№ 9 дәріс. Нанымды немесе дәлелді түрде жазылатын жазба жұмыстар: эссе

          Эссе   француздың  «essay», ағылшынның  «assay»   байқау, көру, очерк деген сөзін, 

латынша «exagium»  салыстыру, өлшеу деген мағынаны білдіреді. Эссе 



 шағын көлемдегі 

бойынша  жазушының  жеке  әсері  мен  ойтолғанысы  жазылады.  Эссе  автордың 

шығармашылық  ойлау  қабілетін  дамытады.  Эссе    студентке  өз  ойын  нақты,  сауатты 

тұжырымдауға  көмектеседі.  Эсседе  мәселенің  нақты  мазмұны  көрсетіліп,  өз  бетінше 

жүргізілген  талдаулар  қамтылуы  тиіс.  Эссе  тақырыбы  студентті  ойтолғауға  итермелеуі 

тиіс.  Эссенің  кіріспе  бөлімінде  тақырып  негізделуі  тиіс.  Ол  үшін  тақырыпқа  қойылатын 

«Бұл  тақырып  не  себепті  маңызды?»,  «Тұжырымдауда  қандай  түсініктерге  мән  беруім 

керек?»,  «Тақырыпты  қандай  тақырыпшаларға  бөлуге  болады?»    және  т.б.  сұрақтарды 

нақтылап алған жөн.  

         Негізгі  бөлімде  тақырыптың  теориялық  негізі  мен  сұрақтың  мазмұны  қамтылады.  

Негізгі бөлімде шағын тақырыпшаларға бөлуге болады.  Негізгі бөлімде  аргументтер мен 

талдаулар  берілуі  қажет.  Ой  логикалық  тұрғыдан  өзара  сабақтас  болуына  мән  беріледі. 

Қорытынды бөлімде ой тұжырымдалады. Бұл бөлімде нақыл сөздер мен мақал-мәтелдерді 

қолдану эссенің маңызын арттыра түседі.  

       Эссе  жазуда  дәлелдеу  ерекше  рөл  атқарады.  Дәлелдеу  дегеніміз 



  белгілі  бір 

нақты  тәжірибеге  сүйенеді.    Ғалымдар  дәлелдеудің  құрылымына  тезис,  аргумент, 

қорытындыны жатқызады. Тезис 



 дәлелденуге тиісті жағдай, аргументтер тезистің анық, 

бағытталған түйінді ой, тұжырым.