Дауысты және дауыссыз дыбыстардың айтылуы мен жазылу ерекшеліктері



бет7/7
Дата06.01.2022
өлшемі77,39 Kb.
#15841
1   2   3   4   5   6   7

«Әдеби тілімізде болсын, говорларымызда болсын қатаң п дауыссызы байырғы қолтума сөздерімізде оқта-текте болмаса, әдетте көп колданыла бермейді. Бұған дейінгі диалектологиялық мэлімет жинағын қазак говорлары ірасында бұл кұбылыстың (ұяң б-ның катаң п-ға ауысуының) біршама жиірек эайкалатын жері Өзбекістан, Тэжікістан, Қаракалпакстан, Түркіменстан республикаларының территориясы мен осы республикаларға шектес аймакта гұратын казақтардың тілі» [23,123]. Артикуляциялык жактан ұқсастыгының аркасында б, п және м фонемалары косымшалар мен шылаулардың бас позициясында бірін-бірі үнемі зшмастырып отырады. Мысалы: -бын//-пын//-мын//, -мыз//-быз//-пыз, -мен//- бен//пен, -ма//-ба//-па т.б. Сөздің баскы, соңгы позицияларында бұл екі фонема көрші дыбыстардың эсерінен бірімен-бірі алмасып отырады: Акпала (ақ бала), Сәтпай (сэтбай), копполдұ (көп болды), капы (қаб-ы), қабады (кап-ады), көпжасар (көбжасар), ,көбеді (көпеді)т.б. Мұның үстіне п кейде у-га айналып кетеді: тауып (тап-ып), жауып (жау-ып), теуіп (теп-іп), сеуіп (сеп-іп).

III Пайдаланылған әдебиеттер

1.https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%83%D1%8B%D1%81%D1%81%D1%8B%D0%B7_%D0%B4%D1%8B%D0%B1%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80

2.https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%83%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%B4%D1%8B%D0%B1%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80

3. https://baribar.kz/student/10754/dauysty-dybystardynh-zhazylu-emlesi/



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет