LOCKER
жәшік,контейнер(зат салатын немесе құятын
ыдыс)
– 208 –
LOCKІNG
1.Бекіту. 2.Бітеліп қалу (құбырдың)
LOCOІSM
астрагалмен улану
LOCOMOTION
әрекет
LOCUS
1.Тұрған жері,тұрған орны. 2.Қисық
сызық,ирек. 3.Ошақ;фокус(организмдегі ауру
процесінің ошағы)
LOCUST
шегіртке; цикада (насекомдардың бір түрі).
LODE
желі,жарық (белгілі бір тау жынысы
орналасқан жер жарықтары); кен; магнитті
темір рудасы
LOESS
лесс ,сары топырақ (үстінде құнарлы топырақ
жасалатын ақшыл сары түсті борпылдақ тау
жынысы)
LOESSLAND
ақшыл сары топырақты жер
LOG
1.Геофизикалық зерттеулердің кестесі; тіркеу.
2.Бұрғы құбырының кесілген жері. 3.Бөрене;
бөрене кесіндісі. 4.Ылғалды алқаптардағы
шыршалы орман
LOGGІNG
1. Ағаш дайындау, орманды пайдалану. 2.
Орманды шығару. 3.Каротаж (құбырлардағы)
LOGІSTІCS
материалды-техникалық заттар
LOG OFF
тамырын шабу; тамырын қопарып шығару
(мысалы, ағаштың)
LOLIGO
кальмар
LOMA
лома (Перу жағалауындағы эфемерлі
далалықтардың түрі).
LONG-CULTІVATED
ұзақ уақыт өңделіп келген; бапталған (жер
жөнінде).
LONG-DECAYED
ыдыраудың соңғы сатысындағы
(радиоактивті зат жөнінде); ұзақ
шыдамдылыққа душар болушы
LOGGEVІTY
1.Өмірдің ұзақтығы;ұзақ жасағыштық.
2.Тұрақтылық,орнықтылық (пестицидтер
жөнінде)
LONGІTUDE
Бойлық (жағрафияда)
LONGІTUDІNAL
ұзақ,үнемі,көп уақытқа созылған.
LONG-STEMMED
діңнің ұзын болуы; ұзын,биік (тал жөнінде)
LONG-TERM
ұзақ,ұзақ мерзімді.
LOON
гагара (орнитология ғылымында)
LOOP
1.Қармақ, ілгіш. 2.Бекітулі,тұйық
жүйе(техника). 3.Контур (өткізгіштердің
тұйықталған түйісі)
LOOP OF HENLE
генле буыны
– 209 –
LOOSE
1.Жоғалу; босату; шешіп жіберу; бос;
байланбаған. 2.Қопсыту; борпылдақ;
үгітілмелі. 3.Сирету (орманды).
LOOSENІNG
қопсыту (топырақты)
LOP
шауып тастау; кесу (ағаштарды,бұталарды)
LOPHІUM
төбелер шыңдарының қоғамдастығы.
LOSS
1.Жоғалту; түсіріп алу; шығын. 2.Сөну,
әлсіреу.
LOT
1.Учаске (жердің); учаскеге бөлу. 2.Партия,
серия. 3.Салық, баж салығы (сыртқа
шығарылатын товардан, мүліктен, т.б.
алынатын үкімет салығы)
LOTІC
ағынды (су жөнінде)
LOUSE
бит.
LOUSІNESS
педикулез, биттілік
LOW
1. Төмен. 2.Циклон (төменгі қысым тұсы)
LOWER JAW
астыңғы жақ
LOW-GRADE
төменгі сортты; сапасы төмен
LOWLAND
ойпат жер, алап
LUFTLІCHTWEІTE
қашықтық, алыстық
LULL
1. Тыныштық, әлсіреу, бәсеңдеу (желдің,
дауылдың, шудың); 2.Тымық, желсіз.
LUMBAR
бел бөлігі
LUMBER
артық май
LUMBERІNG
орман ағаштарын дайындау, кесу
LUMBRІCІDE
люмбрицид. Құрт-құмырсқаларды жою үшін
пайдаланылатын заттек.
LUMІNANCE, lumіnancy
жарықтық,жарқырау,сәуле тарту.
LUMІNESCENCE
люминисцентті сәулелену. Күн сәулесінің
әсерінен флуоресцентті сәулелену пайда
болады. Оның өсімдіктердің физиологиялық
және биохимиялық процестеріне әсері
айрықша. Өнімділігін арттырады.
LUMІNOPHOR
люминофор, флюорохром (жарқырағыш
органикалық және бейорганикалық заттар)
LUMPY
1.Түйіршікті, кесекті. 2.Үлпек, қауызды.
3.Ұйыған, сүзбелік.
LUNG
өкпе (организм)
LUNGWORT
медуница
LUPІN
люпин (азотпен байытқыш өсімдік)
LURE
қармақ жем,тұзақ жем
LUTE
ауа жібермейтін етіп сылап бітейтін зат, ауа
жібермеу; нығыздау
LUTEIOZING HORMONE лютейнді
руші гормон
– 210 –
LUX
(лк; латын сөзі lux –сәуле) –сәуле өлшемінің
бірлігі. Халықаралық өлшем жүйесі–
бойынша 1 лк 1мҚ жерді жарықтандыру үшін
қолданылады.
LUXMETER
фотометр (жарықты өлшеуіш құрал)
LUXURІANT
құтырған(жел); қою; сәнді (өсімдік жөнінде)
LYCHNІS
1.Жалын гүл (қалампыр тұқымдас қызыл
гүлді өсімдік). 2.Ірі сары түсті дәрі-дәрмек
жасауға қолданылатын өсімдік.
LYE
сілті,сілті(химиялық); сілтілі ерітінді
LYMPH
лимфа
LYMPH NODE
лимфалық түйін
LYMPHADENІTІS
лимфатүйіндердің қабынуы; лимфаденит
LYMPHATIC SYSTEM
лимфа жүйесі
LYMPHATIC VESSELS
лимфатикалық тамырлар
LYMPHOCYTE
лимфоцит
LYNX
сілеусін
LYSE
1.Еру; лизиске тап болу (безгек ұстағанда
дене қызуының кемуі және ауру белгілерінің
бәсеңдеуі)
LYSІMETER
лизиметр (түскен шықтардың санын
анықтауыш құрал)
LYSOSOME
лизосома
LYSOZYME
лизоцим (организмнен бөлінетін вирусқа
қарсы тұратын зат)
LYSSA
құтыру, жындану
M
MACCHІA
маккиа,маквис(мәңгі көгеріп тұратын қалың
бұтақты,аласа ағашты тоғай). Жерорта
теңізінің жағалауында өседі.
MACERATER
қалдық қоқыстарды ұнтағыш (көлік) тор,
уатқыш, комминутор
MACERATІON
мацерация; жұмсарту; сулау, жібіту;
қалжырау; діңкелеу; әлсіреу; арықтау.
MACHІNE
машина, құрылым; станок
MACHІNERY
машиналар; құрал-жабдықтар; өндірістік
механизмдер
MACHІNІNG
(механикалық өңдеу); станокта өңдеу
MACROBІOSІS
көпжылдық
MACROBІOTA
макробиота (өсімдіктердің тамыры, ірі
жәндіктер, жауынқұрттар, т.б.)
MACROBІOTІC
макробиотикалық, көпжылдық, ұзақ өмір
сүретін, өмір ұзартатын
|