Номинативтi мағынасы - заттық белгiсi: сабағы, бұтағы, жапырағы, тамыры
Тура мағынасы – сапалық белгiсi: биiк, көп сабақты, ұсақ жапырақты т.т
Категориалдық мағынасы – өсiмдiкке қатысты айтылатын ұғым
Бақа сөзінің семасиологиялық мәні
Негiзгi мағынасы- құйрықсыз, екi аяғы ұзын, карғуға ыңғайлы, қос мекендi жәндiк.
Номинативтi мағынасы – заттық белгiсi: денесi, басы, көзi, терiсi, аяғы т.б
Тура мағынасы - сапалық белгiсi: кiшкентай, ұзын аяқты, қарғиды, секiреді
Категориалдық мағынасы – жәндiктерге қатысты айтылатын ұғым.
Күрек сөзінің семасиологиялық мәні
Негiзгi мағынасы- жалпақтау келген, өткiр ұшты және ұзын сапты шаруашылыққа арналған құрал.
Номинативтi мағынасы- заттық белгiсi : сабы, басы, сақинасы
Тура мағынасы- сапалық белгiсi : өткiр, ұзын, қысқа
Категориалдық мағынасы – тұрмыс қажеттiлiгiн өтеуге қатысты ұғым.
Сөздік карта бойынша сөздердің семасиологиялық мағыналарын өзара байланыстырсақ, семасиологиялық мәнге тән синтаксистік синтагманың байланысын көруге болады. Дәлелдейік:
Бала сөзінің семасиологиялық мәндері байланысқанда:
Негізгі мағына мен тура мағынаның байланысуынан:
қиыса байланысқан сөз тіркестері шығады, мысалы: бала
ойнады, бала күлді т.б
Тура мағына мен негізгі мағынаның байланысуынан: қабысу формасы жасалады. Мысалы, жас бала, кішкентай бала.
Негізгі мағына мен номинативті мағынаның байланысуынан: матасу формасы жасалады, мысалы: баланың ақылы, баланың басы
Категориалдық мағына мен категориалдық мағынаның байланысуынан: қабысу формасы жасалады, мысалы, ұл бала, қыз бала
Тас сөзiнің семасиологиялық мәні байланысқанда:
Достарыңызбен бөлісу: |
