Мерейтой
БҮРКІТ АҒА-80 ЖАСТА
Орта мектепте окылатын 20-дан аса пәннің ішіндегі ең ма-
ныздыларының бірі-математика пәні екендігі даусыз.
Тіпті
көптеген мектеп мұғалімдері, ата-анадар "математикадан
үлгерімі жаксы окуш ылардың баска пәндерден де үлгерімі
жақсы болады" деп есептейді. Бұл түжырым, белгілі деңгейде
өмір көрсетіп отырғандай, шындық та.
Міне, математика пәнінін осындай мектеп жүйесіндегі ма-
ңызды орнын сезінген, байкаған
казак зиялылары бұл пәнді
окыту әдістемесіне ерекше мән берген. XX ғасыр басында
халық үшін бағдаршам болған Алаш азаматтары өздерінің ар-
наулы математикалык білімдері болмаса да оның халык бола-
шағындағы
орнын ескеріп, оз беттерімен іздене отырып,
дүниелік мектептер үшін алғашқы математика окулыктарын,
бағдарламаларын жазды.
Біздің зерделеуімізше, қазақ мектебі үшін алғашқы мате- |
матика
окулығын жазған, казак халкы үшін басын тауға да,
тасқа да үрған, акырында санаулы адамдардың ғана колынан
келетін үлы жолда опат болған - Міржакып Дулатүлы ағамыз.
Ол кісі 1914 жылы Троицк қаласында "Есеп тану күралы" деген атпен казак баласы үшін
алғашкы математика окулығын үсынды.
Кейінгі жылдары 8 рет толықтырылып, кайта басылған
осы оқулы ктан бастау алған
қазак еліңдегі орта мектепке арналған математикалык күралдар дайындау мәселесін халкы-
мыздың аяулы үлдары Сүлтанбек Кожанов, Кәрім Ж әленов, Әлмағамбет Касымов,
Қаныш
Сәтбаев, Әлімхан Ермеков, Ибадулла Акбергенов, Садуакас Бокаев, ж әне т.б.
ары қарай
жалғастырып еді.
Осы бір маңызды мәселенің келесі толкынында XX ғасыр ортасынан бастап бүған атса-
лысқан бір шоғыр аға-апаларымыз бар. Олар Б. Баймүқанов, С. Ш әкілікова, К- Кабдыкай-
ыров, Т. Оспанов, К Өтеева...
Бүл ғалым-педагогтардың ішіндегі шоқтығы биігі - Бүркіт ағамыз.
Б.Б. Баймұханов Атырау облысы, Махамбет ауданының №12 ауылында 1930 жылы
казан
айында дүниеге келген. О ның балалык шағы соғыс ж әне соғыстан кейінгі ауыр жылдарда
отті. Б.Б. Баймүканов Махамбет ауданының Махамбет атындағы орта мектебін бітіргеннен
кейін Абай атындағы Қ азак мемлекеттік педагогикалык ииститутына түсті. Институтты
1953 жылы үздік тәмәмдап, Атыраудағы (ол кездегі Гурьев)
педагогикалык институтта
математикадан сабақ берді.
1957-1961 жылдары У краинаны ң Харьков каласындағы политехникалык институттың
аспирантурасын оқыған ол 1963 жылы кандидаттық диссертация корғап, ф изика-матема
тика ғылымдарының кандидаты атағына ие болды.
1966-1972 жылдары К азак үлттық мемлекеттік университетінде жұмыс істеген кездері
жоғары оку орындары окытушыларының білімін жетілдіру факультетін үйымдастырып, онын
алғашкы деканы болды.