Дипломдық ЖҰмыс сәкен сейфуллин поэзиясындағы туған жер табиғатының тілдік бейнесі иса Дана Сансызбайқызы

2. 
   Соңғы қайталау (Эпифора) - (грекше epіphora – соңынан алып жүру).
   

1. 
   Дүбірлеп күңіренді дала,
   

2. 
   Өр не қылмақ асауға?
   

3. 
   Қайрымды қалың елі бар,
   

4. 
   Жалтырап шық басқан соң,
   

5. 
   Күндізгі сылдыр су да жоқ,
   

6. 
   «Рахманымды көрсін» деп,
   

7. 
   «Өкпелеп әлде қалды ма?
   

8. 
   «Таң атып, енді қалар»... деп,
   

1. 
   Асау жел саулап жаттап кетті сарнап,
   

2. 
   Өрге қарай орғыса,
   

3. 
   Арқалап терген тезекті,
   

4. 
   Аспаннан нұрын шашқан соң,
   

1. 
   Жүген-құрық тимеген,
   

2. 
   Желге қарай орғыса,
   

3. 
   Көкіректі кернеп,
   

4. 
   Қосылды бәрі шуласып,
   

5. 
   Сендерге, қарындастар,
   

6. 
   Домбыра күйі пернеде,
   

7. 
   Түнеріп қабақ күнімен,
   

8. 
   Күн сайын ағаш селдіреп,
   

9. 
   Сарғайып жапырақ желбіреп,
   

10. 
    Жаз келсе де жарлыға,
    

11. 
    Терезенің алдына
    

12. 
    Қиялдай қанатыңа ерік бердің,
    

13. 
    Сұлудың көз жасындай,
    

14. 
    Созылып шашырар қалтырап,
    

15. 
    Жымылжып өзен акқанда,
    

16. 
    «Кешіктің» деп өкпе айтып,
    

17. 
    Мұңайып айтқан сөзіңе,
    

18. 
    Жан қиысар жарыңмен,
    

19. 
    Тілекке жетіп болып мәз,
    

20. 
    Бозарып және сарғайып,
    

21. 
    Жасынан жүйрік мініп өскен бұлан,
    

22. 
    Толқынды мың құбылған әнімді естіп
    

1. 
   Қазақтың күзгі даласы,
   

2. 
   Қазақтың күзгі даласы,
   

3. 
   Уағдалы жерде отырып,
   

4. 
   Жарың келмей зарығып,
   

1. 
   Арқаның еркін даласы,
   

2. 
   Бүркеніп шапан басына,
   

3. 
   «Шыға алмай үйден кешіктім:
   

4. 
   Деп қолтыққа тығылар,
   

5. 
   «Таң атып, енді қалар»... деп,
   

6. 
   Бозарып және сарғайып,
   

7. 
   Мал бағып, шауып ойнаған,
   

8. 
   Ордада пысынап бай отыр,
   

9. 
   Тулады, орғыды асау -
   

Қазақ даласының солтүстігінде, Сарырқа мен Батыс Сібірдің қиылысқан тұсында еліміздің ең көрікті өңірлерінің бірі Көкшетау орналасқан.

1. 
   Арқаның кербез сұлу Көкшетауы,
   

2. 
   Қасында көк желекті әппақ қайың,
   

1. 
   Көк торғын Көкшетауды мұнар басқан,
   

2. 
   «Ұйықтаған батыр» дейді таудың атын,
   

• 
  ***************************************
  

1. 
   Ырғалған көкке бойлап қарағайы,
   

2. 
   Сары алтын Көкшетаудың ерте-кеші,
   

3. 
   Мөп-мөлдір Бурабайдың суы күміс,
   

4. 
   Ақ бура көп жыл тауды қылған мекен,
   

5. 
   Бақсыдай бура азынап жүреді екен,
   

6. 
   Білген соң бураның бұл қасиетін,
   

7. 
   Бақсыдай сарнап бура тауды кезген,
   

8. 
   Тіп-тік шын көкке қарай кеткен бойлап,
   

9. 
   Біреулер батыр мен би, ханды мақтап,
   

10. 
    Шұбырып ханның қолы жүріп кетті;
    

11. 
    Қасқырдай ырылдайды күшін біліп,
    

12. 
    Жас бала, кемпір-шалды бордай басып;
    

13. 
    Сол қыздың он жетіге келген жасы,
    

14. 
    Аш белі көк шыбықтай солқылдайды,
    

15. 
    Сұңқардың баласындай торға түскен,
    

16. 
    Түбектей айнала тау — берік қорған,
    

17. 
    Аш белі көк шыбықша майысқандай.
    

18. 
    Бәрінің жүректері аттай тулап,
    

19. 
    Қыз шешті орамалын беліндегі,
    

20. 
    Абылай түрегелді даусын кернеп,
    

21. 
    Дүмпілдеп садақ оғы ысқырады,
    

22. 
    Күй шіркін әуел құлаш салған еді,
    

23. 
    Қалың қол тұрды қоршап анталасып,
    

24. 
    Жүгіріп кейбіреулер майысады,
    

25. 
    Берген соң хан рұқсат «айта бер!.. — деп,
    

26. 
    Жартасқа шықты сұлу лақтай ырғып,
    

27. 
    Алтын күн, күміс суға нұрын бүркіп,
    

28. 
    Аққудай ақ қанатын алған қомдап,
    

29. 
    Тағы да қыз толғанды даусын кернеп,
    

30. 
    Сарнады сұлу тұрып, даусын қырнап,
    

31. 
    Еңіреп, төрт балапан шуылдайды,
    

32. 
    Ысқырып, көкті жарып, садақтай боп,
    

33. 
    Зор қылмыс жәбірлесек кешілмейтін,
    

34. 
    Қыз тұрды айтып болып кептер жырын,
    

35. 
    Домалап көзден тамған жасын сүртті.
    

36. 
    Қара сұр, ұзын бойлы, емес талпақ,
    

37. 
    Солқылдақ көк құрыштай біткен тіп-тік,
    

38. 
    Сыпайы, тиянақты өзін баққан,
    

39. 
    Аққудың ақ бөбегін көлден іліп,
    

40. 
    Үш қырлы оқ дал-дал қылған мана құсты,
    

1. 
   Арқаның кербез сұлу Көкшетауы,
   

2. 
   Сексен көл Көкшетаудың саясында,
   

3. 
   Ырғалған көкке бойлап қарағайы,
   

4. 
   Қарағай биік шыңды қиялаған,
   

5. 
   Сары алтын Көкшетаудың ерте-кеші,
   

6. 
   Болыпты баяғыда Жеке батыр...
   

7. 
   Сол батыр осы күні бір үлкен тау,
   

8. 
   Батырдың қырыққа таяу келген жасы,
   

9. 
   Тағы бір ақбас бура, - емес аттан,
   

10. 
    Ақ көбік көпіреді күміс судан,
    

11. 
    Ақ бура көп жыл тауды қылған мекен,
    

12. 
    Бақсыдай бура азынап жүреді екен.
    

13. 
    Қара бұлт тауды төніп басады екен,
    

14. 
    Тастарды, ағаштарды қылып қарақ,
    

15. 
    Сол кезде шыға кепті ақбас бура,
    

16. 
    Өкіріп ақбас бура көбік шашып,
    

17. 
    Құбылаға басын беріп шөгіп жатқан,
    

18. 
    Ақ бура таудың тағы түйесі деп,
    

19. 
    «Бұл іске Бурабайдың көлі куә,
    

20. 
    Көк торғын Көкшетауды мұнар басқан
    

21. 
    Осы шың Бурабайдың жағасында,
    

22. 
    Жөнелді ханның қолы жынша шұбай,
    

23. 
    Атының құйрығы мен жалын түйіп.
    

24. 
    Ат қойды қалың әскер аңдағайлап,
    

25. 
    Біреулер ысқыртады садақты атып,
    

26. 
    Жас бала, кемпір-шалды бордай басып,;
    

27. 
    Абылай бір жерге кеп аттан қонды,
    

28. 
    Сол қыздың он жетіге келген жасы,
    

29. 
    Аш белі көк шыбықтай солқылдайды,
    

30. 
    Қиысқан бұрын талай сый-сияқты
    

31. 
    Сұңқардың баласындай торға түскен,
    

32. 
    Сөзбенен бірін-бірі жеңісе алмай,
    

33. 
    Жеткенше соныменен Көкшетауға,
    

34. 
    Түбектей айнала тау – берік қорған,
    

35. 
    Қалың қол шомылысып күміс суға,
    

36. 
    Желбіреп алқа-қотан шатырлары;
    

37. 
    Батырлар түрегелді «алдиярлап»,
    

38. 
    Аш белі көк шыбықша майысқандай.
    

39. 
    Абылай берді қыздың тілегіне,
    

40. 
    Он жігіт белге байлап арқан жіпті,
    

41. 
    Қалың қол гуілдейді анталасқан,
    

42. 
    Қарасып қалың әскер тұрды анталап,
    

43. 
    Атқан оқ тасқа тиіп жарқылдайды,
    

44. 
    Батырлар апырақтап, зорланысып,
    

45. 
    Қалың қол тұрды қоршап анталасып,
    

46. 
    Күлімдеп алтын күн мен биік аспан,
    

47. 
    Қалықтап қара бүркіт көкті шарлап,
    

48. 
    Қыз айтты Абылайдың сөзін тыңдап.
    

49. 
    Көркем қыз даурықтырды қалың қолды,
    

50. 
    Сонда қыз толғанады даусын кернеп,
    

51. 
    Бәйгені көріп тұрсыз көзіңізбен,
    

52. 
    «Қыз тасы» жүз-ақ таяқ көлге шейін,
    

53. 
    Ішкен соң күміс шарап көлдің суын,
    

54. 
    Шың күз, тау, — бұлты қапқан биік ерен,
    

55. 
    Жартастың бір жағы шың, бір жағы су
    

1. 
   Біреулер ысқыртады садақты атып,
   

2. 
   Сұлуды бір-бірінен қаласыпты
   

3. 
   Кей батыр ойқастайды оғын сайлап,
   

4. 
   Кейде жай кібіртіктеп, ақсай жылжып,
   

5. 
   Сол батыр осы күні бір үлкен тау,
   

6. 
   Дүниеде өрбір бөлек жердің аты,
   

7. 
   Шабысып бірін-бірі ел қуар болса,
   

8. 
   Бақсыдай бура азынап жүреді екен,
   

9. 
   Қара бұлт тауды төніп басады екен,
   

10. 
    Баласы Абылайдың Қасым төре,
    

11. 
    Қасым хан туғаннан-ақ қанға құмар,
    

12. 
    Ақ бура таудың тағы түйесі деп,
    

13. 
    «Бұл іске Бурабайдың көлі куә,
    

14. 
    Абылай батырларын алды жиып,
    

15. 
    Сөзбенен бірін-бірі жеңісе алмай,
    

16. 
    Ыңғайлы бір он жігіт сайлансын тез!
    

17. 
    Әйткенмен шіркін жүйрік талған еді,
    

18. 
    Тұрды да тас басында қалмақ қызы,
    

19. 
    Бірінші сыннан адам өтпей тұр ғой,
    

1. 
   Суретті шежіресі өткен күннің,
   

2. 
   Толғанып төмен қарап шал айтады,
   

3. 
   Қалың ел маңайдағы құрбан шалып,
   

4. 
   Бір күні таудай болып шөгіп жатқан,
   

5. 
   Тіп-тік шын көкке қарай кеткен бойлап,
   

6. 
   «Би» деген сөз қуғандар арамтамақ,
   

7. 
   Сайланып шыққан ірік өңкей кегей;
   

8. 
   Біреулер ысқыртады садақты атып,
   

9. 
   Баласын қанжарменен тілерсектен
   

10. 
    Бәріңді көріп өзі таңдау қылсын,
    

11. 
    Күйік пен қасіретін жасыра алмай,
    

12. 
    Қалмақтың алақандап қанын ішкен,
    

13. 
    Тулайды жүректері дәйек қылмай,
    

14. 
    Батырлар даярланып баптанысты,
    

15. 
    
    
    жүктеу/скачать 159,4 Kb.
    
    Достарыңызбен бөлісу: