Бутлеровтың құрылыс теориясы


і Бүгінде органикалық заттардың түсетін реакцияларының төрт типі бар деп қарастырылады: Орын басу реакциялары



бет2/2
Дата10.05.2023
өлшемі184,75 Kb.
#91468
1   2
Байланысты:
Бутлеровтың құрылыс теориясы

і Бүгінде органикалық заттардың түсетін реакцияларының төрт типі бар деп қарастырылады:

  1. Орын басу реакциялары. Мұнда атом немесе атомдар топтарының орнын басқа атомдар басады.

Мысалы: С2Н5СІ + ОН → С2Н5ОН + СІ
хлорэтангидроксидэтанолхлорид
ионыионы

  1. Қосылу реакциялары. Екі молекула қосылып, бір молекула түзеді.

Мысалы: СН2 = CН+ Вг2 → ВгCН22Вг
этиленбром1,2-дибромэтан

  1. Бөліну (элимирлену) реакциясы. Молекула екі немесе одан да көп басқа молекула түзеді.

Мысалы: С2Н5ОН → СН2 = CН+ Н2О
этанолэтиленсу

  1. Қайта топтасу. Бір молекула екінші молекулаға айналады.

Мысалы: СН– СН – СН = СН2 → СН– СН = СН — СН2СІ
СІ
3-хлорбутен-11-хлорбутен-2
Көптеген органикалық реакциалар екі молекуланың арасында, молекула мен ионның арасында немесе молекула мен радикалдың арасында жүреді. Қандай бөлшектің арасында жүретіндігіне байланысты оларды иондық, радикалдық механизм деп бөледі, егер реакция радикал қатысында жүрсе, радикалдық механизм деп атайды, оны R – деп белгілейді. Ионның қатынасында жүрген реакцианы иондық механизм деп атайды.
Шабуыл жасайтын реагенттің табиғатына байлаысты иондық реакция электрофильді және нуклеофильді болып екіге бөлінеді.
Реакцияға қатысатын реагент өзінің электрон жұбын байланыс түзуге басқа молекулаға берсе, онда нуклеофильді (электродонорлы) реагент деп атайды. Нуклеофильдің қатысында жүретін реакциаларды нуклеофильдік реакциалар деп атайды Nu деп белгілейді.
Мысалы: +—+:NuR-Nu+:X — нуклеофильдік орын басу реакциасы.
Егер молекула басқа молекуланың жұп электронын қосып алса, оны электрофильді (электронакцепторлы) реагент деп атайды. Электрофильдің қатысында жүретін реакциаларды электрофильдік реакциалар деп атайды, Е деп белгілейді.
Мысалы: электрофильдік орын басу реакциасы.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет