Дәрістік сабақтардың конспектілері Дәріс. №1. Кіріспе



Pdf көрінісі
бет7/12
Дата15.03.2017
өлшемі1,58 Mb.
#9557
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12

 

TCNS желісі  

Оптикалық орта ARS Net желісі Tomas-Corad  TCNS фирмасының қолдануы үшін жаралған. Топология- 

жұлдыз  белсенді  қабымен,  ST  коннекторы,  көп  модалық  талшық  900м  ұзындығымен.  Виталық  пар  мен 

оптоталшыққа  100  мбит-с  жіберу  жылдамдығы  бекітілген,  ал  коаксальды  кабельге-20  мбит/с  аз  кездеседі, 

бірақ қолданылады, мысалы, сервердің байланысу құралы ретінде аймалануында Novell Netwaree SFT-III 

 

 



Token Bus желілері   

Token Bus-желілі  архитектураның  белгілі  спецификасы IEEE802.4. Жіберу ортасы кокси 75 Ом немесе 

оптоталшықты,  жылдамдығы  1-20  мбит/с  ортаға  байланысты.  Физикалық  тополгия  –  шина,  логикалық 

топология сақина, доступ тәсілі-маркердің жіберілуі. 

Приортеттер  жүйесі  қолданады,  әртүрлі  сатыдағы  уақыт  шақырылуын  қамтамасыз  етеді.  Өндірісте 

қолданады,  оның  басында  әртүлі  автоматты  өндіріс  протокол  типі  болады,  мысалы,  MAP  (Monusacturing 

Automation Protocol). 

 

Парақтары көрсетілген негізгі әдебиет   

1.

 



 [С.314-331]. 

2.  [С.230-237] 



Парақтары көрсетілген қосымша әдебиет 

1. [С.389-393] 



 

Бақылау сұрақтары: 

1. FDDI-тің негізгі параметрлері қандай? 

2. CDDI/TPDDI-тің негізгі параметрлері қандай? 

3. ArcNet (стандарт IEEE 802,4) -тің негізгі параметрлері қандай? 

4. TCNS-тің негізгі параметрлері қандай? 

 

 



5-тақырып. Глобальды тораптарды құру және қолдану технологиялары. 

 

11 дәріс.  



Глобальды тораптардың құрылымы

 

1.  Глобальды  тораптарды  құру  функциялары  мен  құралдарының  жалпы 

сипаттамалары. 

2. Глобальды тораптардың құрылымы  

3.  Глобальды  тораптардың  түрлері:  бөлініп  алынған  каналдар,  каналдары 

коммутацияланған глобальды тораптар, пакеттері коммутацияланған глобальды тораптар.  

4.

 ISDN тораптары

 

 



ISDN тораптары. 

ISDN  (Integrated  Services  Digital  Network-интегралды  қызмет  атқаратын  сандық  желілер)  негізгі 

коммутация  режимі  каналдарды  коммутациялау  тәртібі  болып  табылатын,  ал  мәліметтері  сандық  түрде 

ізделетін  желілерге  жатады.  Жалпы  пайдаланудағы  телефон  желілерінің  мәліметтерді  толығымен  сандық 

іздеуге  көшіру  идеясы  ертеректе  талқыланған  болатын,  бұл  кезде  ақырғы  абонент  мәліметтерді  тікелей 

сандық  түрде  алып  отырады.  Алдымен,  аталмыш  желі  абонеттері  тек  дыбыстық  хабарламаларды  ғана 

жөнелте алады деп топшыланған болатын. Осындай желілерге IDN атауы берілді - Integrated Digital Network. 

"Интеграцияланған  желі"  термині  абонент  дауысымен  сандық  берілісті  желімен  ақпаратты  сандық  іздеу 

интеграциясына  қатысты.  Осы  желі  жөніндегі  идея  1959  жылы  айтылған  болатын.  Содан  кейін 

айқындалғандай,  мұндай  желі  өз  абоненттеріне  тек  өзара  сөйлесіп  қана  қоймай,  сонымен  қатар 

компьютерлік мәліметтерді тарату секілді басқа дак қызметтерді пайдалануға мүмкіндік береді. Соған қоса, 

желі  абоненттер  үшін  қолданбалы  деңгейдегі  әралуан  қызметтерді  -  факсимильді  байланыс,  телемәтін 

(қостерминал  арасынды  мәліметтер  тарату),  бейнемәтін  (мәліметтер  желісінде  сақтаулы  ақпаратты  өз 

терминалына қабылдау), дыбыстық пошта мен бірқатар басқа да қызметтерді қамтуы тиіс болатын. 

ISDN желілерін енгізу айтарлықтай ертеректе басталды- 80-ші жылдардың соңында, алайда тұтынушылық 

интерфейстің  жоғары  техникалық  күрделілігі,  көптеген  өмірлік  маңызды  қызметтерге  арналған  біртұтас 

стандарттардың  жоқтығы,  сонымен  қатар  телефондық  АТС  мен  байланыс  каналдарын  қайта  жабдықтау 

үшін  қомақты  капитал  салымдарының  қажеттілігі  инкубациялы  қезеңнің  ұзақ  жылдарға  созылуына  әкеп 

соқтырды,  ал  қазіргі  таңда,  яғни  бірнеше  ондаған  жылдар  өткеннен  соң  ISDN  желілерінің  таралу  ауқымы 

кеңеюде. АҚШ-да ISDN желілерін енгізу үрдісі Еуропадан әлдеқайда артта қалып қойды, сондықтан желілік 

индустрия  аталмыш  желілердің  бар  екендігін  күні  кеше  аңғарды.  Егер  коммуникациялы  құрал-жабдықтар 

бойынша  жапондық  желілерді  қарастырсақ,  онда  жалған  қорытынды  тууы  мүмкін,  ISDN  технологиясы 

шамамен 1994-1995 жылдарда пайда болды деген секілді, себебі дәл  осы жылдарда ISDN интерфейстеріне 

қызмет  көрсететін  маршрутизаторлар  пайда  бола  бастаған  болатын.  Бұл  жағдай  келесі  тұжырымды 

дәлелдейді,  дәл  осы  жылдары  ISDN  желісі  АҚШ-та  корпоротивті  желілерге  арналған  желілік  құрал-

жабдықтар өндірісі бойынша  көшбастап келе  жатқан компанияларды қамтитын елде барынша  кең тарады. 

ISDN желісінің архитектурасы қызметтердің бірнеше түрін қарастырады: 

•  бейкоммутациялы құралдар (бөлінген сандық каналдар); 

• жалпы қолданыстағы коммутациялы телефон желісі; 

• арналар коммутациясымен мәліметтер тарату желісі; 



 

пакеттер коммутациясымен мәліметтер тарату желісі; 



 

кадрлар көрсетілімімен мәліметтер тарату желісі (frame relay); 



 

желінің жұмысын бақылау жэне басқару құралдары. 



Келтірілген  тізімнен  байқағанымыздай,  ISDN  желілерінің  тасымалдау  қызметтері  әйгілі  frame  relay 

қызметтерін  қоса  алғанда  қызметтердің  кең  ауқымды  спектрін  қамтиды.  Соған  қоса,  желіні  бақылау 

құралдарына  баса  назар  аудару  арқылы  желі  абонентімен  байланысты  орнату  үшін  дабылдарды 

маршрутизациялауға  болады,  сонымен  қатар  желі  мониторингі  мен  басқаруды  жүзеге  асыруға  мүмкіндік 

алады.  Басқару  қабілеті  коммутаторлар  мен  желілердің  ақырғы  тораптардың  интеллектуалдығымен 

қамтамасыз етіледі. 



 

ISDN тұтынушылық интерфейсі.  

ISDN  базалық  қағидаларының  бірі  тұтынушыға  стандартты  интерфейсті  жеткізу  болып  табылады,  оның 

көмегімен  тұтынушы  желіге  сұраныс  жасай  алады.  Әралуан  қызметтер  аталмыш  интерфейс  тұтынушы 

ғимаратта  қондырылатын  құрал-жабдықтардың  екі  түрі  арасында  түзеледі.  (Customer  Premises  Equipment, 

CPE):  ТЕ  тұтынушыларының  терминалды  құрал-жабдығымен  (сәйкесінше  адптері  бар  компьютер, 

маршрутизатор, телефон аппраты) және NT желілік тәмамадағышы.  

Тұтынушы интерфейсі үш түрлі каналға негізделген: 

1.

 



В- мәліметтерді тарату жылдамдығы 64 Кбит/с; 

2.

 



D- мәліметтерді тарату жылдамдығы 16 немесе 64 Кбит/с; 

3.

 



Н-мәліметтерді тарату жылдамдығы 384 Кбит/с (Н0), 1536 Кбит/с (H11); 

В  типті  арналар  тұтынушы  мәліметтері  (сандық  дыбыс,  компьютерлік  мәліметтер  немесе  дыбыс  пен 

мәліметтердің  қосындысын)  мен  жылдамдығы  64  Кбит/с  шамасынан  аспайтын  мәліметтерді  тарату  ісін 

қамтамасыз  етеді.  Мәліметтер  бөлінісі  ТДМ  техникасының  көмегімен  орындалады.  В  арнасын  қосалқы 

арналарға бөлу ісімен бұл жағдайда тұтынушы құрал жабдығы айналысуы қажет. В типті арна тұтынушыны 

сондай-ақ Х.25 желісінің коммутаторына да қоса алады. 

D  типті  арна  екі  негізгі  қызметті  атқарады.  Алғашқысы  және  негізгісі  мекен-жай  ақпараттарын  тарату 

болып  табылады,  аталғандар  негізінде  желі  коммутаторындағы  В  типті  арналардың  коммутациясы  жүзеге 

асырылады.  Екінші  қызметі  тұтынушылар  мәліметтері  үшін  пакеттер  коммутациясымен  төмен 

жылдамдықты  желілер  қызметіне  қолдау  көрсету  болып  табылады.  Н  типті  арналар  тұтынушыларға 

мәліметтерді  жоғары  жылдамдықпен  тарату  мүмкіндігін  береді.  Оларға  факстарды,  бейне  ақпараттарды 

жоғары жылдамдықпен жөнелту, дыбысты сапалы түрде ойнату қызметтері жұмыс атқара алады. 

ISDN  желісі  тұтынушы  интерфейсінің  екі  түрін  қолдау  көрсетеді–бастапқы  (Basic  Rate  Interfase,  BRI) 

және негізгі (Primay Rate Interfase, PRI). 

BRI бастапқы интерфейсі мәліметтерді тарату үшін тұтынушыға 64 Кбит/с көрсеткіштегі екі арнаны және 

басқарушы  ақпараттарды  тарату  үшін  өткізгіштік  қабілеті  16  Кбит/с  болатын  бір  арнаны  ұсынады  (D 

түріндегі  арна).  Бүкіл  арна  толық  дуплексті  тәртіппен  жұмыс  жасайды.  Нәтижесінде  BRI  интерфейсінің 

жылдамдықтар қосындысы тұтынушы мәліметтері үшін әрбір бағыт бойынша 144 Кбит/с шамасын құрайды, 

ал қызметтік ақпараттарды ескерсек -192 Кбит/с. 

BRI  интерфейсі  2B+D  сұлбасына  ғана  емес,  сонымен  қатар  B+D  және  қарапайым  D  сұлбаларына  да 

қолдау  көрсете  алады.  Бастапқы  интерфейс  1.430  нұсқамасымен  стандартталған.  PRI  негізгі  интерфейсі 

желінің өткізгіштік қабілетіне жоғары талаптар қоятын тұтынушылар үшін арналған. PRI интерфейсі 30B+D 

сұлбасын  ба,  әлде  23B-D  сұлбасын  қолдайды  ма  екен.  Қос  сұлбада  да  D  арналы  64  Кбит/с  жылдамдықты 

қамтамасыз  етеді.  Алғашқы  нұсқасы  Еуропаға  тән,  екіншісі  Солтүстік  Америка  мен  Жапония  үшін. 

Еуропада  сандық  арналардың  әйгілі  жылдамдығы  2.048  Мбит/с,  ал  қалған  аймақтарда  1.544  Мбит/с 

жылдамдық  шамасында  екенін  назарда  ұстап,  PRI  интерфейсінің  стандартқа  келтірудің  ортақ  нұсқасын 

ойлап табу қиынға соғады. 

Негізгі интерфейс Н түріндегі арналарға негізделуі мүмкін. Бұл жағдайда интерфейстің жалпы өткізгіштік 

қабілеті 2.048 немесе 1.544 Мбит/с шамаларынан аспауға тиіс. Н0 арналары үшін американдық нұсқада 3H0-

D  интерфейсіне,  ал  Еуропалық  нұсқада  5H0-D  интерфейсіне  тиесілі  болуы  мүмкін.  H1  арналары  үшін 

американдық нұсқада тек бір Н11 арнасынан (1.536 Мбит/с) немесе еуропалық нұсқада бір Н12 арнасынан 

(1.920 Мбит/с) және бір D арнасынан тұратын интерфейс мүмкін болады.  



 

12.2 B-ISDN желілері.  

B-ISDN  (Broadband-ISDN)  желісіндегі  жоғарғы  деңгей  қызметтері  шамамен  ISDN  желісіне  ұқсас  болуы 

қажет- бұл фактор тарату, телевизиялық көріністерді үлестіру, даустық пошта, электронды пошта, әралуан 

интерактивті  қызметтер,  мәселен  бейнеконференцияларды  өткізу.  ATM  технологияларының  жоғары 

жылдамдықтары ISDN желілері арқылы жүзеге асырылуына мүмкіндігі жоқ жоғары деңгей қызметтері үшін 

айтарлықтай кең ауқымды мүмкіндіктерді тудырады - мысалы, түсті телевизиялық көріністерді тарату үшін 

30 Мбит/с шамасындағы өткізу жолағы қажет. ISDN  технологиясы  аталмыш жылдамдыққа  қолдау  көрсете 

алмайды, ал ATM үшін ол мәселе тудырмайды. 



 

 

 

Негізгі әдебиет беттерінің нұсқауы 

1.

 



 [С. 372-406] 

2.   [С.507-518] 



Бақылау сұрақтары 

1. ISDN желісі нені білдіреді? 

2. B-ISDN желісі нені білдіреді? 

 

12. Дәріс Телефондық тораптар және оларды тасымалдау үшін қолдану 

1. Телефондық тораптар және оларды тасымалдау үшін қолдану.  

2. Бөлініп алынған цифрлық желілер SONET/SDH технологиялары .  

3. IP-телефония.  

4. X.25 тораптары.  

5. Frame Relay тораптары.  

 

PDH иерархиясының плезиохронды сандық технологиясы. 

Сандық  алғашқы  желілерде  арна  жылдамдығының  иерархиясы  рұқсат  арналардың  және  магистралды 

арналардың  құрылуының  көмегімен  қолданылады.  PDH  технологиясы  арналар  иерархиясының  деңгейін 

құрайды:  абоненттік  арна  (DS-0)  64кбит/с,  Т1/Е1  (DS-1)  арналары,Т2/Е2  (DS-2)  арналары  (жалға  сирек 

берілетіндер)  және  Т3/Е3  (DS-3)  арналары.  DS-4  жылдамдығы  ITU-T  стандарттарында  анықталады,бірақ 

тәжірибеде қолданылмайды. 

PDH  технологиясы  асинхронды  болып  өңделеді,  сондықтан  әртүрлі  жылдамдықтағы  кадрлар  арнайы 

синхронизация  биттерімен  бөлінеді.  Мұнда  осы  технологияның  негізгі  жетіспейтін  арнаның  себебі  бір 

жылдамдығы төмен абоненттік арнаның мәліметтеріне рұқсат алу үшін жылдамдығы үлкен арналарға толық 

демультиплексиациялау  жасау  қажет,  мысалы  Е3,  сосын  қайтадан  480  абоненттік  арнаны  Е3  арнаға 

мультиплексиациялауды  орындау.  Сонымен  қатар  PDH  технологиясы  арнаның  немесе  порттың 

қарсылығына алғашқы желінің автоматты реакциясын қамтамасыз етпейді. 



 

SONET/SDN желісі 

SONET/SDN  технологиясы  талшықты-оптикалық  кабельдердің  қолдануына  хабардар  болады.  Бұл 

технология  сонымен  қатар  екі  нұсқадан  тұрады  -  солтүстік  американдық  (SONET)  және  европалық- 

халықаралық (SDN), бірақ осы жағдайда олар үйлесімді болып табылады. 

SONET/SDN  технологиясы  PDH  арнасының  жылдамдық  иерархиясын  10Гбит/с  дейін  жалғастырады. 

Технология  арналар  арасында  және  желі  құрылғыларында  толық  синхронизациялауға  негізделген,  барлық 

желі үшін синхронизацияланған импульстердің таратылуы орталық пункттің бар болуын қамтамасыз етеді. 

SONET/SDN  желісі  өз  кадрларының  шығындар  есебінен  қоса  салынған  тұрақсыздықтарға  және 

мультиплексорлардың  мәліметтерді  реконфигурирлеу  жолымен  орындау  қабілетіне  ие  болады.  Тұрақсыз 

конфигурацияның негізі екі талшықты оптикалық сақиналы конфигурация болып табылады. 

SONET/SDN  ішкі  протоколдары  мониторингті  және  алғашқы  желі  басқарылуымен,  соның  ішінде  желі 

абоненттерінің арасындағы тұрақты байланыстардың құрылуының жойылуын қамтамасыз етеді. 

SONET/SDN  алғашқы  желілері  телекоммуникациялық  желінің  көпшілігі  үшін  негіз  болып  табылады: 

телефондық, компьютерлік, телекстік. 

 

Switched 56 коммутацияланған сандық арналардың қызметі. 

Switched 56 - бұл өтетін технология,Т1/Е1 4 желілік сандық абоненттік аяқталудың пайдаланушыға беруде 

негізі 

салынған,бірақ 



56Кбит/с 

жылдамдықпен.Осындай 

желілердің 

коммутаторлары 

сандық 

коммутацияның қолдануымен жұмыс жасайды. Switched 56 технологиясы 56Кбит/с жылдамдықпен локальді 



желілердің және компьютерлердің қосылуын қамсыздандырады. 

 

X.25 желісі 

X.25  желісі  бүгінгі  корпоративтік  желілерді  құру  үшін  қолданылатын  коммутация  пакеттерімен  ең  көп 

таралған  желілері  болып  табылады.Осындай  жағдайдың  негізгі  себебі  X.25  желісі  ұзақ  уақыт  даярлық 

желілерінің  коэффицент  кепілдіктері  берілген  коммерциялық  типтегі  коммутациялық  пакеттермен  бірге 

жалғыз қолайлы желі болады.Internet желісінің де бар болуының ұзақ тарихы бар,бірақ коммерциялық желі 

сияқты  ол  жақын  арада  эксплутациялана  бастады,сондықтан  корпоративтік  пайдаланушлар  үшін  таңдау 

болған жоқ. Одан басқа, X.25 желісі қосылудың құрылуындағы протоколдар арқасында сенімсіз сызықтарда 

жақсы  жұмыс  жасайды  және  қатенің  түзетілуі  екі  деңгейде  жүргізіледі  -  арналық  және  желілік.  X.25 

желісінің технологиясы басқа технологиядан айыратын бірнеше маңызды белгілерден тұрады: 

- желі  құрылымындағы арнайы PAD (Packet  Assembler  Disassembler) құрастыруының бар болуы бірнеше 

жылдамдығы  төмен  ағындар  байтын  алфавитті-сандық  терминалдардан  пакеттер  құрастыру  операциясын 

орындауға арналған, пакеттер желі арқылы беріліп компьютерге өңдеуге жіберіледі.  Бұл құрылғы сонымен 

қатар орыс тілді “құрастырылып – ажыратылатын”, СРП атты болады. 



-  протоколдардың  үшдеңгейлі  стекасы  арналық  және  желілік  деңгейдегі  протоколдардың  қосылуының 

құрылуымен, мәліметтер ағындарының басқаруымен және қателердің түзетілуімен болады. 

-  транспорттық  протоколдардың  барлық  желі  тораптарында  біркелкі  стектерге  хабардар  болу  -  желі 

деңгейі  тек  бір  ғана  арналық  деңгейдегі  протоколмен  жұмысқа  есептелген  және  IP  протоколымен  ұқсас 

әртекті желілерді біріктіре алмайды. 

X.25  желісі  әртүрлі  географиялық  нүктелерде  орналасқан  және  өте  жылдам  белгіленген  арналарының 

қосылуларымен  коммутация  пакетінің  орталығы  (КПО)  (SWITCHES  S)  деп  аталатын  коммутаторларынан 

тұрады. Белгіленген арналар сандық та аналогтықта бола алады. 

Асинхронды бастау-тоқтау терминалдары желіге PAD құрылғысы арқылы іске қосылады. Олар енгізілген 

немесе  жойылған  болуы  мүмкін.  Жойылған  PAD  өзімен  бірге  коммутаторға  белгіленген  арна  байланысы 

X.25 арқылы қосылған кішігірім автономды құрылғыны ұсынады. 

X.3 стандартымен анықталған PAD функциясының негіздеріне жатады: 

-  асинхронды терминалдардан алынған пакеттерге символдардың құрастыруы; 

- пакеттердегі мәліметтерді тәртіппен сұрыптау және асинхрондық терминалдарға мәлімет шығару; 

-  қосылулардың  құрылуының  процедураларын  басқару  және  керек  компьютермен  X.25  желісі  бойынша 

айыру; 


- старт-стопты сигналдарға қосылған символдардың берілуі және асинхронды терминалдардың талабымен 

дәлдікке тексеру биттері; 

-  сәйкес  шарттардың  барысында  пакеттің  жылжуы,пакеттің  толтырылуы  сияқты  күту  уақытының  өтуі 

және т.б. 

Компьютерлер  және  жергілікті  желілер  әдетте  X.25  желісіне  X.25  адаптер  арқылы  немесе  X.25 

протоколдарын  өзінің  интерфейсінде  бар  маршрутизатормен  іске  қосылады.  PAD  құрылғыларын  басқару 

үшін  желіде  желі  торабының  көмегімен  басқара  алатын  және  желі  бойынша  PAD    конфигуриленіп 

жойылған  X.29  протоколы  бар.  Мәліметтердің  берілуінің  қажеттілігінде  компьютердің  X.25  желісіне 

қосылғанда  PAD  қызметін  пайдаланбайды,желіге  виртуалды  арналарды  өзінше  қондырады  және  X.25 

пакеттерінде мәліметтерді береді. 



 

 Frame Relay желісі 

Frame Relay желісі X.25 желісімен салыстырғанда біршама оңайлатылған негізінде жұмыс жасайды, LAP-

F  протоколына  тек  қана  арналық  деңгейдегі  протоколдармен  кадрлардың  берілу  технологиясымен 

коммутаторлар  арқылы  берілетін  кадрлар  өзгертулерге  душар  болмайды,  сол  үшін  технология  өз  атауын 

алды. 

 

Парақтары көрсетілген негізгі әдебиет   

1. [С.408-411] 

2. [С. 476-489, 506-507, 519-539 ] 

3. [С.86-92] 



Парақтары көрсетілген қосымша әдебиет 

1.

 



 [С.198-199] 

2.

 



[С.378, 382-384] 

 

Бақылау сұрақтары: 

1. PDH плезихронды сандық иерархия технологиясының мәні неде? 

2. SONET/SDH желісі нені білдіреді? 

3. «Switched56» коммутацияланатын сандық арналардың «қызметі» дегеніміз не? 

4. X.25 нені білдіреді? 

5. Frame Relay желісі нені білдіреді? 



 

13. Дәріс. TDM технологиясы. АТМ тораптары 

1. TDM технологиясы 

2. АТМ тораптары 

3. АТМ тораптарының негізгі принциптері 



 

TDM технологиясы 

Телефон  станцияларындағы  көптеген  абоненттердің  сандық  селдері  бір  бірін  байланыстыратын  әртүрлі 

сыйымдылық  арналарымен  мультиплексерленеді.  Басқа  арна  соңында  демультиплексирлену  шығарылады 

арнадан керекті сел бөлісі. 

Мультиплексерлену  және  демультиплексирлену  бір  уақытта  екі  жақтың  соңында  шығарылады,  себебі 

телефондық байланыс екі жақты. Мультиплексерлену уақыттың бөлінуінің көмегімен жүзеге асады (TDM-

Time  Division  Multiplexing).  Магистралдық  арнада  мәлімет  үзіліссіз  кадрлардың  жүйелілік  түрінде 

ұйымдастырылған. Әрбір абоненттік арнаға әрбір кадрда тайм - слот апарылады - бұл уақыт аралығында осы 



арнаның  мәліметтері  беріледі.  Арна  мәліметтерінен  басқа  кадрда  қызметтік  мәлімет  болады,ол 

синхронизациялауға және жүйелік сигнал беруге қажет. 



 

АТМ тораптары 

Гетерогендік  –  кез  келген  үлкен  желінің  ажырамас  сапасы  және  әр  текті  компоненттердің  келісуіне 

жүйелік  интеграторлар  мен  администраторлар  өзінің  уақытының  көп  бөлігін  шығындайды.  Асинхронды 

тәртіп  тапсыру  технологиясы    (Asynchronous  Transfer  Mode,ATM)  ISDN  (Broadband  –  ISDN,B-ISDN)  кең 

жолақты  желісі  деп  аталатын  қызметтердің  интеграциясы  мен  желінің  жаңа  ұрпағына  арналған  біріңғай 

сияқты әмбебап транспортқа өңделген. 

АТМ  мен қамтамасыз етілетін біркелкілік бір транспорттық технология қамтамасыз  ете  алатын бірнеше 

саналған төмендегі мүмкіндіктерден түзелетін болады:  

1)  Кешігуге  сезімтал  бір  транспорттық  жүйенің  шегіндегі  компьютерлік  мультимедиялық  (дауыс,видео) 

трафикті өткізуге, сонымен қатар әрбір трафиктің түріне оның қажеттілігіне сай сапалы қызмет етіледі. 

2)  Мәліметті  өткізу  жылдамдығының  иерархиясын  секундтеріне  10даған  мб-н  бірнеше  мб-ге  дейін 

өткізгіш кепілділігі бар қабілеті мен жауапкершілікті қосымшалар үшін.  

3) Жергілікті және глобальді желілерге арналған жалпы транспорттық протоколдар. 

4) Инфраструктурасы бар физикалық арналардың немесе физикалық протоколдарды сақтау: Т1/Е1, Т3/Е3, 

SDH STM-n, FDDІ. 

5)  Жергілікті  және  глобальді  желілердің  мұраланған  протоколдармен  өзара  әрекеттестігі:  IP,  SNA, 

Ethwrnet ISDN. 

АТМ  технологиясы  өзіне  жақын  екі  технологияны  бірлестіреді  -  пакеттердің  коммутациялары  және 

арналардың коммутациялары. 

Біріншісінен  ол  жөнелтілген  пакеттер  түріндегі  мәліметтерді  өткізуді  қаруға  алды,  ал  екіншісінен 

кішігірім  өлшем  пакеттерін  қолдануды  алады,  нәтижесінде  желідегі  кешігулер  өте  анық  болады.  Техника 

көмегімен  виртуалды  арналардың,  параметрлердің  алдын  ала  тапсырысының  қызмет  ету  арнасының 

сапалары және виртуалды арналардың әртүрлі сападағы қызмет етуі дискриминациясыз бір желінің әртүрлі 

типтегі  трафикке  берілуінің  жетуіне  сәтті  болады.  Бірақ  ISDN  желісі  бір  желі  ішіндегі  әртүрлі  типтегі 

трафиктерді  тапсыруы  үшін  өңделді,  дауыс  графигі  өңдеушілер  үшін  айқын  болады.  АТМ  технологиясы 

басынан  бастап  қызмет  етуге  қабілетті  олардың  талаптарымен  сәйкес  барлық  типтегі  трафиктердің 

технологиясы сияқты өңделді. 

АТМ  стандарттарының  өңдеуін  АТМ  Forum  атындағы  ұйымдастыру  тобы  IEEE  қамқорлығы  астындағы 

арнайы комитеті, сонымен қатар ITU-T және ANSI комитеттері жүзеге асырады. 

АТМ  технологиясын  кең  таратуға  дейін  мамандардың  бағалауымен  тағы  5-10  жылға  өтуі  тиіс.  Мұндай 

болжау  қабылданған  стандарттың  толық  терім  жоқ  болумен  ғана  емес,  сонымен  қатар  қалағандай  жақсы 

болса да өзінің міндеттерін орындайтын қымбат жабдықтаудың жылдам ауыстыруда анықталғандылығымен 

сонымен  қатар  стандарттау  облысында  АТМ  мен  сезіну  желілерінің  өзара  әрекеттестігін  компьютерлік 

сияқты, сондай-ақ телефондық сияқты етіп істеу керек. 

 

АТМ тораптарының негізгі принциптері  

АТМ желісі ірі территориялық желіде классикалық құрылымды болады, соңғы станциялар дара арналар 

мен  төменгі  дәрежедегі  коммутаторлардың  қосылуы  кезінде,  яғни  өз  кезінде  жоғарғы  дәрежедегі 

коммутаторлармен  қосылғанда.  АТМ  коммутаторлары  виртуалды  арнаның  техника  негізгі  маршруттық 

трафикке  арналған  соңғы  түйіндерде  20-байттық  адрестермен  пайдаланылады.  Жеке  АТМ  желілері  үшін 

маршруттың  кестесін  автоматты  түрде  құра  алатын  коммутаторлар  көмегімен  PNNI  (Privatе  NNI) 

маршруттың 

протоколдары 

анықталды. 

АТМ 


желісінің 

жариялануында 

маршрут 

кестесі 


администраторлардың қолымен құрыла алады, X.25 желісіндегі немесе PNNI протоколына сүйене алады. 

Пакеттер коммутациясы виртуалды арналардың (Virtual Channel Identifier,VCI) идентификаторы негізінде 

жүргізіледі, оны құруда қосуға тағайындалған және қосылуының айырылуында жойылады.  АТМ түйінінің 

соңғы  адресі  иерархиялық  құрылымы  бар  виртуалды  арна  негізінде  салынады  және  қызметтердің 

жабдықтаушыларының  желілеріне,  елдердің  кодтарына  сәйкес  префикстер  қолданылады  және  CIDR 

технологиясының  агрегаттандырылған  IP  адрестерінің  сәйкес  қолданылуында  маршруттың  сұраныстарды 

құрып қосуды жеңілдетеді. 

Виртуалды қосулар тұрақты (Permanent Virtual Circuit,PVC) және коммутациялық (Switched Virtual,SVC) 

бола алады. Коммутация тездетілуі үшін үлкен желіде виртуалды жолдың ұғымы қолданылады – Virtual Path 

виртуалды  арнаны  біріктіреді,  АТМ  желісі  бар  жалпы  маршрут  шығулар  арасымен  және  ақырғы  түйіндер 

немесе  UNI  (User  Network  Interfase)  стандарты  төменгі  деңгейдегі  коммутаторлармен  бірге  АТМ  ақырғы 

бірнеше екі коммутатор желісімен қосылуы жалпы бөлім маршрутының арасындағы станциясы анықталады. 

UNI  спецификациясы  пакет  құрылымын,  станциялардың  бағыттауын,  басқару  мәліметтерін  алмастыруын, 

АТМ  протоколының  деңгейін,  виртуалды  арнаны  құру  тәсілдері  және  трафикпен  басқару  тәсілдерін 

анықтайды. Осы уақытта UNI 4.0 версиясы қабылданған, бірақ жабдықтауды өндірушілерінің ең көп тараған 

версиясы UNI 3.1 версиясы болып табылады. 

Есептеуіш  желілерінің  трафигі  жарық  келген  асинхронды  және  пульсирионды  мінез-құлықты  болады. 

Компьютерлер  желіге  пакеттер  жібереді  осы  қажеттіліктің  көрінуіндегі  кездейсоқ  уақыт  кезеңінде  желіде 



пакет  посылкаларының  күшеюі  және  олардың  мөлшері  кең  шектерде  өзгере  алады,  мысалы,  трафиктің 

пульсациясының  коэффиценті  протоколдың  құрылуының  қосылуынсыз  200-ге  дейін  жете  алады,  ал 

протоколдардың  құрылуының  қосылуында  20-ға  дейін.  Компьютерлік  трафиктің  сезгіштігі  осы  биіктің 

жоғалуына,  сондай-ақ,  жоғалмауынсыз  өту  мүмкін  емес  және  оларды  қайта  тапсыру  шотының  соңынан 

қалпына келтіру қажет. 

Мультимедиялық  трафик,  тапсырушы  мысалы,  дауыс  немесе  бейнелеу  пульсацияның  төмен 

коэффицентімен  мінезделеді  сондай-ақ,  мәлімет  берілуінің  кешігуіне  жоғары  сезгіштікпен  және 

мәліметтердің жоғалуына төмен сезгіштікпен. 

АТМ технологиясында келесі негізгі сандық параметр жатады: 

-  Pesk Cell Rate (PCR) - мәліметті берудің максималды жылдамдығы; 

- Sustained Cell Rate (SCR) - мәліметті берудің минималды жылдамдығы; 

- Minimum Cell Rate (MCR) - пульсацияның максималды мөлшері; 

- Cell Loss Ratio (CLR) -жоғалған ұяшықтың үлесі; 

- Cell Transfer Delay (CTD) - ұяшық берілуінің кешігуі

- Cell Delay Variation (CDV) - кешіккен ұяшықтың вариациясы 

Жылдамдық параметрлері ұяшықта секундқа өлшенеді, пульсацияның максималды мөлшері - ұяшықта, ал 

уақытша  параметрлері  –  секундте.  Пульсацияның  максималды  мөлшері  егер  орташа  жылдамдық  берілсе 

PCR  максималды  жылдамдықпен  беріле  алатын  ұсыныстың  ұяшық  санын  береді.  Виртуалды  қосылу 

дуплексті болып келсе, онда әрбір бағыт үшін қосылуға параметрлердің әртүрлі мағыналары беріле алады. 

АТМ  технологиясында  ”қызмет  ету  сапасы”  термин  түсіндіруіне  дәстүрлі  подход  қабылданған  –  QoS. 

Әдетте  трафиктің  қызмет  ету  сапасы  қабілеттіліктің  жіберілу  параметрлерімен  сипатталады  (мұнда  бұл 

RCR, SCR, MCR, MBS), кешігу пакеттерінің параметрімен (CTD және CDV), сонымен қатар пакеттің берілу 

сенімділігінің  параметрлерімен  (CLR).  АТМ-да  қабілеттіліктің  жіберілу  сипаттамасы  трафиктің 

параметрлері деп аталады және оларды QoS қызмет көрсету сапасының параметрлер санына қоспайды, бірақ 

олар  солай  болып  табылады.  АТМ-да  QoS  параметрлері  тек  CTP,  CDV  және  CLR  параметрлері  болып 

табылады. Желі қызмет көрсетудің осындай деңгейін, талап мағыналарын және параметрлер трафигі, ұяшық 

кешігуін, ұяшық жоғалуының үлесін қамсыздандыруға талаптанады. 

Ұсыныс  арасындағы  келісім  және  АТМ  желісі  трафик-контракт  деп  аталады.  Frame  relay  желісінде 

қолданылған  келісімнен  айырмашылығының  негізі  анықталған  трафик  кластарының  бірнешеуінен  біреуін 

таңдау  болып  табылады.  Frame  relay  желісінде  трафик  класы  біреу,  және  ол  тек  өткізу  қабілеттерінің 

параметрлерімен сипатталады. 

Трафик  параметрлерінің  тапсырмасы  (QoS  параметрлерімен  бірге)  жиі  талап  ету  қызметіне  толық  емес 

сипатталады, сондықтан трафик класының тапсырмасы желінің қосылуына қызмет ететін керек мінездемені 

анықтау үшін пайдалы. 

Егер  ұсыныс  үшін  QoS  және  өткізу  қабілеттерінің  параметрлерін  қолдау  сынсыз  болса,  онда  ол 

құрылудың қосылуындағы ұсыныста “Best Effort” белгісін көрсете отырып, осы параметрдің тапсырмасынан 

бас  тарта  алады.  Трафиктің осындай типі трафиктің анықталмаған  биттік жылдамдығы  атын алды  –  UBR, 

Unspecified Bit Rate. 

Виртуалды  қосылудың  айқындалуына  жататын  трафик-контракт  нәтижесінен  кейін,  АТМ  желісінде 

қызмет  етуді  керек  сапамен  қамтамасыз  ететін  бірнеше  протоколдар  жұмыс  жасайды.  UBR  трафигі  үшін 

желі “мүмкіншілік” ресурстарын белгілейді, яғни, дәл қазіргі уақытта виртуалды қосуларды қолданудан бос, 

қызмет ету сапасының айқын параметрлеріне тапсырыс беруде. 

АТМ технологиясы тұрақты сияқты коммутациялық виртуалды арналарға сүйеу үшін өңделді. Трафик-

контрактінің автоматты нәтижесі коммутациялық виртуалды қосылудың жасалуында өзімен бірге жай емес 

тапсырманы ұсынады, АТМ коммутаторларына анықтау қажет, әрбір арнаның қызмет ету сапасының 

талаптары орындалу үшін, басқа виртуалды арналардың трафигі осы виртуалды арналардың трафигінің 

берілуін қамтамасыз ете алатындығын. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет