«Жылыжай жағдайында өнеркәсіп қалдықтарын тыңайтқыш ретінде қолданудың ерекшеліктері»
Орындаған:Айдархан А.
Тобы:607-18
Ғылыми жетекшісі:а.ш.ғ.к.,аға оқытушы Сартбаева Г.М.
Бүкіл дүние жүзі егіншілігінің алдында тұрған аса маңызды проблема - негізінен топырақтың құнарлылығын арттыру арқылы ауыл шаруашылығы дақылдарының түсімін молайту болып табылады. Өсімдіктің фосфор қорегін реттей отырып, өсімдіктің өсу, даму қарқынын қолдан реттеуге және өнімнің сапасын өзгертуге болады.Фосфогипсті сұр топыраққа мелиорант ретінде қолдану, фосфор тыңайтқыштары өндірісіндегі негізгі қоршаған ортаның ластану мөлшерін азайтып қана қоймай, сортаң топырақты тыңайтып, өнімділіктің сапасын арттыру – ауыл шаруашылығының өзекті мәселелерінің бірі болып табылады.
қоршаған ортаны қорғау және табиғи қорларды тиімді пайдалануға бағытталған фосфор өндірісі қалдықтарынан экологиялық тұрғыдан ауыл шаруашылығына қауіпсіз, сортаң топыраққа күйдірілген фосфогипсті енгізу арқылы қияр өсімдігінің өнімділігін арттыру.
Жылыжайларда қиярды өсірудің түрлерімен, күйдірілген фосфогипсті қолдана отырып, таза сапалы экологиялық өнім алудың әдістері зерттелді.
Зерттеу жұмысы Шымкент қаласы №89 IT мектеп-лицей жанындағы жылыжайда жүргізілді.
Зерттеу жұмысы Шымкент қаласы №89 IT мектеп-лицей жанындағы жылыжайда жүргізілді.
Зерттеуге корнишон типті қиярының сорты алынды. Егу тәсілі, мерзімі, мөлшері бойынша қатарлап және жүйелеп егу, фосфогипсті тыңайтқыш ретінде енгізу тәсілдерінің мөлшері, егу мерзімінің қияр өсімділігіне әсері бойынша зерттеу жұмыстары жүргізілді.
Корнишон типті қиярлар — жоғары потенциалдық мүмкіндігі бар, жоғары өнімді будан.
Біздің зерттеу жұмыстарымыздың мақсаты күйдірілген фосфогипсті тыңайтқыш ретінде қиярдың өсуіне және өнімділігіне әсер ететіндігін анықтау болды. Зерттеуге алынған аймақтың топырағы ретінде Асар елді мекенінің топырағы алынды. Сортаңдалған және сілтілі топырақтардың құрылымын жақсарту мен құнарлылығын арттыру, химиялық мелиорациялауды қажет етеді. Қышқылдықты төмендету үшін топыраққа әктас енгізіледі. Қышқыл топырақта әктас енгізу, олардың құрылымын жақсартады, пайдалы микроағзалардың іс әрекетін күшейтеді, өнімді молайтады.
Жалпы, Қазақстан бойынша ең тиімді және арзан химиялық мелиорант фосфогипс болып саналады. Қазіргі кезде «КазФосфат» ЖШС фосфор тыңайтқыштарын өндіретін зауыттың маңында 8 млн. тоннадай фосфогипс қоры жиналған.
