Цитоплазма мен сыртқы ортада К+, Na+ иондарын белгілі бір арақатынаста ұстау
жүктеу/скачать 9,18 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Микротүтікшелер
- Цитоскелет
- Микрофиламенттер
| Центросома (жасуша орталығы) бұл микротүтікшелердің қалыптасу орталығы. Олцитоплазманыңтүпкі бөлігінде,жасушаныңгеометриялықорталығындаорналасқан,сирек ядроға жақын немесе Гольджи кешенінің беткейінде қалыптасады. Бұл өте ұсақденешіктер.Центросома–жасушаныңреттелуүрдісіндегіқұрылымдықкілт,оныңқызметінің бұзылуы жасуша циклінің бұзылыстарына, ұлпалардың даму бұзылыстарына,одан әртүрлі аурулардың дамуына әкеледі.Әдетте интерфазалық жасушада органоид бірбірінетікбұрышбағыттаорналасқан,екіцентриольдентұрады.Оларцитоплазманыңмөлдір зонасымен қоршалған,радиальдытараған жұқа фибриллдер (жіпшелер).Әрбірцентриольдертоғыз триплеттімикротүтікшелерден тұратын, қысқаша цилиндр тәріздесболады.Көршілестриплеттерөзаражәнецентриолорталығыменбайланысқан.Центриольдержасушаныңбөлінукезеңіндеөздігіненекіеселенетін,өзінреттейтінқұрылыс. Екі еселену кезінде әрбір центриольге жақынырақ цитоплазмада жаңа центриольбастау алады, біртіндеп өсіп, толыққанды құрылымға ие болады.Бөлінбейтін жасушалардацентросомацитоқаңқаныңмикротүтікшелерін қалыптастыруға, ал бөлінетін жасушалардабөлінуұршығыныңтүзілуінеқатысады.
Микротүтікшелер барлықэукариоттықжасушалардакездеседі. Олар барлық цитоплазма бойымен өтетін жіпше тәріздес және көптеген органелла құрылымдарыныңқалыптасуын ұстап тұратын торлы құрылым. Микротүтікшелержасушаның бөлінуінде,жасуша ішіліктасымалдануда, қозғалмалылығында,Гольджи кешенінен эндоплазмалықретикулумғазаттардың рециркуляциясында маңызды рөл атқарады.Микротүтікшелер екіглобурлярлықполипептидтер,αжәнеβтубулиндердентұрадыжәнеонымендинеин,динактинкинезиндер ақуыздарымен байланысқан. Жартылай цилиндр тәрізді.Өзін қайтажинақтайалады.
Цитоскелет-бұл жасушаның белгілі бір құрылымдық деңгейінің ұйымдастырылуын бірқалыпты ұстап тұратын,ерімейтін ақуыздар кешені. Микротүтікшелер: клиникаменбайланысы.Онкологиялықнауқастардыемдеукезінде:колхицин,винбластин,винкристинтубулинполимеризациясынбұзады,микротүтікшелердентұратынмитотикалықбөлінужіпшесінтүзілуінбаяулатады,хромосомалардыңполюстергеажырауынакедергікелтіреді.Сүтбезініңобырынемдеуүшінтаксолпрепаратынқолданады.Олдамикротүтікшелергеәсерінтигізеді,бірақколхицингеқарсыәсеркөрсетеді.Егерколхицинбөлінуұршығынбұзатынболса,алтаксолонытұрақтандырады.Бірақ,екідәрініңфармакологиялықәсерібірдей,тезбөлінетінжасушалардыңжылдамдығын тоқтатады немесе баяулатады. Микрофиламенттер – олбелоктыталшықтар,олармикротүтікшелергеқарағандатымжіңішкеболыпкеледі,(диаметр 4-6нм). Актин ақуызы және онымен біріккенфибрин, фимбрин, альфа-актинин,филамин,винкулинмолекулаларынантұратыниректіқұрайды.Микрофиламенттержиналуға және тарқалуға қабілетті.Актинніңполимеразациясы есебіненплюскеқарайөсуі жүреді,алминусқақарайжіпшелердіңдепорлимеризациясыесебіненжүреді.Жасушада аздаған мөлшердемиозин ақуызынан тұратын,миозинді микрофиламенттеркездеседі.Оларактиндерменбірігіп,қысқарғанқұрылымдықұрайды. жүктеу/скачать 9,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|