Дәріс тезистері №1. Мәдениет пен өркениеттегі ғылым
Дәріс 6-7. II тарау.Ғылымның құрылымы, методологиясы және проблемалары. Ғылыми білімнің эмпирикалық және теориялық деңгейлері
жүктеу/скачать 26,98 Kb.
|
Лекциялар
- Бұл бет үшін навигация:
- Дәріс 8. Ғылыми білімнің көпдеңгейлі методологиялық концепциясы. Ақиқаттың критерийі.
| Дәріс 6-7. II тарау.Ғылымның құрылымы, методологиясы және проблемалары. Ғылыми білімнің эмпирикалық және теориялық деңгейлері.
Ғылым өзінің бұрынғы бағалы статусын және өзінің бұрынғы әлеуметтік функциясын жоғалтуы мүмкін бе? Ғылыми әрекетте және оның басқа салалардағы өркениеттік сынауда, қазіргі заман жаһандануында адамзат жолын іздестіруге болады ма? Бұл сұрақтар мәселе ретінде қазіргі заман ғылыми философиясында талқыланады, сонымен қатар ғылым философиясын, әлеуметтік мәдениет аясында ғылыми позиция ретінде көрінеді. кезеңін атауға болады. Бірінші кезең – жеке мағынадағы ғылымды сипаттайды, пайда болушы ғылым адамның қызметі кезеңінде қақтығысқан өзгеруші әдістер мен заттарды зерттейді. Ол көбінесе болашақта тәжірибелі қызметтің қорытындысын алдын – ала керу үшін өзгерістердің модельдерін құрылуын көздеді. Бұл үшін ең керекті алғышарт ретінде заттарды, олардың мәнін және тәжірибемен ерекшеленген қарым – қатынастарын зерттеу болып табылады. Бұл заттардың өздері, мәндері және олардың қарым – қатынастары идеалды объектілердің түсінуге нысанында фиксацияланған. Пайда болушы ғылыым бастапқы идеалды объектілерді, олардың қатынастарын тікелей тәжірибе жасау арқылы шығарып, сосын ғана солардың негізінде жаңа объектілер қалыптастырып отырды. Шығарылған объектілер бұрын қалыптасқан объектілермен салыстырылып отырылды. Алғашқы ғылым мұндай жолмен идеалды объектілерді өзіне тән операциялармен қосу арқылы өндірісінде жүзеге асырылатын объектілердің өзгеру жүйесін құрды. Ежелгі Египеттік бүтін сандарды қосу және алу таблицаларын анализдеу арқылы оларда көрсетілген білімдер кәдімгі тәжірибелік құрылым схемасын өз турасында құрады. Мұндай түрдегі білімдерді қолдану арқылы алдын – ала объектілердің қайта құрылуын қорытындысын көру мүмкіндігі болды. Олар әртүрлі тәжірибелік жағдайларға тән байланысты болды. Дәріс 8. Ғылыми білімнің көпдеңгейлі методологиялық концепциясы. Ақиқаттың критерийі. Адамды, діни шектеулерден азат, болмыс, таным, сезім ләззаттарына беріле алатын шығармашылық тұлғаны шығару. Заттық қатынастардық абстрагация және схематизация жолымен құрылған білімінің тәжірибеде алдын – ала болжауды қорытындыларын әлемнің қалыптасқан шеңберінде қамтамасыз етті. Алайда ғылымда білімнің жаңа жолы қалыптасты. Бұл жол байланыстың бар екенін көрсетеді. Егер де ғылымның алғы жолында идеалды объектілердің өздері және олардың қатынасы тікелей тәжірибенің өзінен шықса, бүгінгі күнде ол жаңа қадам басуда. Қадам бойынша жоғарыдан реалды тәжірибеге білімнің жаңа жүйесінің негізін құрып, бұдан соң ғана объектілердің құрылуы, олардың тәжірибедегі қарым – қатынастары зерттеледі. Жаңа методқа байланысты ғылым жаңа пәндердің қатынастарын зерттеуге мүмкіндік алады . Бұл кезден бастап пайда болушы ғылымның кезі аяқталып, жеке мағынадағы ғылым басталады. Бұл ғылымның орын алуы цивилизацияның ұзақ дамуының қорытындысы болып табылады. Ал шын мағынадағы ғылымға өту мәдениет пен цивилизация дамуының екі өзгеріске ұшыраған жағдайына байланысты. Біріншіден, антикалық әлем мәдениетінің өзгеруіне байланысты болды. Бұл өзгеріс ғылым әдісін математикада қолданылып, теориялық зерттеу деңгейіне көтерді. Екіншіден, Еуропалық мәдениеттің өзгеруіне байланысты, яғни ғылыми ойлау әдісі танымдық білімнің жетістігі деп танылды. жүктеу/скачать 26,98 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|