Қарастырылатын сұрақтар (дәріс жоспары): Ғылыми стиль.
Ғылыми стильдің қолданыс аймағы, негізгі белгілері, түрлері
Дәрістің қысқаша мазмұны: Ғылыми стиль. Ғылыми стильдің қолданыс аймағы, негізгі белгілері, түрлері (ғылыми, оқу және ғылыми-көпшілік), жанрлары (монография, оқулық, ғылыми мақала, лекция, баяндама т.б.). Қазіргі қазақ әдеби тілінде өндірістік-техникалық стильдің қалыптасуындағы қиындықтар. Ғылыми стильдің лексикалық, грамматикалық белгілері.
Стиль құрайтын тілдік құралдар екі топқа бөлінеді. Біріншісіне тілдің стилистикалық парадигматикасын құрайтын тілдік құралдар (стилистикалық бояуға ие құралдар, стилистикалық синонимдер мен варианттар) кіреді. Екіншісіне функционалды-тілдік құралдар жатады, яғни әр стиль түрінде басым қолданылатын тілдік құралдар болады. Функционалды стильдер стилистикалық бояулы және функционалды-тілдік құралдар мен бейтарап тілдік құралдардың бірігуі арқылы жасалады. Осы тұрғыдан функционалды стильдердің ерекшелігі төмендегідей сипатқа ие болып келеді.
2
№ 14 дәріс
Қарастырылатын сұрақтар (дәріс жоспары): Публицистикалық стиль, оның қолданыс аймағы мен қызметі.
Публицистикалық стильдің жанрлық көптүрлілігі, тілдік белгілері.
Дәрістің қысқаша мазмұны: Публицистикалық стильдің белгілері, оның қалыптасуына ауызекі сөйлеу және көркем әдебиет стильдерінің әсері. Осы стильдегі шешендік шеберлік, оған қойылатын талаптар.
Публицистикалық стиль де әртүрлі стильдік бояуға ие тілдік құралдардың кең қолданысымен ерекшеленеді. Олардың ара қатынасы шығарманың жанры мен стиліне байланысты. Мысалы, очерк жанры көркем стильге жақын болса, ақпараттық мақала іс қағаздары стиліне жақын.
Публицистикалық стиль (бұқаралық ақпарат құралдарының тілі) - функциональдық стильдердің бірі. Публицистикалық стиль қоғамдық өмірдің алуан саласында, саяси, мәдени экономикалық қарым-қатынастарды көрсетуге қызмет етеді. Публицистикалық стильдің екінші бір ерекшелігі бар: ол - ұлттық әдеби тілдің толығуына зор ыкпал етеді әрі әдеби тілдің лексикалық-грамматикалық жүйелеріндегі даму ерекшеліктерін көрсете алады. Публицистикалық стильге газет, журнал, радио, теледидар, деректі фильмдер тілі жатады.
