Цитоплазма мен сыртқы ортада К+, Na+ иондарын белгілі бір арақатынаста ұстау



бет165/360
Дата27.11.2023
өлшемі2,84 Mb.
#129454
1   ...   161   162   163   164   165   166   167   168   ...   360
Байланысты:
Цитоплазма мен сыртқы ортада К , Na иондарын белгілі бір арақат-emirsaba.org

Центросома (жасуша орталығы) бұл микротүтікшелердің қалыптасу орталығы. Олцитоплазманыңтүпкі бөлігінде,жасушаныңгеометриялықорталығындаорналасқан,сирек ядроға жақын немесе Гольджи кешенінің беткейінде қалыптасады. Бұл өте ұсақденешіктер.Центросома–жасушаныңреттелуүрдісіндегіқұрылымдықкілт,оныңқызметінің бұзылуы жасуша циклінің бұзылыстарына, ұлпалардың даму бұзылыстарына,одан әртүрлі аурулардың дамуына әкеледі.Әдетте интерфазалық жасушада органоид бірбірінетікбұрышбағыттаорналасқан,екіцентриольдентұрады.Оларцитоплазманыңмөлдір зонасымен қоршалған,радиальдытараған жұқа фибриллдер (жіпшелер).Әрбірцентриольдертоғыз триплеттімикротүтікшелерден тұратын, қысқаша цилиндр тәріздесболады.Көршілестриплеттерөзаражәнецентриолорталығыменбайланысқан.Центриольдержасушаныңбөлінукезеңіндеөздігіненекіеселенетін,өзінреттейтінқұрылыс. Екі еселену кезінде әрбір центриольге жақынырақ цитоплазмада жаңа центриольбастау алады, біртіндеп өсіп, толыққанды құрылымға ие болады.Бөлінбейтін жасушалардацентросомацитоқаңқаныңмикротүтікшелерін қалыптастыруға, ал бөлінетін жасушалардабөлінуұршығыныңтүзілуінеқатысады.


  • Микротүтікшелер барлықэукариоттықжасушалардакездеседі. Олар барлық
  • цитоплазма бойымен өтетін жіпше тәріздес және көптеген органелла құрылымдарыныңқалыптасуын ұстап тұратын торлы құрылым. Микротүтікшелержасушаның бөлінуінде,жасуша ішіліктасымалдануда, қозғалмалылығында,Гольджи кешенінен эндоплазмалықретикулумғазаттардың рециркуляциясында маңызды рөл атқарады.Микротүтікшелер екіглобурлярлықполипептидтер,αжәнеβтубулиндердентұрадыжәнеонымендинеин,динактинкинезиндер ақуыздарымен байланысқан. Жартылай цилиндр тәрізді.Өзін қайтажинақтайалады.







  • Цитоскелет-бұл жасушаның белгілі бір құрылымдық деңгейінің ұйымдастырылуын бірқалыпты ұстап тұратын,ерімейтін ақуыздар кешені. Микротүтікшелер: клиникаменбайланысы.Онкологиялықнауқастардыемдеукезінде:колхицин,винбластин,винкристинтубулинполимеризациясынбұзады,микротүтікшелердентұратынмитотикалықбөлінужіпшесінтүзілуінбаяулатады,хромосомалардыңполюстергеажырауынакедергікелтіреді.Сүтбезініңобырынемдеуүшінтаксолпрепаратынқолданады.Олдамикротүтікшелергеәсерінтигізеді,бірақколхицингеқарсыәсеркөрсетеді.Егерколхицинбөлінуұршығынбұзатынболса,алтаксолонытұрақтандырады.Бірақ,екідәрініңфармакологиялықәсерібірдей,тезбөлінетінжасушалардыңжылдамдығын тоқтатады немесе баяулатады. Микрофиламенттер – олбелоктыталшықтар,олармикротүтікшелергеқарағандатымжіңішкеболыпкеледі,(диаметр 4-6нм). Актин ақуызы және онымен біріккенфибрин, фимбрин, альфа-актинин,филамин,винкулинмолекулаларынантұратыниректіқұрайды.Микрофиламенттержиналуға және тарқалуға қабілетті.Актинніңполимеразациясы есебіненплюскеқарайөсуі жүреді,алминусқақарайжіпшелердіңдепорлимеризациясыесебіненжүреді.Жасушада аздаған мөлшердемиозин ақуызынан тұратын,миозинді микрофиламенттеркездеседі.Оларактиндерменбірігіп,қысқарғанқұрылымдықұрайды.




  • Достарыңызбен бөлісу:
  • 1   ...   161   162   163   164   165   166   167   168   ...   360




    ©emirsaba.org 2024
    әкімшілігінің қараңыз

        Басты бет