Дәріс №1 Тақырып: Экономикалық және әлеуметтік география пәнінің зерттеу тақырыбы, мақсаты мен мазмұны. Мақсаты
жүктеу/скачать 20,59 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дәріс жоспары
- Географиялық ғылымдардың жүйесі мен құрылымы.
|
Дәріс № 1 Тақырып: Экономикалық және әлеуметтік география пәнінің зерттеу тақырыбы, мақсаты мен мазмұны. Мақсаты: Экономикалық және әлеуметтік географияға кіріспе пәнінің мақсаты мен міндеттерін айқындау Дәріс жоспары: Географиялық ғылымдардың жүйесі мен құрылымы. Экономикалық және әлеуметтік география пәнінінің басқа ғылымдармен байланысы. Географиялық ғылымдардың жүйесі мен құрылымы. География ғылымының даму процесінде обьективті түрде бірнеше үлкен ғылыми бағыттар пайда болды. Олар: Жаратылыстану географиясының ғылыми жүйесі: физикалық география – геосфераның (некросфераның) абиотикалық бөлімін зерттейтін кешендік ғылым; биогеография – биосфераны зерттейтін кешенді ғылым; ландшафттану – Жер шарының ландшафттық қабығын зерттейтін ғылым. Қоғамдық географияның ғылым жүйесі: әлеуметтік-экономикалық география – социосфераны зерттейтін ғылым; кешенді құрылып бітпеген қоғамдық геграфиялық ғылымдар – мәдениет географиясы, этногеография, тарихи география, саясат географиясы, т.б. Теориялық географиялық ғылым жүйесі – математикалық география, теориялық (метагеография) география, т.б. Бұлар жалпы заңдылықтарды зерттейді және географиялық зерттеу әдістемелерін анықтайды. Қосымша географиялық ғылым жүйесі – картография, карта тану, топография. Кешенді физикалық география ғылым жүйесі зерттеу обьектісінің (геосфераның абиотикалық бөлігі) компоненттеріне (литосфера, гидросфера мен атмосфера) байланысты. Бұл үшеуі бірігіп «некросфера» деген бір ұғымды құрайды. Литофералық география ғылымдарының жүйесіне кіретін пәндер – геморфологиия, орография, карсттану,спелология (соңғы үшеуі геоморфологияның бөлімдері). Олар геолоия, литология, геофизика, геохимия, вулканология, т.б. ғылымдармен өте тығыз байланысты. Гидросфераны гидрология ғылымы зерттейді. Ол үш саладан: теңіз гидрологиясы, океанология, құрлық гидрологиясынан тұрады. Мұнан әрі зерттеу нысанасы (обьектісі) мен тақырыбына қарай бөлшектене береді: лиманология, гидрография, океанография, гидрогеология, гляциология, т.т. Атмосфераны географиялық ғылым жүйесіне жататын климатология (агроклиматология, аэроклиматология, динамикалық және кешенді климатология) мен оған тығыз бафланысты метеорология, аэрология, агрономия сияқты пәндер зерттейді. Палеогеография және тарихи география деген пәндер бөлініп шығады. Әлеуметтік-экономикалық география ғылымы жүйесін топтастыру компоненттік принципке негізделген. Оған халық, табиғат ресурстары, өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, транспорт, мәдениет, білім, сауда, қызмет көрсету географиясы, т.б. енеді. Осы топқа кешенді ғылым бағыты – елтану, өлкетану пәндерін де кіргізуге болады. Аграрлық пәндерге – медициналық-ветеринарлық география, соғыс географиясы, т.б. жатады. жүктеу/скачать 20,59 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|