Дәріс №10 Тақырып: Қарым-қатынастың перцептивті жағы. Жоспары
жүктеу/скачать 20,81 Kb.
|
лекция 10-1
- Бұл бет үшін навигация:
- Проекцияның әсері
- Орташа қателіктің әсері
- «Ореол» әсері
- «біріншілік»
| Каузалды атрибуция (ағылш. attribute-тіркеу, беру) - субъектінің басқа адамдардың мінез-құлқының себептерін қабылдауы, тікелей бақылау, қызмет нәтижелерін талдау негізінде және жеке тұлғаны, адамдар тобына қабылдау алаңына түспеген және олар қалай ақылға қонымды қасиеттерді, сипаттамаларды қосу арқылы алынған түсіндіруі.
Тұлғааралық қабылдау жағдайын нақты болжауды қамтамасыз ету үшін қабылданатын нақты көріністі бұрмалайтын әр түрлі сәттерге байланысты құбылыстар саласын есепке алу қажет. Әңгіме адамдардың бір-бірін қабылдағанда пайда болатын «әсерлер» туралы болып отыр: проекция әсері, орташа қателік әсері, «ореол» әсері («гало-эффект»), жаңашылдық және біріншілік әсері, сонымен қатар, стереотиптеу әсері, немесе құбылысы. Проекцияның әсері – адамдар үшін жағымды сұхбаттасушыға өз қадір-қасиетін, ал жағымсызға - өз кемшіліктерін сәйкестендіру қасиеті, яғни олардың өздерінде айқын көрсетілген басқа қасиеттерді неғұрлым анықтау. Ньюкомның мәліметтері бойынша, бұл үрдіс жеке тұлғаның авторитарлы түрінің өкілдеріне өте үлкен дәрежеде тән және демократиялық түрдегі өкілдерден көрінбейді. Орташа қателіктің әсері -басқа адамның ең жарқын ерекшеліктерін орташа жаққа қарай бағалауды жеңілдету үрдісі. Логикалық қатенің әсері жеке тұлғаның қандай да бір қасиеттерінің (мысалы, ақпаратқа қызығушылық және мейрімділік, имандылық және эмпатия) өзара байланысы туралы жалған пайымдаудан тұрады. «Ореол» әсері – ақпарат тапшылығы жағдайында адамдардың бір-бірін қабылдау әсері, бір адамды басқаларға қабылдауға ол туралы алғашқы ақпарат елеулі әсер етеді, оның нәтижесінде ол өзіне сәйкес түрде – оң немесе теріс деп қабылданады. Бұл әсермен тығыз байланысты және «біріншілік» (первичности) және «жаңашылдық» әсерлері – адамдардың басқа адам туралы қарама-қайшы ақпарат кезіндегі ең алдымен алынған деректерге (егер бейтаныс адам қабылданса) немесе одан да көп жаңа ақпаратқа (егер ескі таныс адам қабылданса) көп салмақ беру үрдісі. Олардың екеуі де адам туралы ақпарат берудің белгілі бір тәртібінің маңыздылығына қатысты. жүктеу/скачать 20,81 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|