Дәріс №11 Белоктардың биосинтезі. Белоктар биосинтезінің матрицалық теориясы Дәріс жоспары

Оқытудың техникалық құралдары: интерактивті тақта, проектор сызба – кестелер 
Оқытудың әдістері мен түрлері: баяндау, сұрақ – жауап, түсіндіру, кіріспе лекция
Деңгейлік тапсырмалар:
1. 
Гистидин мен глиоксил қышқылын қайтадан аминдендіру 
реакциясының 
теңдеуін 
құрыңыз. 
Осы 
мысалдың 
негізінде 
пиридоксальферментінің әсер ету тетігін (механизмін) көрсетіңіз.
2. 
Ағзада аланин, аспарагин қышқылы мен орнитиннің биосинтезінің 
мүмкін жолдарын көрсетіңіз. Осыған сәйкес реакция теңдеулерін жазыңыз.
3. 
ДНҚ-ның оң жақ тізбектегі бөлігіндегі нуклеотидтердің орналасу 
реті 
мынадай: 
ГТААЦАЦААГТТААААТАЦГ... 
ДНК 
қатысуымен 
синтезделетін белок құрамындағы амин қышқылдарының мүмкін боларлық 
реттілігі қандай. Генетикалықкодтың кестесін пайдалана отырып түсіндіріңіз.
4. 
ДНҚ-тізбегінің сол жақ ферментінде нуклеотидтердің төмендегідей 
реттілігі бар: ТГТТТАТЦААГТААГЦААЦ.... ДНК-ның осы фрагментімен 
транскрипцияланып, иРНК қатысымен синтезделетін белок фрагментінің 
мүмкін 
боларлық 
бірінші 
структурасы 
қандай. 
Белоктағы 
амин 
қышқылдарының реттілігін нобайлық тұрде бейнелейміз.

 ОБСӨЖ тапсырмалары: Белоктардың алмасуы. 
СӨЖ тапсырмалары: Карбоксил топтың және карбоксилат-анионының құрылысы. 
Қышқылдар ассоциациясы. Қышқылдардың реакциялық қабілеттілігінің жалпы 
сипаттамасы. 
Карбон 
қышқылдарының 
функционалды 
туындылары: 
тұздар, 
галогенангидридтер, қышқылда ангидриді, нитрильдер, амидтер, күрделі эфирлер. 
Дикарбонқышқылдары.
Пайдаланылатын әдебиеттер:
Негізгі әдебиеттер: 
1. 
Қоқанбаев Ә.Қ., Тәжібаева С.М., Тюсюпова Б.Б., Мұсабеков Қ.Б. Химиялық энзимология 
негіздері: Оқу құралы. 2016. - 376 с. - ISBN 978-601-04-1921-6 : Б. ц. 
2. 
Северина Е.С. Биохимия - М. : ГЭОТАР- Медиа, 2014. - 752 с. - ISBN 978-5-9704-3043-9 : Б. ц. 
3. 
Тюкавкина, Н. А., Ю. И. Бауков, С. Э. Зурабян, Т. С. Сейтембетов. Биоорганикалық химия - М. : 
ГЭОТАР-медиа, 2014. - 400 с. - ISBN 978-5-9704-2740-8 : Б. ц. 
Қосымша әдебиеттер 
4. 
М. К. Кэмпбелл, Ш. О. Фаррелл Биохимия. бөлім. 2 /. - [Б. м.] : Қазақ тіліндегі басылым ҚР 
жоғары оқу, 2014. - 560 с. - ISBN 978-601-7427-09-2 : Б. ц. 
WEB сайттар тізімі 
5. 
http://www.biokhimija.ru
 
6. 
 
http://www.drau.ru/