Дәріс 1 Тақырыбы: ботаника пәНІ, даму тарихы және әдістері дәріс жоспары
жүктеу/скачать 33,78 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1. Өсімдіктердің ерекшелігі.
|
ДӘРІС 1 Тақырыбы: БОТАНИКА ПӘНІ, ДАМУ ТАРИХЫ ЖӘНЕ ӘДІСТЕРІ Дәріс жоспары: Өсімдіктердің ерекшелігі. Органикалық әлем жүйелеріндегі өсімдіктердің орны. Өсімдіктердің маңызы. Ботаниканың негізгі бөлімдері. 1. Өсімдіктердің ерекшелігі. Ботаника (гр. botane-өскін, шөп) - өсімдіктер, олардың құрылымы, тіршілік әрекеті, таралуы туралы ғылым. Ботаниканы зерттеу нысаны- әртүрлі деңгейдегі өсімдіктердің құрлысындағы ерекшеліктер. Өсімдіктер әлемі бай және алуан түрлі. Жер бетінде өсімдіктердің 500 000 – нан астам түрі бар, олардың 200 000-гүлді өсімдіктер. Бұл үлкен топтың ішінде бір клеткалы балдырлар бар, оларды тек микроскопта көруге болады, ал өсімдіктер әлемінің алыптары – секвойлар мен секвойядендрондар, олардың биіктігі 112 м, диаметрі 11 м жетеді. Өсімдіктер бірқатар ерекшеліктерімен сипатталады, оларды ерекше патшалыққа бөлуге мүмкіндік беріңіз. Ол ерекшеліктерге: 1) автотрофты қоректену тәсілінің басым болуы, яғни күн энергиясын пайдалана отырып, бейорганикалық заттардан органикалық заттар жасау қабілеті. Автотрофты өсімдіктерге қарама-қарсы, дайын органикалық заттармен қоректенетін жануарлар. Сондықтан оларды гетеротрофты организмдер деп атайды. Сонымен қатар гетеротрофтарға саңырауқұлақтар, бактериялардың көпшілігі жатады. Алайда өсімдіктер арасында гетеротрофты организмдер бар, мысалы өсімдіктер-паразиттер (сарышырмауық, сұңғыла, раффлезия) және сапрофиттер (орхидеялар); 2) өсімдік жасушаларына белгілі бір пішін мен күш беретін қатты көмірсулы жасушалық қабығының болуы. Сондықтан өсімдіктерге тағамды сіңірудің осмотрофты әдісі тән (сіңіру арқылы). 3) аз қозғалатын («отырықша») оның себептері төмендегідей болуы мүмкін: • фотосинтезге қажетті заттарды қоршаған ортадан ала алуы (көмір қышқыл газы, су, күн энергиясы); • қажетті минералды заттарды тамыр арқылы сорып алуы; • «қаңқа» деп аталатын сыртқы қатты жасуша қабықшасының болуы; Алайда, өсімдіктер толығымен қозғалмайтын организмдер деп айтуға болмайды, өйткені олар өседі, тамырсабақтар топырақта өседі, өркенде жарық көзіне қарай бағытталып өседі, лиандар тіректі орай өседі. өмір бойы өсу қабілеті, яғни бұл толық емес ашық өсуі бар организмдер; зооспор, спор, тұқымы арқылы тарала алады. Өсімдіктерді басқа организмдерден ерекшелейтін жоғарыда аталған белгілер оларда тек өздеріне ғана тән құрылымдардың болуын анықтайды, хлорофилл, хлоропласттар, жасуша қабырғасы, орталық вакуоль, ксилема, флоэм, тамыр жүйесі және т. б. жүктеу/скачать 33,78 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|