Дәріс №1 Ғылым және оның қазіргі қоғамдағы рөлі
жүктеу/скачать 181,89 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дәріс №9 Библиографиялық сипаттама және реттеуші құжаттар
| Монография - научное произведение, в котором изложен итог всестороннего исследования определенной темы или проблемы, выполненное одним или несколькими авторами.
Статья. В статье излагаются результаты, полученные по конкретному вопросу, имеющему определенное научное и практическое значение. Статьи публикуют в научных журналах или сборниках научных трудов. Диссертация. Диссертация в форме рукописи - это особый вид научного произведения, в котором отражаются результаты научного исследования. Диссертация в системе науки выполняет квалификационную функцию, т. е. готовится с целью публичной защиты и получения ученой или академической степени. Именно защита позволяет судить, насколько полно отражены и обоснованы содержащиеся в ней положения, выводы и рекомендации, их научная новизна и практическая значимость. Совокупность полученных в такой работе результатов свидетельствует о вкладе диссертанта в науку, демонстрирует уровень его научной квалификации и прежде всего умение самостоятельно вести научный поиск и решать конкретные научные задачи. В настоящее время в РФ существуют ученые степени кандидата и доктора наук и академическая степень магистра. В структуре современного российского высшего образования степень магистра следует по научному уровню за степенью бакалавра и предшествует степени кандидата наук. Магистерская диссертация - особая разновидность диссертационного научного произведения. Она представляет собой выпускную квалификационную работу, которая является самостоятельным научным исследованием, выполняемым под руководством научного руководителя. Магистерская диссертация, выполненная в системе современной российской высшей школы, - это академическая степень, отражающая образовательный уровень выпускника и свидетельствующая о наличии у него умений и навыков, присущих начинающему научному работнику. Дәріс №9 Библиографиялық сипаттама және реттеуші құжаттар Библиографиялық сипаттама. Библиографиялық сілтемелер мен пайдаланылған әдебиеттер тізімі ғылыми жұмыстардың библиографиялық аппаратын құрайды. Ғылыми еңбектің бұл бөлігі құжаттардың библиографиялық сипаттамасына негізделген. Библиографиялық сипаттама олардың функционалдық мақсатына сәйкес аймақта біріктірілген элементтерден тұрады. Сипаттаманың элементтері мен аймақтары қатаң белгіленген ретпен берілген. Әр түрлі элементтерге қатысты, бірақ бір сөйлемде грамматикалық байланысқан мәліметтер алдыңғы элементте жазылады. Библиографиялық сипаттаманың элементтері міндетті және таңдау (факультативті) болып бөлінеді. Міндетті элементтер ақпараттың минималды жиынтығын құрайды, онсыз басылымды анықтау мүмкін емес. Таңдау (факультативті) элементтері басылымға кеңірек сипаттама береді. Библиографиялық жазбадағы элементтерді ажырату үшін арнайы бөлу белгілері қолданылады. Тақырып сипаттамадан нүктемен бөлінеді. Сипаттама аймақтары бір-бірінен нүкте мен сызықшамен бөлінеді. Аймақтар мен сипаттама элементтерін неғұрлым нақты бөлу үшін бөлу белгісіне дейін және одан кейін бір баспа белгісіндегі бос орындар қолданылады. Ерекшелік - "нүкте" және "үтір" белгілері-олардан кейін ғана бос орын қалады. Элементтер қайталанған кезде бөлу белгісі қайталанады. егер аймақтың бірінші элементі болмаса, онда бірінші берілген элементтің алдына нүкте мен сызықша қойылады (бұл жағдайда элементтің шартты бөлу белгісі алынып тасталады). Элементтердің ішінде әдеттегі грамматикалық тыныс белгілері келтірілген. Элементтердің шекараларында екі белгі де қолданылады – тыныс белгілері (нүктеден басқа) және шартты бөлу. Егер аймақтағы соңғы элемент "нүкте" белгісімен бірге қысқартумен аяқталса, ал келесі белгі "нүкте және сызықша" болса, онда сипаттамада екі нүкте емес, бір нүкте келтіріледі. Библиографиялық сипаттамада осындай шартты белгілер қолданылады: – (нүкте және сызықша) - сипаттама аймақтарын бөлектеу үшін; : (қос нүкте) – тақырыпқа қатысты мәліметтердің алдында, баспагердің алдында; : (қиғаш сызық) – жауапкершілік туралы ақпарат алдында; ; (нүктелі үтір) - авторлардың топтарын бір-бірінен бөлу үшін (құжатты жасауға қатысқан басқа адамдардан негізгі), басылымның екінші орнына дейін; (үтір) – жарияланған жылының алдында; // (екі қиғаш сызық) - құжаттың құрамдас бөлігін сипаттау кезінде, ол жарияланған дереккөз туралы мәліметтер алдында. Библиографиялық жазба орыс тілінде немесе құжаттың негізгі мәтінінің тілінде жасалуы мүмкін. Әр элементтің бірінші сөзі (иллюстрациялар туралы мәліметтерден басқа) бас әріптен басталады. Қалған бас әріптер басылымда қандай әріптер берілгеніне қарамастан, тіл нормаларына сәйкес келтіріледі. Жеке сөздер мен сөз тіркестерінің қысқартулары ГОСТ 7.12-93 "Библиографиялық жазба. Орыс тіліндегі сөздерді қысқарту. Жалпы талаптар мен ережелер". Қысқартулар жазба тақырыбында және басылымның негізгі және параллель тақырыптары мен серия тақырыптарынан басқа барлық салалар мен элементтерде қолданылады. Сипаттамадағы сандар, әдетте, басылымда берілген формада, яғни римдік немесе араб цифрларымен немесе ауызша түрде беріледі. Рим цифрлары мен цифрлары басылымның шыққан жылын немесе күндерін, басылымның қайталануын, пьесалардың актілерінің немесе әрекеттерінің санын, оқу орындарының сыныптары мен курстарын, көп томдық және сериялық басылымдардың нөмірлерін (шығарылымдарын) және мерейтойлық күндерді белгілеу кезінде ауызша түрде араб тіліне аударылады. Бұл жағдайда сандық сандар араб цифрларымен аяқталусыз белгіленеді. Реттік сандар әдетте араб цифрларымен аяқталады. Библиографиялық жазба тікелей de visu құжатын талдау негізінде жасалады. Сипаттау үшін ақпарат көздері белгілі бір ретпен қолданылады. Бірінші дереккөзде ақпарат болмаған жағдайда, екіншісі қолданылады және т. б. Ақпарат көздерін пайдалану кезектілігі: 1. басылымның титулдық парағы немесе оның функциясын орындайтын басқа безендіру элементі; 2. мәтіннің алдындағы басқа дизайн элементтері: титулдық парақтың айналымы, авантитул, мұқабаның бірінші және екінші жағы (түптеу), шмуцтитул; 3. шығарылым деректері алдындағы мәліметтер, шығарылым деректері, мұқабаның (түптеудің)үшінші және төртінші жағы; 4. басылымның қалған бөліктері (мазмұны, алғы сөзі, кіріспе, мәтін және мәтін алдындағы мәліметтер); 5. басылымға қосымшалар; 6. авторлық құқықты қорғау белгісінен (копирайттан)мәліметтер; 7. каталог карточкасының макетінен мәліметтер; 8. басылымнан тыс дереккөздер. Сипаттама мемлекеттік стандарттарда белгіленген ережелер бойынша жасалады. Қазіргі уақытта ГОСТ 7.80-2000 жұмыс істейді. Библиографиялық жазба. Тақырып. Құрастырудың жалпы талаптары мен ережелері; ГОСТ 7.1-2003. Библиографиялық жазба. Библиографиялық сипаттама. Құрастырудың жалпы талаптары мен ережелері; ГОСТ 7.12-93. Библиографиялық жазба. Орыс тіліндегі сөздердің қысқартылуы; ГОСТ 7.32-2001. Библиографиялық жазба. Электрондық ресурстардың библиографиялық сипаттамасы: құрастырудың жалпы талаптары мен ережелері; ГОСТ 7.11-78. Библиографиялық сипаттамада шет еуропалық тілдердегі сөздер мен сөз тіркестерінің қысқаруы. Ғылыми жұмыстарды рәсімдеу кезінде сипаттаманың келесі түрлері қолданылады: * құжаттың жалпы сипаттамасы (кітап, диссертация, диссертацияның рефераты, электрондық ресурс және т. б.); * құжаттың құрамдас бөлігінің сипаттамасы (жинақтың, жалғасып жатқан басылымның, журналдың, газеттің мақаласы, сондай-ақ дербес атауы бар тарау, бөлім, параграф және т.б.). Библиографиялық сипаттаманың құрылымы (сипаттама аймақтары мен элементтері) * Сипаттама тақырыбы (жеке автордың тегі мен аты-жөні). Тақырыптан бір, екі, үш авторы бар құжаттардың сипаттамасы басталады. Кітаптарды сипаттау кезінде автордың тегі мен аты-жөні жауапкершілік туралы мәліметтерде міндетті түрде қайталанады. Егер құжатта екі немесе үш автор болса, онда олардың біріншісі тақырыпта келтіріледі, ал жауапкершілік туралы мәліметтерде барлық авторлар, оның ішінде біріншісі құжатта берілген ретпен көрсетіледі. Төрт авторы бар құжаттардың сипаттамасы тақырыптан басталады, ал жауапкершілік туралы мәліметтерде төртеуі де көрсетіледі. Бес немесе одан да көп авторлары бар құжаттардың сипаттамасы тақырыптан басталады, ал жауапкершілік туралы мәліметтерде тек бірінші автор [және т.б.] көрсетіледі. Тақырып саласы және жауапкершілік туралы мәліметтер (негізгі тақырып, материалдың жалпы атауы, тақырыпқа қатысты мәліметтер, жауапкершілік туралы алғашқы мәліметтер). Егер библиографиялық сипаттамалар біртекті белгілер бойынша бөлімдерге топтастырылса: тек мәтіндік материалдар, тек электрондық ресурстар және т.б., материалды белгілеу туралы мәліметтер алынып тасталады. Егер материалдар құжаттардың бірыңғай тізбесіне енгізілген болса, Материалдардың жалпы белгіленуі көрсетіледі; * Басылым саласы (басылымның реттік нөмірі, осы басылымның алдыңғы басылымға қатысты ерекшеліктері); * Нақты мәліметтер саласы; * Шығу аймағы (басылым орны, баспагер, басылым уақыты) ; * Физикалық сипаттама аймағы (сипаттама объектісі ұсынылған физикалық форманың көлемі, белгіленуі). Бір, екі немесе төрт авторды көрсететін кітап құжаттарының библиографиялық сипаттамасы схема: Бір автордың (немесе бірінші автордың) тегі. Кітаптың атауы: бір (немесе бірінші), екінші, үшінші авторлардың атына / М.А. қатысты мәліметтер ; редактор, құрастырушы, аудармашы туралы мәліметтер. - Қайта шығару туралы мәліметтер. - Басылым орны: баспа, шыққан жылы. - Беттер саны. Бір автордың кітабы: Хачатурян В. М. История мировых цивилизаций с древнейших времен до начала XX века: учеб. пособие для общеобр. учеб.заведений / В. М. Хачатурян ; под ред. В. И. Уколовой. – М. : Дрофа, 1997. – 399 с. Боханов А. Н. Император Александр III / А. Н. Боханов. – 3-е изд. – М. : Рус. Слово, 2004. – 509 с. Екі автордың кітабы: Олейник О. Ю. Интеллигенция, эмиграция, отечество: проблема патриотизма в творческом наследии представителей российского зарубежья 20-30-х годов / О. Ю. Олейник, В. С. Меметов ; Иван.гос.ун-т. – Иваново : ИвГУ, 1997. – 242 с. Горелов И. Н. Основы психолингвистики : учеб. пособие / И.Н. Горелов, К. Ф. Седов. – 3-е изд., перераб. и доп. – М. : Лабиринт, 2001. – 304 с. Төрт автордың кітабы: Логика и язык научной теории / В. В. Целищев, В. Н. Карпович, И. В. Поляков, А. Б. Новиков. – Новосибирск : Наука, 1982. – 190 с. Инвестиционная привлекательность Тюменской области: проблемы и перспективы / А. А. Зубарев, А. Л. Германов, В. М. Чикишев, В. Б. Зырянов. – СПб. : Изд-во С.-Петерб. гос. ун-та экономики и финансов, 2001. – 143 с. Төрт автордан астам кітаптар. Ұжымдық монографиялар Схема: Заглавие книги : сведения, относящиеся к заглавию / И. О. Фамилия одного автора с добавлением слов [и др.] ; сведения о редакторе, составителе, переводчике. – Сведения о переиздании. – Место издания : Издательство, год издания. – Количество страниц. Рак легкого. Новые подходы в диагностике и лечении / Б. Н. Зырянов [и др.] ; Рос. акад. мед. наук. – Томск : Изд-во Том. ун-та, 1997. – 343 с. Основы религиоведения : учеб. для студ. вузов / Ю. Ф. Борунков [и др.] ; под ред. И. Р. Яблокова. – 4-е изд., перераб. и доп. – М. : Высш. шк., 2004. – 511 с. Сборники статей, официальных материалов Обычное право народов Сибири: (Буряты, якуты, эвенки, алтайцы, шорцы) : сб. ст. / сост. и авт. коммент. В. В. Карлов. – М. : Компания «Евраз. Регион», 1997. – 105 с. Организация и порядок уголовного судопроизводства : сб. правовых актов / сост. В. Н. Галузо. – М. : Юрид. лит., 1998. – 816с. Социальные льготы : сборник / сост. В. Зинин [и др.]. – М. : Соц. защита, 2000. – 203 с. жүктеу/скачать 181,89 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|