Дәрістер мазмұны бастауыш сынып оқушыларының жобалау әрекетін ұйымдастыру

жағдайлары  туралы  түсініктерді  ұғынуды  қажет.  Сондықтан,  жобалаудың 

өзіне  тән  заңдылықтары  мен  принциптерінің      анықталуы  және  сақталуы 

тиіс.  Мысалы,  Ю.А.Конаржевский  ұсынған  басқарудағы    демократиялық 

басқарушылардың,  педагогтар  мен  білім  алушылардың,  ата  -  аналардың  

белсенділіктерін    жобалауда  пайдалануға  ықпал  етеді.  Бұл  шешім 

қабылдауда,      қатысушыларды    таңдауда,      қажетті  ақпараттарды  алуда,  

педагогтардың      ұйымдағы    проблемалардан        хабардар  болуында  аса 

маңызды.   

Жобалау  қызметіндегі  ізгіліктік  көзқарас  –  адамдардың  бірлескен 

әрекеттерін ұйымдастыру, олардың өзін - өзі басқаруға жағдай туғызу болып 

табылады.  Ізгіліктік  құндылықтарына  сүйене  отырып  басқару    әр  адамның 

өзіндік  құндылығын,  адами  көқарастарын  дамытуды  көздейді.  Сөйтіп, 

барлық  деңгейлерде  субъектаралық  қарым  -қатынастың  орнығуына    негіз 

болады.. 

 Жобалау  ұстанымдарын  шетелдік  және  ресейлік  ғалымдар  түрліше 

анықтайды,  мысалы:  Дж.К.Джонстың  зерттеулерінде  олар:  дәстүрлілік  пен 

жаңашылдықтың  байланысы  мен  тепе  теңдігін  сақтау;  ұйымның  «жақын 

даму  аймағында»  жобалау;  күтілетін  нәтижелердің  жобалаушы  адамдарға 

қатыстылығы;  алынған    нәтижелердің  ұйымда  институциялануы,  бекітілуі; 

белгілі  бір  әлеуметтік  топтар  проблемасын  шешу  мақсатына  бағдарлылығы   

болса,    М.М.Поташник  оларды  жаңалықтық  ұстанымы  (мақсат, 

міндеттеріндегі, мазмұнындағы, ұйымдастыру тәсіліндегі, басқарудағы, т.б.), 

мақсатқа бағытттылық ұстанымы (белгілі бір нәтижені нақты жүзеге асыруға 

бағыталғандығы),  жүйелілік  принципі,  сабақтастық  ұстанымы,  ғылымилық 

ұстанымы,  технологиялылық  ұстанымы,  нақтылық  ұстанымы,  ресурстық 

қамтылу  ұстанымы,  оңтайлылық  ұстанымы,  қатысушылық  ұстанымы  деп 

қарастырады. 

Бұл  пікірлер  жобалау  әрекетінде    негізге  алынатын    ұстанымдарды 

құрайды.  Біздің  зерттеуіміз  бойынша,  педагогикалық      жобалауды  жүзеге 

асыруда  жүйелілік  пен  тұтастық,  синергетикалық,  мақсаттық  - 

бағдарлылық,  технологиялық,  құзыреттілік,      нәтижелілік,  кері 

байланыстық    ұстанымдар жүйесін анықталды. 

Жүйелік  пен  тұтастық  ұстанымы.      Педагогикалық  процестің 

жүйелік  табиғатын  басшылыққа  алу  оны  тиімді  ұйымдастырудың 

алғышарттарын  құрауға  негіз  болады.  Бұл  педагогикалық  процесті  тұтас 

жүйе  ретінде  қарастырып,  оның  негізгі  қасиеттеріне  сүйенуге  мүмкіндік 

береді.  Жүйенің  интегративті  сапасы  ескеріліп,  бір  компоненттегі 

өзгерістер басқа компонент, не тұтас жүйенің өзіне өзгеріс енгізе алады. 

Сөйтіп, 

жүйенің 

біртұтастық 

жүйенің 

барлық 

 Синергетикалық  ұстаным.  Бұл    тұрғыдан  алғанда,  адамдар, 

әлеуметтік  ұйымдар  -ашық  және  өзгеретін,  сыртқы  ортамен  қарым-

қатынасы  арқылы  өзін-өзі  дамытуға  өзіндік  мүміндігі  бар  жүйе.  Осындай 

сапаларын  атай  отырып,  педагогикалық  жүйенің  барлық  деңгейлерінің  де 

синергиялық  қасиетін  көруге  болады.  Жобалау 

әрекеті 

өзінің 

мүмкіндіктері,  ресурстары  арқылы  білім  алушылар  мен  педагогтардың 

өзіндік дамуы мен өзіндік білім  алуын  ұйымдастыратын синергиялыққа 

негізделеді.  Сөйтіп,  жобалауда  синергетикалық  принциптің  сақталуы  

педагогтардың, білім алушылардың, шығармашылық топтардың, сыныптың, 

білім  беру  ұйымының,  т.б. өзін-өзі  басқару негізінде    дамуын  қамтамасыз 

етеді.  

жүктеу/скачать 2,73 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: