Дәріс тақырыбы және тезистер Сағат көлемі
Осы дәріске ағымдық, аралық, қорытынды бақылау бойынша тест тапсырмалары және сұрақтар
- Бұл бет үшін навигация:
- Олигополияға мінездеме беретін белгі: A
- 9-дәріс. Капитал (қорлар). Өндіріс шығындары. Өндіріс факторларынан түсетін табыстар 1. Кәсіпкерлік капитал. Негізгі және айналмалы капитал.
- 5. Пайданың экономикалық табиғаты. Жалақы. Пайыз - капиталдан түсетін пайда. Рентаның түрлері. 1. Кәсіпкерлік капитал. Негізгі және айналмалы капитал. Капитал
|
1 | |
|
9 апта№9 дәріс |
9-дәріс. Капитал (қорлар). Өндіріс шығындары. Өндіріс факторларынан түсетін табыстар 1. Кәсіпкерлік капитал. Негізгі және айналмалы капитал. 2. Амортизация және амортизациялық қор. 3. Инвестициялар. 4. Шығындардың түрлері және олардың жіктелуі. Тұрақты және өзгермелі шығындар. 5. Пайданың экономикалық табиғаты. Жалақы. Пайыз - капиталдан түсетін пайда. Рентаның түрлері. 1. Кәсіпкерлік капитал. Негізгі және айналмалы капитал. Капитал (ағылшынша - бас мүлік, бас сома, латынша - ең басты) - экономикалық ғылымның ең маңызды категорияларының бірі, нарықтық шаруашылықтың қажетті элементі. Тауар өндірісі пайда болып қалыптасқаннан бері, капитал мынадай тарихи формалар алған: сауда капиталы (көпес капиталы түрінде), тарихи капиталдың ең көне еркін формасы, өсімқорлық, өнеркәсіптік. Капитал категориясына ең толық, жан-жақты зерттеуді өзінің «Капитал» (1867 ж.) деп аталған еңбегінде К.Маркс жүргізген. Капиталдың қызмет етуінің нақты формаларын зерттеумен қатар, ол оның мәнән, мазмұнын айқындап көрсетеді. К.Маркс капиталды зат деп қоймай, ол оны қозғалыс деп тұжырымдады. «Капитал» экономикалық ғылымның тарихында капиталды капиталистер мен жалдамалы жұмысшылар арасындағы ерекше белгілі тарихи қоғамдық қатынастар деп көрсетті. Осымен қатар Маркс капиталдың заттық түрі болады деп көрсетті - станок, машина, шикізат, т.б. түрінде. Капиталға берілетін екі негізгі анықтама: бірінші — капитал деген құрал-жабдықтар жиынтығы («заттық» концепция), екінші — капитал деген ақша сомасы («монетарлық»). Екі жақ та капитал шаруашылықта пайда табу үшін қолданылады. Капитал (нем. kapіtal, ағылш. capіtal, лат. capіtalіs – басты нәрсе‚ басты мүлік, негізгі қаржы) – кең мағынада – табыс әкеле алатын нәрселердің бәрі немесе адам өзінің тіршілік әрекеті барысында тауарлар‚ өнімдер‚ т.б. өндіру‚ қызметтер көрсету үшін жасаған ресурстар, яки қосымша құн әкелетін құн; тар мағынада – табыстың жұмыс істеп тұрған қайнар көзі‚ іске қосылған өндіріс құрал-жабдығы‚ ақшалай қаражат‚ зияткерлік меншік. Ақша айналымға пайда түсіру үшін, яғни бастапқы жұмсалған сомадан артық сома алу мақсатында жұмсалған жағдайда капитал болады. Капитал айналымының жалпы формуласы мынадай: А-Т-А’; мұндағы А’=А+DА, ал DА – ақша өсімі. Ақша нарықтық қатынастарға көше бастаған қоғамдарда капитал ретінде, яғни өсім алу мақсатында қолданылған, яғни бұл қоғамдарда капиталдың ежелгі саудагерлік және өсімқорлық түрлері болған. Саудагерлер тауарларды сатып алу-сату арқылы баға деңгейінің ауытқуынан пайда түсіріп, капиталын арттырып отырған. Өсімқорлар ақшасын шаруаларға, қолөнершілерге, ақсүйектерге қарызға беріп, олардан осы ақшаның төлемдік өсімін алып, қаражатын молайтқан. Екі жағдайда да ақша қосымша ақша әкеліп, өзін-өзі өсіреді. жүктеу/скачать 280,94 Kb. Достарыңызбен бөлісу: 
|