Цитрус жемістері
жүктеу/скачать 4,52 Mb.
|
| Мандарин - жемістің бір түрі. Мандарин (Cіtrus retіculata) — руталар тұқымдасына жататын мәңгі жасыл аласа ағаш. Шыққан жері Үндіқытай, Қытай, Жапония.
Мамыр — шілде айларында гүлдейді. Гүлі ақ түсті, майда. Қараша — желтоқсанда жеміс береді. Жемісінің салмағы 60 — 80 г, түрі қою сарғыш, дөңгелектеу. Жемісінің шырынында 7,4% қант,0,8-0,9% қышқыл,С және Р витаминдері, ал қабығының құрамында біріктіргіш заттар, көп мөлшерде эфир майы, т.б. бар. Апельсин Апельсин – руталар тұқымдасының цитрус туысына жататын жеміс ағашы. Шыққан жері – Оңтүстік Қытай және Үндістан. Апельсин – жемісі тәтті қышқыл, жапырағы жылтыр қабықты ағаш тәрізді өсімдік. Басқа цитрустар сияқты апельсинде жарық күнді, ылғалды ауаны ұнатады. Апельсин құрамында А, С,В1, В2, РР дәрумендері, магний, фосфор, натрий, калий, кальций және темір сынды микроэлементтер бар. 150 грамм апельсин құрамында 80 мг аскорбин қышқылы кездеседі. Цитрус өсімдіктері шырын мен тағам түрінде ғана емес, тұрмыста да көп қолданылады. Тұрмыстық заттарға қосылуы: иіс сабын, кір жуғыш ұнтақ, сусабын, тіс пастасы, иіс су, ылғалдандырғыш сүлгі, хош иістендіргіш, тазалағыш заттар, хош иісті кір шайғыш, жақпа майлар т.б. Лимон Лимон-біздің елімізде 200 жылдан астам уақыттан бері өсіріліп келеді. Ашық жерде ағаш биіктігі 4-7 м-ге дейін өсе алады. Жемістері орташа мөлшерде, әрқайсысы 80-120 г, кейде 200 г дейін, ашық-жасыл түске боялған, тегіс немесе тегістелген - денесі эллиптикалық - бозғылт сары. Ол қышқылдарға (4 - 7%) және С (40 - 70%), A, B, P дәрумендеріне бай. Бұл дәрі ретінде маңызды және дәмі жақсы. Сақтау кезінде түзілетін ақаулар Қоңыр дақ. Сақтау кезінде лимондарға қатты әсер ететін физиологиялық немесе функционалды ауру. Ұсақ, дұрыс емес пішінді қоңыр дақтар алдымен қабығында пайда болады, содан кейін олар біріктіріліп, жемістің сыртқы түрін бұзатын үлкен қоңыр дақтар түзеді. Тек қабығы зардап шегеді, жемістің дәмі бұзылмайды. Қоңыр дақ жемістердің жұқпалы ауруларға төзімділігін әлсірететінін есте ұстаған жөн. Қоңыр дақтың дамуын болдырмау үшін сақтаудың оңтайлы шарттарын сақтау қажет (температураның ауытқуынсыз). жүктеу/скачать 4,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|