Дәріс №9 Тақырыбы: Катиондар мен аниондардың топырақпен сіңірілуі. Жоспар
жүктеу/скачать 1,29 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бір валентті катиондар
- Натрий және калий сияқты сіңірілген сутегі
- Үш валентті катиондар
| Екі валентті катиондар – кальций мен магний – жақсы коагуляторлар. Олар топырақ коллоидтарын золь күйінен гельге ауыстырады, сол арқылы топырақтың белсенді бөлігін сақтайды және құрылымның түзілуін жеңілдетеді. Кальций мен магнийге қаныққан топырақтың реакциясы әдетте бейтарап болады, сондықтан топырақта микроорганизмдердің белсенділігі үшін қолайлы жағдайлар жасалады.
Бір валентті катиондар – калий және натрий – топырақ қаныққан кезде топырақ коллоидтарын қатты пептизациялайды, бұл топырақ құрылымының бұзылуына әкеледі. Бұл катиондар микрофлораны басатын сілтілі реакция тудырады. Мұндай топырақтарда қоректік режим қолайсыз болады. Натрий және калий сияқты сіңірілген сутегі коллоидтарды жылжымалы күйге айналдырады, бұл топырақтың физикалық қасиеттерін күрт нашарлатады. Сонымен қатар, ол топырақта қышқылдық реакция тудырады. Үш валентті катиондар – алюминий мен темір – топырақ коллоидтарын коагуляциялайды, сондықтан сіңірілген күйде осы катиондар бар топырақтардың физикалық қасиеттері қолайлы. Бірақ олармен бірге алмасатын сутегі де топырақта болады, ол топырақтың физикалық қасиеттеріне кері әсер етеді. Сонымен қатар, алюминий топырақтың алмасу қышқылдығын құрайтынын ескеру қажет. Сонымен, алмасу катиондарының ішінен тек екі валентті катиондар кальций мен магний топыраққа жақсы әсер етеді. Сондықтан олар агрономиялық тұрғыдан ең қажет. Әртүрлі топырақтардағы барлық алмасатын катиондардың қосындысы мен Н+ және А13+ қосындысының арақатынасы әртүрлі, сондықтан негіздермен қаныққан (сіңірілген күйінде құрамында сутегі мен алюминий жоқ) және негіздермен қанықпаған (сіңірілген күйінде құрамында сутегі мен алюминий бар) топырақтар бөлінеді. Негіздермен қанығу дәрежесі мына формуламен есептеледі: Негіздермен қанығу дәрежесі қышқылдық мәнімен тығыз байланысты: негіздермен қанығу дәрежесі неғұрлым жоғары болса, соғұрлым топырақтың қышқылдығы төмен болады. Топырақ ерітіндісінен алмасатын катиондармен бірге органикалық және минералды коллоидтар топырақ сіңіру кешені деп аталады. Оның маңызы зор, өйткені ол топырақ ерітіндісінің реакциясын, топырақтың физикалық қасиеттерін анықтап, топырақта өсімдік қоректік заттардың жиналуын анықтайды. жүктеу/скачать 1,29 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|