Цель курса

Кэш  (ағыл.cache)  немесе  аса  оперативті  жады-  ӛте  тез  кіші  кӛлемдегі  есте  сақтау 

құрылғысы.  Микропроцессор  мен  оперативті  жады  арасында  процессордың 

ақпараттарды  ӛңдеу  жылдамдығындағы  айырмашылықтарды  компенсациялау  үшін 

мәліметтер алмасуда қолданылады. 

Кэш  жадыны  арнайы  құрылғы  -  контроллер  басқарады.  Ол  орындалып  жатқан 

прогрмманы  талдап,  процессорге  жуық  уақытта  қандай  мәліметтер  мен  командалар 

қажет  екенін  саралап,  оларды  кеш  жадыға  кӛшіреді.  Дәл  келген  жағдайда,  яғни  кэш 

жадыға қажетті мәліметтер түссе, оларды жадыдан алу кедергісіз жүреді. Егер қажетті 

ақпарат  кэш  жадыда  жоқ  болса,  онда  процессор  оларды  оперативті  жадыдан  тікелей 

оқиды. Дәл келгендер мен келмегендер санының қатынасы кэш тиімділігін анықтайды.  

Кэш  жады  SRAM  статикалық  жады  микросхемаларында  жүзеге  асырылады.  Олар 

DRAM-ға қарағанда тез әрекетті, қымбат, сиымдылығы аз. 

Қазіргі  микропроцессорлер  ӛлшемі  8-16  КБайт  бірінші  деңгейдегі  кэш  деп  аталатын 

кэш  жадыларынан  тұрады.  Сонымен  қатар,  компьютердің  жүйелік  платасында 

сиымдылықтары  64  КБайттан  256  Кбайтқа  дейінгі  және  одан  да  жоғары  екінші 

деңгейдегі кэш орналасуы мүмкін. 

АРНАЙЫ  ЖАДЫ. 

Арнайы  жады  құрылысына  тұрақты  жады  (ROM),  қайта  программаланатын  тұрақты 

жады  (FLACH  MEMORY),  батарейкамен  қоректендірілетін  CMOS  RAM  жадысы, 

видиожады т.б. жады түрлері жатады. 

Тұрақты  жады  (    ТЕСҚ  ағыл.  ROM,  READ  Only  Memory-тек  оқуға  арналған  жады)  -

энергияға тәуелсіз жады, ешқашан ӛзгертуді қажет етпейтін мәлеметтерді сақтау үшін 

қолданылады. 

Жады мазмұны тұрақты сақтау үшін, оны дайындау кезінде арнайы әдіспен құрылғыда 

«тігіледі». ТЕСҚ-дан тек оқуға болады. 

Қайта  программаланатын  тұрақты  жады  (Flash  Memory)  -  энергияға  тәуелсіз  жады, 

ӛзінің мазмұнын дискеттен бірнеше рет қайта жазуға әкеледі. 

Ең  алдымен  т.ж-ға  процессордың  ӛзінің  жұмысын  басқару  программасы  жазылады. 

ТЕСҚ-да 

дисплейді, 

клавиатураны, 

принтерді, 

сыртқы 

жадыны 

басқару 

программалары,  компьютерді  іске  қосу  және  айыру  программалары,  құрылғыларды 

тестілеу программалары бар. 

Тұрақты немесе Flash жадының басты микросхемасы - BIOS модулі. 

BIOS  (Basic  input/Output  system  енугізу-шығарудың  базалық  жүйесі)-компьютердің 

қоректендіргішін іске қосқаннан кейінгі құрылғыларды автоматты тестілеуге; 

Операциялық жүйені оперативті жадыға жүктеуге арналған программалар жиынтығы.       

BIOS  қызметі  екі  жақты:  бір  жағынан  бұл  аппаратураның  (Hardware)  бӛлінбейтін 

элементі, екінші жағынан кез келген операциялық жүйенің басты модулі (Software). 

ТЕСҚ-ның бір түрі - CMOS RAM. 

CMOS RAM - бұл тез әрекететкіштігі тӛмен және батарейкадан минималды энергияны 

қажет  ететін  жады.  Компьютер  құралдарының  құрамы  мен  конфигурациясы  туралы 

мәліметтерді есте сақтау үшін қолданылады. 

CMOS  мазмұны BIOS-та орналасқан арнайы SETUP прогаммасымен ӛзгертіледі. 

Графикалық мәліметтерді сақтау үшін видеожады қолданылады. 

Видеожады (VRAM) - ОЕСҚ-ның бір түрі, мұнда кодталған кескіндер сақталады.  Бұл 

ЕСҚ  былайша  ұйымдастырылған:  оның  мазмұны  бірден  2  құрылғыға  қатынас  жасай 

алады-процессорге және дисплейге. 

Сондықтан  экрандағы  кескін  жадыдағы  видеомәліметтердің  жаңартылуымен 

бірмезгілде ӛзгереді. 

жүктеу/скачать 0,68 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: