Дәріс №6. Оксидоредуктазалар

Цитохромдар

• А В С Д
• а а3 в в5 с с1
• А,В,С,Д топтарының бір-бірінен айырмашылығы: коферменттері мен апоферменттері әртүрлі.
• Топтар ішіндегі өкілдерінде гемдері бірдей, ал апоферменттері әртүрлі болады.

Цитохромдардың гемдері

• Цх в – гемоглобиннің геміне ұқсас.
• Цх-дар с1 мен с – Нв-нің гемінен айырмашылығы: 2,4-диэтил.
• Цх-дар а мен а3 – Нв-нің гемінен айырмашылығы: С2-де – 15 көміртекті радикал (R15); С8-де - формил тобы.

Цх в-ның гемі

Цх а мен а3 гемі

Цх-дың қызметі

2е

• 2цхв (Ғе3+) 2цхв(Ғе2+)

2е

• 2цхс1 (Ғе3+) 2цх с1(Ғе2+)

2е

• 2цхс (Ғе3+) 2цхс (Ғе2+)

2е

• 2цха (Ғе3+) 2цха (Ғе2+)

2е

• 2цха3 (Ғе3+) 2цха3(Ғе2+)

2е

• 1/2О2 О2-

Каталаза мен пероксидазалар

• Каталаза –коферменті 4 гем (Ғе3+)+апофермент.
• Эритроциттерде, сүйек кемігінде, кілегей қабықтарының мембранасында, бауыр, бүйректе кездеседі: 2Н2О2 2Н2О+О2
• Пероксидазалар-коферменті 1 гем (Ғе3+) + апофермент:

Н2О2 Н2О+ О ; SH2 + O S + H2O

• Көбінесе өсімдіктерде кездеседі, адамда сүттің лактопероксидазасы, лейкоциттердің миелопероксидазасы болады.

• Каталаза мен пероксидазаларының гемдері гемоглобиннің геміне ұқсас.
• Тек құрамындағы темір үш валентті.

Оксигеназалар

• Монооксигеназалар-кофермент құрамында аскорбин қ-лы (С вит.) бар. Олар оттек молекуласының 1 атомын субстрат құрамына еңгізеді, нәтижесінде гидроксил тобы пайда болады. Сондықтан оларды гидроксилазалар деп те атайды.
• Стероидты және басқа циклды қосылыстардың метаболизміне , коллагеннің құрамындағы оксипролин мен оксилизиннің түзілуіне қатысады.

Диоксигеназалар

• Оттек молекуласының екі атомын бірдей субстраттың құрамына еңгізеді.
• Мысалы, β-каротиндиоксигеназа әсерінен β-каротин витамин А-ның 2 молекуласына ыдырайды. Бұл фермент ішектің кілегей қабатында, бауырда кездеседі.

Сұрақтар

• Қандай процеске НАДН2 қатысады?
• Қандай кофермент 1-ші реттік ДГ-ға жататын флавопротеиндерде болады?
• цхв (Ғе3+) феррицхв немесе ферроцхв деп аталады ?
• Цха мен цха3 гемдері әртүрлі немесе ұқсас болады?
• Қандай ферменттерде кофермент 1,3,5,8-тетраметил,2,4-дивинил,6,7-дипропион қышқылының темір порфині деп аталады?