Қолданылуы. Сасық меңдуананың емдік қасиеті, оны медицинада қолдану туралы көне индияның Сушрут еңбегінде айтылған. Осы күнгі медицинада сасық меңдуанадан дайындалған (астмол және астматин) препаратын өкпе демікпесіне, қатты жөтелге, тыныс жолдары ауыруларына қолданылады. Скопламин «Аэрон» таблеткасының құрамында бар, оны теңіз бен ұшқыш ауыруларына қарсы пайдаланады. Халық медицинасында буын ауыруларына, невралгияға, тағы да басқа жүйке ауыруларына береді.
Өте улы өсімдік, пайдаланғанда сақ болу қажет.
Қаражеміс жемістері – плоды жостера - Fructus Rhamni catharticae
Ішдәрі қаражеміс – Жостер слабительный – Rhamnus cathartica L.
Итшомырттар тұқымдасы – семейство крушиновые - Rhamnaceae
Сипаттамасы.Биіктігі 8 м дейін өсетін биік бұта немесе ағашты өсімдік. Бұталары қарам-қарсы орналасқан тікенді, қызыл-қоңыр қабықты. Жапырақтары қарама– қарсы орналасқан, домалақ-жұмыртқа тәріздес, шеттері ұсақ ара тісті, ұшы үшкір. Гүлдері ұсақ, бір жынысты, жасыл түсті, төртқырлы гүл тәжі бар, жемесе ұсақ, домалақ қара түсті ащы сүйекше. Мамыр – маусымда гүлдейді. Жемісі тамыз – қыркүйекте гүлдейді.
Таралуы. Ормандарда, бұта араларында өседі. Қазақстанның Қарақұм мен Қызылқұмнан басқа барлық аудандарында өседі. Бұдан басқа да Ресейдің Европалық бөліктерінің орманды, далалы аймақтарында, Сібірде, Қиыр Шығыста Закавказьеде таралған.
Дәрілік шикізаты. Піскен және жақсы кептірлген сүйек жемістерінің (Fructus Rhamni catharticae) көлденеңі 8 мм, қара түсті, 3-4 қырлы, бір бүйірінен дөңес бурыл түсті сүйектері бар. Шикізатта сыңғақ итшомырттың сүйек жеміс қоспалары болмауын қадағалау керек, себебі олар құсық шақырады.
Химиялық құрамы. Жемістері антратуындалыр, флаваноидтар бар, пектинді және бояғыш заттар, камедь, ащы заттар табылған.
Қолданылуы. Ғылыми медицинада өсімдікті іш жүргізетін дәрі ретінде қабылдайды. Халық медицинасында подагра, созылмалы тері ауруларында, гастритте, ішек атониясында қолданады.
Рауғаш тамырлары – корни ревеня - Radices Rhei