Дархан қыдырәлі ұлы дала тарихы



Pdf көрінісі
бет344/407
Дата27.04.2022
өлшемі13,38 Mb.
#32466
1   ...   340   341   342   343   344   345   346   347   ...   407
Байланысты:
udt

ҰЛЫ ДАЛА тарихы

356 


бірнеше әскери жігіт, мемлекеттік қызметкерлер, Түркістаннан Бабабек, әкелі-

балалы  Жорабектер  мен  Мирхайдар  Мир  Бадаловтар  осы  зиялы  қауымды 

құрайды. Олардың барлығын бауыр ретінде қабылдап, Ташкентте болған алты 

күнде бәрінде қонақта болдым»

620

.

Сұхбаттан  кейін  Исмаил  мырза  жамиғат  мүшелеріне  арнап  былай  деді: 



«Зиялы,  білгір  мұсылмандар  мен  төрелерге  мынадай  ой  айтамын:  ұлт  пен 

жамиғаттың  басында  болайық,  бірақ,  халықтан  алыс  болмайық.  Олар  бізді 

көрсін, пайдалансын, ғибрат алсын». Ұлтты дөрекі, түсінігі төмен деп ойламайық; 

олар жақсы сөзді, жақсы істі түсіне алатындай деңгейде. Зиялы адам биік ой, 

асқақ  мүддесіз  өмір  сүре  алмайды.  Асқақ  мүдделерімізді  өз  жамиғатымызға, 

өз  халқымызға  арналық,  соларға  қызмет  етелік.  Оларға  бізден  жақын,  бізден 

жанашыр дос-бауыр жоқ»

621


Жиналыста  Исмаил  мырзаның  барлық  сөздерін  ден  қоя  тыңдап,  түрлі 

тақырыпта  пікір  білдірген  түркістандық  зиялы  қауым  өкілдері  шын  мәнінде 

Түркістанның Батыстағы білім-ғылымнан артта қалғандығын, өйткені, аймақта 

соңғы жылдарға дейін темір жол салынбауы, байланыстың жоқтығы себебінен 

басқа  құрлықтардан  және  ондағы  адамдардан  жырақта,  жаңалықтардан 

бейхабар өмір сүріп жатқандығын айтып, келешектің жарқын болуын тіледі. 

«Жазып және айтып жүргенімдей, фанатизм мен хабарсыздықты көрмегеніме 

қоса,  мұнда  әрбір  мәселеге  қызығушылық  танытқан,  сана-сезімдері  жоғары, 

ашық мінезді және азат ойлы зиялы қауым өкілдерін кездестірдім»

622

 – деген 



Исмаил  Гаспыралыны,  әсіресе,  түркістандық  әйелдердің  жағдайы  қуантқан: 

«Бір сұлу келіншек он жылдан бері әйелдерді емдеу орнында қызмет атқарып, 

қайырымды  істер  жасаған,  ал  енді  бір  сұлу  бикеш  ағарту  саласында  қызмет 

етіп жүр; гүлдей құлпырған әйел-қыздарымыз халыққа білім нұрын шашуда… 

Бастары  жабық  болмаса  да  әдептілігімен,  көргенділігімен  халыққа  өздерін 

сыйлата  білген…  Ислам  қағидалары  мен  бүгінгі  күннің  талабын  бір-бірімен 

сәйкестендірген  мұсылман  әйелдер  әлемнің  ең  жақсы  әйелдері,  ең  жақсы 

аналары болатынына сенімдімін»

623

.

1893  жылы  8-маусымда  Самарқандқа  қайтқан  Исмаил  Гаспыралыға  Əмір 



Абдуллаһтың оны Себз қаласында күтетіні туралы хабар берілді. Құрбан айттың 

алғашқы  күні,  яғни,  1893  жылы  11-маусымда  Себзге  келген  Гаспыралыны 

намаздан  кейін  Əмір  қабылдады

624


.  Екі  рет  шақырылған  Исмаил  мырза 

мерекелік құттықтаулардан кейінгі қабылдауда Əмірмен жеке кездесті. Алайда, 

шаяан адамлардыр». İsmail, a.g.m. s. 33. 

620


 İsmail, a.g.m. s. 30. 

621


 İsmail, a.g.m. s. 31.

622


 İsmail, a.g.m. s. 29.

623


 İsmail, a.g.m. s. 31.

624


 İsmail, a.g.m. s. 34.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   340   341   342   343   344   345   346   347   ...   407




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет