Дипломдық ЖҰмыс тақырыбы: «Алматы облысының туристік рекреациялық географиясы»
жүктеу/скачать 380,5 Kb.
|
| Шарын өзені. Ұзындығы 350км жететін Іле, Шарын өзендерінің негізігі бір саласын, басы солтүстіктегі беткей Терек-Алатау және Кеген жоталарынан басталатын, Кетмен таулы лобириндті жотасынан ағып жатқан, Қарқараның екі қуатты таулы тасқынын құрайды. Көл деңгейі 3500-3600м биіктігінен басталып, Шарын 400м төмендейді. Өзен Алматы облысының оңтүстік-шығыс бөлігіндегі қорық зонасында орналасқан және бұл жерге келген туристерге тау-теке ешкі, елік, ақбөкен сияқты осы жердің жабайы мекендеушілерімен кездесуге тура келеді. Қауырсындылардан тау күркетауық-оралдары, тау құр-кекіліктері, әр түрлі үйрек тұқымдастар кездесуі мүмкін.
Орындары кең жайылған, жағалары төмен, өсіп кеткен шөптермен, түбі құм мен саздан тұратын 280-нен 255км дейін айналмалы арна саласын құрайды. Өзен 255км бастап тез айналмалы болып келеді, жағалаудың биіктігі 15-20м дейін жетеді. Бұл учаскіде көне суға толымы және батпақ өсімдіктері бар. Түбі құмды-сазды. Арнаның ені 8-12м, тереңдігі 0,5-1,5м. Ағымы жылдам. Арнанаың мұндай ағым жылдамдығы 156 км дейін сақталынады. Өзеннің төменгі бөлігіне тар шатқалдар кіреді. Бұл жердің теңіз үстіндегі биіктік деңгейі 1900 м дейін жетеді. Содан кейін Шарынның ені 25м дейін, ал жағалауы 45м дейін жетеді. Түбі ірі жартастардың сынықтарымен ыбырсыған. Бірінші шоңғал – “Біріншілік” 1,2 м сарқырамадан басталады, содан кейін сарқырмадан шығып су құбырымен бітеді. Шоңғалдың ұзындығы 200м. келесі табалдырық – “Шекілдек” – белгіден кейін 155 км жерде орналасқан. Ол 8 км дейінгі ұзындығымен ерекшеленеді және су астындағы тастардың қарқындылығымен қауіпті. “Көгілдір” шоңғалы, мұнда өзен қайта арнаға құйылады, жағалау биіктігі 100 м жетеді. Сол жақ жағалауында тянь-шань шыршасы, шетен, итмұрын, ал оң жақ жағалауында – бөріқарақат, шырғанақ өскен. “Жыланды” шоңғал, ұзындығы 1,5 км жетеді. Онда 0,8м-ден 1 м дейін жететін екі сарқырама бар. Шоңғал тар арна бойынша сарқыраманы кесіп өтеді. Бұны тек жардың жоғарғы бөлігінің оң жақ жағалауынан ғана көруге болады. “Тұлпар” шоңғалында биіктігі 1м дейін жететін 6 сарқырама бар. Тасқын жар араларын кесіп өтеді, толқын биіктігі 1,5м дейін жетеді. Жалаңаш өңірінде Шарын 112 км белгісіне дейін ағады. Ағысы жылдам, арнасы жеңіл, мұндағы көптеген батып кеткен тырбиған ағаштар қауіп төндіреді. “Альбатрос” – ең қауіпті, бірақ ең әдемі шоңғалдың бірі. Оның басында үлкен құздың сынықтары бар. Әрбір 100 м шоңғалда 0,8 м –ден 1,5 м дейін биіктікте орналасқан екі-үш сарқырама бар. Соның бір сарқырамасының толқыны 3,5 м биіктікке дейін жетеді. “Тау-Теке” шоңғалынан кейін жағалаудың биіктігі 300м дейін жетеді, жергілік лезде өзгереді, жағалауында сфинк, құмыра, отарлар, алып саңырауқұлақтар тәріздес қалдықтары асылып тұрады. Шарынға демалуға барудың ең қолайлы кезі – тамыз айының ортасынан қыркүйек айының соңына дейін, ал жеке бір жылдары (өзеннің қолайлы кезінде) сәуір айының соңынан қараша айына дейін. Шелек өзені – Іле өзенінің ірі тармағы. Ол өз бастауын ірі мұздықтардан Шелекті-Кеміндіктегі Жаңғырық , Богатырь және Корженев тау түйіндерінен алады. Таулы жерлерде оның толқыны қатты ағады , көп су тасқыны болады және сарқырамаларды құрайды. Өзен ұзындығы 240 км, ал су алыбының ауданы 5349 км². жүктеу/скачать 380,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|