Дыхательные движения Жизненная емкость легких



бет1/4
Дата20.02.2023
өлшемі0,86 Mb.
#69602
  1   2   3   4

Мутациялық өзгерістер

  • Биология пәні мұғалімі Сулейменова Ф.А.
  • Саран қаласы әкімдігінің №16 орта жалпы білім беретін мектебі

Мутациялық өзгергіштік

  • 1900 жылы голландиялық ботаник Г.Де-Фриз мутация туралы ұғымды (латынша“mutatio”-өзгеріс) енгізді;
  • Есекшөп (энотера) өсімдігінің кейбір белгілерінің қалыпты жағдайдан ауытқитынын және олардың тұқым қуалайтындығын байқады.
  • Зерттеулердің негізінде 1901 жылы “Мутациялық теория” деп аталатын еңбегін жариялады.

Мутация

  • Бұл генетикалық материалдың тұқымқуалау өзгерістері.
  • Ең ірілері- хромосомалар санын өзгертеді;
  • Ең ұсақтары- ДНҚ-дағы нуклеотидтердің жүйелілігін өзгертеді.

Мутация-барлық тірі ағзаларға тән қасиет

  • Эволюциялық даму барысында ағза да қалыптасқан үйлесімділік бұзылады және мынадай мутациялар болады:
  • Зиянды мутация-тұқымқуалау қасиеттерінінің өзгеруі тіршілік әрекетін нашарлатады.
  • Бейтарап мутация-тіршілік үдерістерінде өзгеріс болмайды немесе дәл осы орта жағдайларында мәнсіз болады;
  • Пайдалы мутация- өзгерістен ағзаның қандай да бір қасиетінің жақсаруы байқалады;
  • Өлтіргіш мутация-ағзаны өлтіріп жібереді.
  • Мутациялардың себептері мутагендік факторлар немесе мутагендер

Мутагендер

  • физикалық
  • химиялық
  • Биологиялық
  • Радиоактивті сәулелер, ультракүлгін сәулелер,лазер сәулелер,жоғары немесе төмен температура.
  • Колхицин, этиленимин, никотин қышқылы
  • Өте жоғары концентрациядағы кейбір гербицидтер мен пестицидтер де мутация тудырады.
  • Геномда мутация тудыратын вирустар мен қарапайымдар
  • Жасушадағы зат алмасу процесі кезінде түзілетін ыдырау өнімдері мен ағзаға тағам арқылы келіп түсетін заттар да мутагендік қасиет болады.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет