Бухгалтерлік



бет110/139
Дата09.10.2024
өлшемі4,01 Mb.
#147265
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   139
Байланысты:
Бухгалтерлік есеп лекция

Мысалдар келтіреміз: 1) кәсіпорында 2005 жылдың 1 тоқсанында 2005 жылы наурыз айының 31 жұлдызындағы өткізу актісіне сәйкес, өткізілген өнім мен тауарларға 360000 теңге сомада ҚҚС есептелді. Бұл жағдайда бухгалтерлік жазу төмендегіше болады:



Дт

Кт

Сома

Ескерту

1210
А (+)

— 3130
П (+)

= 360000

3 типті операция

  1. кәсіпорында 2005 жылдың 1-тоқсанында 2005 жылы наурыз айының 31 жұлдызындағы есептер мен МСИ-ның декларацияларына сәйкес, 28000 теңге сомада жер салығы есептелді. Бұл жағдайда бухгалтерлік жазу төмендегіше болады:




Дт

Кт

Сома

Ескерту

7210
А (+)



— 3160
П (+)



=


28000


3 типті операция






  1. кәсіпорында 2005 жылдың 1-тоқсанындағы есептер мен МСИ-ның декларацияларына сәйкес, өндірістік жұмысшылардың еңбекақысынан 189000 теңге сомада әлеуметтік салық есептелді. Бұл жағдайда бухгалтерлік жазу төмендегіше болады:




Дт

Кт




Сома

Ескерту

801
А (+)

— 3150
П (+)

=

189000

3 типті операция




  1. кәсіпорында 2005 жылдың 1-тоқсанындағы есептер мен МСИ-

ның декларацияларына сәйкес, жеке тұлғалардан табыс салығы 16400 теңге сомада есептелді. Бұл жағдайда бухгалтерлік жазу төмендегіше болады:



Дт

Кт

Сома

Ескерту

3350
А (-)



— 3120
П (+)



=


16400


2 типті операция





б) Еншілес (қауымдастырылған) ұйымдарға кредиторлық қарыз- дардан. Бұл операциялар № 3320—3340 «Еншілес (бағынышты) ұйымдарға кредиторлық қарыздар» пассивті шоттарының кредиті бойынша бейнеленеді. Қарыздардың есептелуі еншілес (бағынышты) ұйымдардың есебінен болатындықтан, шаруашылық операция
№ 3320—3340 шоттардың кредитінен төмендегі шоттардың дебетіне жасалады:
Дт Кт Құжаттар



2411—2930




1310—1315, 1317

1010, 1040

3320—3340

Келісімдер, шот-фактуралар,

3010—3020




төлем тапсырмалары,

3310




жүкқұжаттар



Жазудың дұрыстығын тексереміз: дебеттік жағында активті және пассивті шоттар орналасқан. Активті шоттар (№ 2411—2930) орналасқан кезде баланстың активі мен пассиві көбейетін 3 типті «Активті-пассивті» операция орын алады. Бір жағынан кәсіпорынның шаруашылық құрал- дары мен ақша қаражаттары, екінші жағынан бір мезгілде сол сомаға еншілес ұйымдарға кредиторлық қарыздары көбейеді.
Пассивті шот (№ 3310) орналасқан кезде баланстың пассивінде тек қана өзгерістер болатын 2 типті «Пассивті-пассивті» операция орын алады. Бір жағынан жеткізіп берушіге кредиторлық қарыздар кемиді, ал екінші жағынан бір мезгілде сол сомаға еншілес ұйымдарға кредиторлық қарыздар көбейеді. Бұл жағдай жазудың дұрыстығын білдіреді.
Мысалдар келтіреміз: 1) кәсіпорында еншілес ұйымдарға қарыздар есебінен 2005 жылы шілде айының 30 жұлдызындағы
№ 124 шот-фактура мен жүкқұжаттарына сәйкес, 2700000 теңге
сомада материалдар сатып алынды. Бұл жағдайда бухгалтерлік жазу төмендегіше болады:

Дт Кт Сома Ескерту


1310 — 3320 = 2700000 3 типті операция А (+) П (+)





  1. кәсіпорында бағынышты ұйымдарға қарыздар есебінен 2005 жылы мамыр айының 31 жұлдызындағы № 2 келісімі мен 6 маусымдағы № 1339 төлем тапсырмасына сәйкес, 2000000 теңге сомада банктің қарыздары жабылды. Бұл жағдайда бухгалтерлік жазу төмендегіше болады:




Дт

Кт

Сома

Ескерту

3010
П (-)



— 3340
П (+)



=


2000000


2 типті операция



  1. кәсіпорында бірлесіп бақыланатын ұйымдарға қарыздар есебінен 2005 жылы ақпан айының 28 жұлдызындағы № 699 төлем тапсырмасына сәйкес, 1800000 теңге сомада жеткізіп берушілердің шоттары төленді. Бұл жағдайда бухгалтерлік жазу төмендегіше болады:



Дт

Кт

Сома

Ескерту

3310
П (-)

— 3330
П (+)

= 1800000

2 типті операция



в) Қысқа мерзімді аванстар алудан. Олар бойынша есептер
№3510 «Алынған қысқа мерзімді аванстар» пассивті шоттарында бейнеленеді. Активтер кредиторлардан алынатындықтан, шаруашы- лық операция № 3510 шоттардың кредитінен № 1010, 1040 шоттардың дебетіне жасалады. Бухгалтерлік жазу төмендегіше болады:



Дт

Кт

Құжаттар

1010, 1040

3510

Келісімдер, төлем тапсырмалары

Жазудың дұрыстығын тексереміз: дебеттік жағында тек қана


активті шоттар орналасқан. Бұл жағдайда баланстың активі мен пассиві көбейетін 3 типті «Активті-пассивті» операция орын алады. Бір жағынан кәсіпорынның ақша қаражаттары, екінші жағынан бір мезгілде сол сомаға алынған аванстар бойынша кредиторлық қарыздары көбейеді. Бұл жағдай жазудың дұрыстығын білдіреді.
Мысал келтіреміз: кәсіпорын тауар-материалдық қорларды жеткізіп беру үшін 2005 жылы наурыз айының 21 жұлдызындағы
№ 933 төлем тапсырмасы мен келісіміне сәйкес, 2000000 теңге сомада қысқа мерзімді аванс алды. Бұл жағдайда бухгалтерлік жазу төмендегіше болады:



Дт

Кт

Сома

Ескерту

1040
А (+)

— 3510
П (+)

= 2000000

3 типті операция



г) Жеткізушілерге болған кредиторлық қарыздардан. Бұл опера- циялар № 3310 «Жеткізушілерге қысқа мерзімді кредиторлық бе- решек» пассивті шотының кредиті бойынша бейнеленеді. Активтер жеткізіп берушілерден келетіндіктен, шаруашылық операция № 3310 шоттың кредитінен № 1310—1315, 1317, 1330, 1420, 7210, 8010 шоттар- дың дебетіне жасалады. Бухгалтерлік жазу төмендегіше болады:

Дт Кт Құжаттар





1310—1315




Келісімдер, шот-фактуралар,

1317, 1330

3310

жүкқұжаттар

1420







7210, 8010







Жазудың дұрыстығын тексереміз: дебеттік жағында тек қана активті шоттар орналасқан. Бұл жағдайда баланстың активі мен пассиві көбейетін 3 типті «Активті-пассивті» операция орын алады. Бір жағынан кәсіпорынның материалдық ресурстары мен шығыстары, екінші жағынан бір мезгілде сол сомаға жеткізіп берушілер бойынша кредиторлық қарыздары көбейеді. Бұл жағдай жазудың дұрыстығын білдіреді.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   139




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет