Дипломдық ЖҰмыс 5В072100-«Органикалық заттардың химиялық технологиясы»

21 
3 Нәтижелер мен талқылау
Мына 2 және 3 суретте 1-этил-3-метилимидазолия этилсульфаттың 
[C
8
H
16
N
2
O
4
]S реакциясы мен ИҚ-спектрі көрсетілген. 
6 сурет. 1-этилимидазол этилсульфатпен реакциясы 
3399,51 см
-1
7 сурет. 1-этилимидазол этилсульфаттың ИҚ спектр 
4000,0
3600
3200
2800
2400
2000
1800
1600
1400
1200
1000
800
600
450,0
0,8
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
60
65
70
75
81,2
cm-1
%T 
2962,42
2856,10
2627,04
2092,07
1638,76
1585,97
1552,27
1450,33
1381,53
1332,01
1312,09
1283,39
1175,99
1087,33
1013,28
904,36
831,37
761,52
626,31

22 
3151,85 см
-1
8 сурет. Мырышпен отырғызылған 1-этилимидазол этилсульфаттың 
ИҚ спектр 
7 және 8 суретте таза иондық сұйық пен оның металлмен 
отырығызылған иондық сұйығының ИҚ спектрлері түсіріліп, құрамы 
дәлелденген. Мұнда 
3399,51 см
-1 
және 3151,85 см
-1
жұтылу жолақтарында 
сәйкесті мырышпен және мырышсыз иондық сұйық құрамы көрсетілген. 
 
 
4000,0
3600
3200
2800
2400
2000
1800
1600
1400
1200
1000
800
600
450,0
10,3
12
14
16
18
20
22
24
26
28
30
32
34
36
38
40
42
44
46
48
50
52
54
56
58
60
62
64
66
68
70
71,0
cm-1
%T 
2019,73
1620,61
1585,44
1548,30
1437,43
1379,64
1330,32
1304,87
1280,83
1241,01
1153,84
1083,64
1009,34
956,85
753,70
623,23

23 
4 Қауіпсіздік және еңбек қорғау 
4.1 Қазақстанның қоршаған ортаны қорғау стратегиясы 
Жалпы Қазақстандағы өнеркәсіптік кәсіпорындардың санының өсуіне 
байланысты бүкіл әлем экологиялық мәселелерге тап болып жатыр. Барлық 
түрлі катаклизмдер, тұщы суды азайту, құнарлы жерлерді шөлейттендіру - 
бұл барлық өнеркәсіптік сектормен байланысты. Сондықтан, елімізде 
қоршаған ортаны қорғауға ерекше назар аударылуда. Мұның Қазақстан 
Республикасының даму стратегиясының басым бағыттарының бірі «Қауіпсіз 
және орнықты дамуға көшу» екендігін білдіреді. 
«Экология және табиғат ресурстары - 2030» ұзақ мерзімді стратегиясы 
елдің экономикалық және әлеуметтік жетістіктері негізінен қоршаған ортаны 
қорғау жөніндегі сенімді саясатқа байланысты жүзеге асып жатыр. 
Еліміздің экологиялық секторындағы жағдайдың нашарлауына жол 
бермеу үшін төрт бағыт таңдалды: қауіпсіз ортаны құру, табиғи ресурстарды 
теңдестірілген пайдалану, биоалуантүрлілікті сақтау және қоршаған ортаны 
қорғау саласында оқыту. Осы Стратегия дамудың төрт кезеңін қарастырады: 
1998-2000, 2001-2010 жж .; 2011-2020 жж. Және 2021-2030 жж. Әрбір кезеңді 
дамыту үшін қоршаған ортаны қорғау жөніндегі өңірлік және халықаралық 
бағдарламалармен қатар осы кезеңдерде іске асырылуы тиіс басым бағыттар 
мен міндеттер таңдап алынды. 
Сонымен қатар, 15.07.1997 жылы N 160-1 туралы «Қоршаған ортаны 
қорғау туралы» заң қабылданды. Бұл заң өндіріс әсерінен қоршаған ортаны 
қорғау қуаныштымын құқықтары өтті. Қазіргі және болашақ ұрпақ үшін 
қоршаған ортаны қорғаудың құқықтық, экономикалық және әлеуметтік 
негіздерін айқындайды және экологиялық қауіпсіздікті, табиғи экологиялық 
жүйелер шаруашылық және өзге де қызметтiң зиянды әсердің алдын алу, 
биологиялық қоршаған әртүрлілігін және экологиялық басқаруды 
ұйымдастыру сақталуын қамтамасыз етуге бағытталған. Содан кейін, 10 жыл 
өткен соң, ол Қазақстан Республикасының 09.01.2007 N 212-3 «Экологиялық 
кодексі Заңымен» қабылданды. Осы «Экологиялық бақылау» бөлімінде 
бірнеше өзгертулер енгізіліп, кәсіпорындарға жіберілді. 1997 жылы заң 
химия өнеркәсібінде, оның жеке бизнесін ашу үшін лицензия алу, қоршаған 
ортаны қорғау жөніндегі инспекторы жылдық шолу жүргізу қажет болды 
және қоршаған ортаны экологиялық қадағалау жөніндегі инспекторы соңғы 
нүктені қою өте қиын болды. 
Өндіріс орындағы қоршаған ортаны қорғау адам қызметінің қоршаған 
ортаға теріс әсерін болдырмау үшін қабылданатын шаралар жиынтығымен 
сипатталады, ол адам өмірінің қауіпсіз ортасын қамтамасыз етеді. Ғылыми 
және технологиялық прогрестің қарқынды дамуын есепке ала отырып, жер 
және судың тотығуына, жердің озон қабатын бұзуға және климаттың 
өзгеруіне әкелетін, қалдықтар мен шығарындылармен ластанған қоршаған 
ортаны қорғаудың маңызды элементтерін (жер, су, ауа) қорғау адамзатқа 
қиынға соқпайды. Бүкіл әлемнің индустриалды саясаты қоршаған ортаны 
қорғаудағы осындай қайтымсыз және елеулі өзгерістерге әкелді. 

24 
Елдегі қоршаған ортаны жақсартудың негізгі шаралары: табиғатты 
қорғау резервтерін ұтымды пайдалану, қорғау және ысыраптау, экологиялық 
қауіпсіздікті қамтамасыз ету және радиолокацияға қарсы шараларды 
қамтамасыз ету, халықтың экологиялық ой-өрісін қалыптастыру және 
қалыптастыру, сондай-ақ индустриядағы экологияны бақылау. Өнеркәсіп 
орындарындағы қоршаған ортаны қорғау кәсіпорындардың ластану деңгейін 
төмендету бойынша бірқатар шараларды анықтады: 
• атмосфераға зиянды заттардың эмиссиясын анықтау, бағалау, тұрақты 
бақылау және шектеу, сондай-ақ табиғатты және оның ресурстарын қорғау 
мен сақтауды қамтамасыз ететін технологиялар мен технологияларды құру; 
• қоршаған ортаны қорғау шараларына және табиғат қорғау шаралары 
кешенінің орындалуына және орындалуына қойылатын талаптарды 
материалдық ынталандыруға бағытталған заңдарды әзірлеу; 
• арнайы белгіленген аумақтарды бөлу арқылы экологиялық жағдайдың 
алдын-алу. 
Қоршаған ортаны қорғау бөлімін әзірлеу кезінде келесі нормативтік 
сілтемелер пайдаланылды: 
1. Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі (2012 жылдың 25 
ақпанындағы өзгерістер мен толықтырулармен); 
2. РНД 03.1.03.01-96 «Өндіріс қалдықтарын қалыптастыру және 
орналастыру көлемдерін стандарттау тәртібі»; 
3. РНД 03.0.0.2.01-2005 «Қазақстан Республикасының кәсіпорындары 
өндіретін өнеркәсіптік уытты қалдықтардың жіктелуі»; 
4. РНД 03.3.04.01-95 «Өндірістік қалдықтардың қоршаған ортаға 
қоймалық қоймаларға, сондай-ақ ашық ауада сақталатын өнімдер 
мен материалдарға әсерін бағалау бойынша әдістемелік нұсқаулар». 
Осы тарауда ВМЭА синтезі кезінде пайда болатын винил 
моноэтаноламинді эфир негізінде жаңа мономерлер өндірісінің қалдықтары 
қарастырылады. 
Уытты заттардың қалдықтарын жіктеу ҚР Қоршаған ортаны қорғау 
министрінің 2005 жылғы 18 наурыздағы № 102а бұйрығына сәйкес 
шығарылған «Қазақстан Республикасының кәсіпорындары өндіретін 
өнеркәсіптік токсикалық қалдықтардың классификаторы» РЗМ 03.0.0.2.01-
2005 сәйкес жүргізілді. 
Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексіне сәйкес өндіріс 
және тұтыну қалдықтары өндіріс немесе тұтыну процесінде қалыптасқан 
шикізат, материалдар, басқа да өнімдер мен өнімдер, сондай-ақ тұтыну 
қасиеттерін жоғалтқан тауарлар (өнімдер) қалдықтары болып табылады. 
Қоршаған ортаны қорғау және табиғатты пайдалану саласындағы 
уәкілетті органнан табиғат пайдаланушыға рұқсат алу үшін қоршаған ортаға 
өндіріс пен тұтыну қалдықтары орналастырылады. 
Қалдықтарды жинау және кәдеге жарату қалдықтардың қоршаған 
ортаға ықтимал теріс әсерін барынша азайту қағидасына сәйкес жүзеге 
асырылуға 
және«Өндірістік 
қалдықтарды 
сақтау 
қоймаларында 

25 
орналастырылған өнеркәсіптік қалдықтарды, сондай-ақ ашық сақтау 
өнімдерін және материалдар». 
Қалдықтарды басқару келесі принциптерге сәйкес жүзеге асырылуы 
тиіс: 
• қалдықтардың пайда болу көздерін анықтау; 
• өндірілген қалдықтардың түрлерін анықтау; 
• қалдықтардың классификациясы және олардың улылығы санаты 
ретінде жіктелуі; 
• қалдықтарды басқарудың ықтимал нұсқаларын анықтау. 
Жобада қарастырылған қалдықтарды басқару келесі іс-шараларды 
қамтиды: 
• кәдеге жарату - қалдықтарды энергия ресурстарының қосалқы 
материалдары ретінде пайдалану; 
• регенерация - субстанцияның бастапқы қасиеттерін қалпына келтіру; 
• қалдықтарды кәдеге жарату - өндіріс және тұтыну қалдықтарын 
сақтау немесе көму; 
• қалдықтарды сақтау - кейіннен оларды қауіпсіз жою үшін арнайы 
белгіленген учаскелерде қалдықтарды сақтау; 
қалдықтарды кәдеге жарату - қалдықтарды кәдеге жарату және жою. 

жүктеу/скачать 1,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: