Бүркіт ағА-80 жаста орта мектепте окылатын 20-дан аса пәннің ішіндегі ең ма

Мерейтой
БҮРКІТ АҒА-80 ЖАСТА
Орта мектепте окылатын 20-дан аса пәннің ішіндегі ең ма- 
ныздыларының бірі-математика пәні екендігі даусыз. Тіпті 
көптеген мектеп мұғалімдері, ата-анадар "математикадан 
үлгерімі жаксы окуш ылардың баска пәндерден де үлгерімі 
жақсы болады" деп есептейді. Бұл түжырым, белгілі деңгейде 
өмір көрсетіп отырғандай, шындық та.
Міне, математика пәнінін осындай мектеп жүйесіндегі ма- 
ңызды орнын сезінген, байкаған казак зиялылары бұл пәнді 
окыту әдістемесіне ерекше мән берген. XX ғасыр басында 
халық үшін бағдаршам болған Алаш азаматтары өздерінің ар- 
наулы математикалык білімдері болмаса да оның халык бола- 
шағындағы орнын ескеріп, оз беттерімен іздене отырып, 
дүниелік мектептер үшін алғашқы математика окулыктарын, 
бағдарламаларын жазды.
Біздің зерделеуімізше, қазақ мектебі үшін алғашқы мате- | 
матика окулығын жазған, казак халкы үшін басын тауға да, 
тасқа да үрған, акырында санаулы адамдардың ғана колынан 
келетін үлы жолда опат болған - Міржакып Дулатүлы ағамыз.
Ол кісі 1914 жылы Троицк қаласында "Есеп тану күралы" деген атпен казак баласы үшін 
алғашкы математика окулығын үсынды.
Кейінгі жылдары 8 рет толықтырылып, кайта басылған осы оқулы ктан бастау алған 
қазак еліңдегі орта мектепке арналған математикалык күралдар дайындау мәселесін халкы- 
мыздың аяулы үлдары Сүлтанбек Кожанов, Кәрім Ж әленов, Әлмағамбет Касымов, Қаныш 
Сәтбаев, Әлімхан Ермеков, Ибадулла Акбергенов, Садуакас Бокаев, ж әне т.б. ары қарай 
жалғастырып еді.
Осы бір маңызды мәселенің келесі толкынында XX ғасыр ортасынан бастап бүған атса- 
лысқан бір шоғыр аға-апаларымыз бар. Олар Б. Баймүқанов, С. Ш әкілікова, К- Кабдыкай- 
ыров, Т. Оспанов, К Өтеева...
Бүл ғалым-педагогтардың ішіндегі шоқтығы биігі - Бүркіт ағамыз.
Б.Б. Баймұханов Атырау облысы, Махамбет ауданының №12 ауылында 1930 жылы казан 
айында дүниеге келген. О ның балалык шағы соғыс ж әне соғыстан кейінгі ауыр жылдарда 
отті. Б.Б. Баймүканов Махамбет ауданының Махамбет атындағы орта мектебін бітіргеннен 
кейін Абай атындағы Қ азак мемлекеттік педагогикалык ииститутына түсті. Институтты 
1953 жылы үздік тәмәмдап, Атыраудағы (ол кездегі Гурьев) педагогикалык институтта 
математикадан сабақ берді.
1957-1961 жылдары У краинаны ң Харьков каласындағы политехникалык институттың 
аспирантурасын оқыған ол 1963 жылы кандидаттық диссертация корғап, ф изика-матема­
тика ғылымдарының кандидаты атағына ие болды.
1966-1972 жылдары К азак үлттық мемлекеттік университетінде жұмыс істеген кездері 
жоғары оку орындары окытушыларының білімін жетілдіру факультетін үйымдастырып, онын 
алғашкы деканы болды.