Эндоплазмалықретикулумжасушацитоплазмасыныңүлкенкөлеміналыпжатқан,торланып,тармақталғанмикроарнашықтарменмикроқуыстардантұрады.Бұллабиринттікмембраналық құрылым ядроға жақын орналасқан. Эндоплазмалық ретикулум қуысы өзарабайланысқан.Олекі функционалдықұрылымға бөлінеді:тегісжәнекедірбұдырлыэндоплазмалық ретикулум. Бұдырлы эндоплазмалық ретикулуммен көптеген рибосомаларбайланысқан,тек трансляция үдерісі кезінде.Барлық мембрана биосинтезібұдырлыэндоплазмалық ретикулумнан бастау алады.Бұл мембраналы тордабелок пен майлардыңсинтезіжүзегеасырылады.Тегісэдоплазмалықретикулум–липидтердіңбиосинтезі,кальций жинақталатын, сонымен біргедетоксикациялық Р450 ферменттері қалыптасатынбастыжасушалықорганелла.Бұлферменттердіңсинтезіменбұзылысытезжүзегеасырыладыжәнесыртқыдабылдарғатәуелді.
ЭРқызметі:
Белок,майлар,жәнекөмірсуларсинтезі
Белоктармодификацияланады.
Гольджикешені–жасушаныңнегізгіорганелласы.Бір-біріменқабаттасатығызорналасқан жалпақ мембраналы 5 – 10 «цистернадан»және олардың шетіндегі ұсақкөпіршіктерден құралған органелла. Ол тегіс эндоплазмалық тормен жалғаса орналасқан.Мұндазаттардыңбиохимиялықмодификациясыіскеасырылады.Лизосомаға,пероксисомаға,плазмалықмембранағанемесесекреторлыкөпіршіктергебағытталғанбарлық аққуыздар, липидтер және мембраналық компоненттер осы кешен арқылы өтеді.Әртүрлі органеллалар үшін тағайындалғанбелоктарГольджи торабына жеткенде,SNAPбелоктарыныңкөмегіменқажеттіорганеллаларғаөзініңсұйықтығынберетінарнайыкөпіршіктер бөлініп қапталып шығады.Кейбір белоктарцитоқаңқаныңмикротүтікшекомпоненттері бойынша тасымалданады.Гольджи кешеніне қарайэндоплазмалық тордасинтезделген заттар жеткізіледі. Эндоплазмалық тор цистерналарынан, Гольджи кешенініңцистерналарымен бірігетін көпіршіктер босатылып шығады. Осы жерде заттар түрленіп,жетіледі. Гольджи кешенінің көпіршіктері лизосома, сүт безінің белогы, бауырдағы өттүзілуінет.с.с.қатысады.Гольджикешенініңцистерналарыцитоплазмаданмоносахаридтерді белсенді түрде алады оны күрделіолиго, полисахаридтерге белсендітүрдесинтездейді.Гольджикешені жәнеэндоплазмалықторөзаратығызбайланысты.Оның біріккен әрекеттері жасушада синтезді қамтамасыз етеді, оны оқшауландырады жәнетасымалдайды.
