Дәріс №1 Ғылым және оның қазіргі қоғамдағы рөлі
Дәріс №3 Зерттеудің ғылыми әдістері
жүктеу/скачать 181,89 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2. Жалпыға ортақ, жалпы ғылыми және арнайы зерттеу әдістері. 3. Зерттеудің теориялық және эмпирикалық әдістері.
| Дәріс №3
Зерттеудің ғылыми әдістері 1. Ғылыми зерттеу әдісі, әдістемесі және әдіснамасы туралы түсінік. Зерттеу әдістерінің жіктелуі. 2. Жалпыға ортақ, жалпы ғылыми және арнайы зерттеу әдістері. 3. Зерттеудің теориялық және эмпирикалық әдістері. 1. Ғылыми зерттеу әдісі, әдістемесі және әдіснамасы туралы түсінік. Ғылыми зерттеу әдісі- бұл іс-әрекеттің, техниканың, операциялардың белгілі бір дәйектілігі болып табылатын объективті шындықты білу тәсілі. Әдістеме - бұл зерттеу әдістері мен тәсілдерінің жиынтығы, оларды қолдану тәртібі және олардың көмегімен алынған нәтижелерді түсіндіру. Бұл зерттеу объектісінің сипатына, әдіснамасына, зерттеу мақсатына, әзірленген әдістерге, зерттеушінің жалпы біліктілік деңгейіне байланысты. Кез-келген ғылыми зерттеу тиісті әдістермен және тәсілдермен және белгілі бір ережелерге сәйкес жүзеге асырылады. Әдіснама- таным әдістері (әдісі) туралы ілім, яғни танымдық мәселелерді сәтті шешуге арналған принциптер, ережелер, әдістер мен әдістер жүйесі туралы айтылады. Әр ғылымның өзіндік әдістемесі бар. Әдіснама деңгейлерін анықтасақ: 1) барлық ғылымдарға қатысты әмбебап әдістеме және оның мазмұны танымның философиялық және жалпы ғылыми әдістерін қамтиды; 2) танымның әмбебап, жалпы ғылыми және жеке әдістерінен байланыстырып тұратын экономикалық ғылымдар тобы үшін ғылыми зерттеулердің жеке әдіснамасы; 3) белгілі бір ғылымды ғылыми зерттеу әдістемесі, оның мазмұнына танымның әмбебап, жалпы ғылыми, жеке және арнайы әдістері кіреді. Зерттелетін объектілердің мазмұнына байланысты жаратылыстану әдістері мен әлеуметтік-гуманитарлық зерттеу әдістері ажыратылады. Зерттеу әдістері ғылым салалары бойынша жіктеледі: математикалық, биологиялық, медициналық, әлеуметтік - экономикалық, құқықтық және т. б.болып. Таным деңгейіне байланысты эмпирикалық және теориялық деңгейлердің әдістері ажыратылады. Эмпирикалық деңгейдің әдістеріне бақылау, сипаттау, салыстыру, санау, өлшеу, сауалнама, сұхбат, тестілеу, эксперимент, модельдеу жатады. Теориялық деңгей әдістеріне аксиоматикалық, гипотетикалық (гипотетикалық - дедуктивті), формализация, абстракция, жалпы логикалық әдістер (талдау, синтез, индукция, дедукция, ұқсастық) жатады. Қолдану саласына және қауымдастық дәрежесіне байланысты әдістер келесідей болады: 1) барлық ғылымдарда және танымның барлық кезеңдерінде әрекет ететін әмбебап (философиялық); 2) гуманитарлық, жаратылыстану және техникалық ғылымдарда қолдануға болатын жалпы ғылыми; 3) арнайы-белгілі бір ғылым үшін, ғылыми білім саласы. жүктеу/скачать 181,89 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|