Дәріс тақырыбы және тезистер Сағат көлемі
Экономикалық процестердің тану әдістері. Экономика ғылымын тану әдістері
жүктеу/скачать 280,94 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дедукция
- Дедуктивті пайымдау
| 5.Экономикалық процестердің тану әдістері. Экономика ғылымын тану әдістері:
Экстраполяция – болашаққа лайықталған тенденциялар негізінде экономикалық даму болжамы. Индукция – көптеген деректерді зерттеу нәтижесінде жалпы қорытынды жасау. Дедукция – жалпы ережелер негізінде жеке қорытынды шығару. Гипотеза – алдын-ала тексерілмеген қағида. Экстраполяция - Құбылыстың бір бөлігіне қатысты түйіндерді оның екінші бөлігіне тарқату. Мысалы, қылмыстың криминологиялық болжамының негізгі үш тәсілінің бірі (болашақта қылмыстың жасалу мүмкіндігін ғылыми болжау, сонын ішінде қайталама (рецидивизм болжамы) немесе адам үшін құрбан болуы мүмкін екендігі (құрбан болу мүмкіндігінің болжамы) және т.б. Экстраполяцияның жалпы маңыздылығы - құбылыстың бір бөлігін байқау арқылы оның басқа бөлігіне дейін тұжырым жасау. Маркетингте зерттелетін пәннің болашақтағы даму заңдылықтарын бөлу. Бұл әдіс математикалық функцияларды қолдануға негізделген. Статистикада болашақтағы кезеңге өткен үрдістердің таралуы (уақытты экстраполяция популяцияның болашақ есептеулерінде қолданылады); іріктеме деректерін халықтың байқалмаған басқа бөлігіне тарату (ғарышта экстраполяция). Экстраполяция әдістері көптеген жағдайларда интерполяция әдістеріне ұқсас. Индукция— білімнің жеке пайымдаулардан жалпы кағидаларға қарай ауысуы болып табылады. Индукция дедукциямен тығыз байланысты болады. Психологияда индукциялық пайымдаулардың дамуы мен бұзылуы зерттеледі. Экономикада индукция: тәжірибені ғылыми негіздеу; жалпы ұстанымға сүйеніп, жекені дәлелдеу; экономиканың-математикалық үлгілерін жасау. жекелердің негізінде жалпы қорытынды шығару; эконмиалық құбылыстарды тарихи тұрғыдан қарастыру. Дедуктивті пайымдау ( лат. deductio — бөліп шығару) — сенімді сипатқа ие логика заңдары негізінде бір немесе бірнеше алғышарт пайымдардан жаңа бір логикалық қорытынды шығару әдісі. Дедуктивті пайымдау — білімнің көбіне жалпыдан жекеге қарай көшуі, қорытындылардың алғышарттардан шығарылуы. Ғылыми танымда дедукция индукциямен ажырағысыз байланысты. Психология дедуктивті пайымдаулардың дамуы мен бұзылуын зерттейді. Білімнің көбінесе жалпыдан кемірек жалпыға қарай қозғалысы оның барлық психикалық процестермен, тұтас алғандағы ойлау қарекетінің құрылымымен шарттастылығында талданады. Дедукдиялық пайымдауларды эмпириялық зерттеулердің, мысалы, алғышарттарға және олардан шығатын қорытындыларға деген сенімнің талдануы болып табылады. Дедукция - жалпы білім негізінде белгілі бір объект туралы жаңа білім тұжырымдалатын ой қорытындыларын пайдалану. Мұнда материалға сәйкес логикалық процесс пен мазмұндау жолы жалпы қағидалардан басталып, оларды сол немесе басқа нәрсеге пайдаланумен аяқталады. Дедукция - жалпыдан жекеге қарай дамитын ой қорытындысы, логикалық ойлау формасы. Дедукциялық ойдың кең тараған түрі — силлогизм. Екі немесе одан көп пікірлердің байланысы нәтижесінде жаңадан бір пікір шығару. жүктеу/скачать 280,94 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|