10
1.2
-сурет
Кинематикалық қосылыстар.
Кинематикалық жұпты қажетті
салыстырмалы қозғалысты орындайтын екі
звенолы ашық кинематикалық
тізбек ретінде қарастыруға болады.
Механизмде конструктивті түрде кинематикалық жұпты алмастыратын
кинематикалық тізбекті
кинематикалық қосылыс
деп айтады[2].
1.2
Кинематикалық тізбектің жалпы түрдегі структуралық
формуласы
Егер кеңістіктегі звеноның қозғалысына ешқандай байланыс шарттары
қойылмаса, онда оның еркіндік дәрежесі алтыға тең болады. Демек, КТ-тің
звеноларының саны
k
болса, онда кинематикалық
жұп құрғанға дейінгі
звенолардың жалпы еркіндік дәрежесінің саны
6k
тең. Звенолардың
кинематикалық жұп құрап қосылулары олардың салыстырмалы қозғалысына
жұптардың класына қарай әртүрлі байланыстар санын қояды.
р
1
- Iкласты,
р
2
– IIкласты,
р
3
– IIIкласты,
р
4
– IVкласты,
р
5
–
Vкластыкинематикалықжұптар
саны
болсын.
Онда
КТ-
тіңеркіндікдәрежесінің саны
Н:
𝐻
= 6
𝑘
−
5
𝑝
5
−
4
𝑝
4
−
3
𝑝
3
−
2
𝑝
2
−
𝑝
1
.
(2)
Егер КТ - тің
бір звеносы қозғалмайтын болса, онда тізбектің жалпы
еркіндік дәрежесі алтыға кемиді:
𝑊
=
𝐻
−
6
.
(3)
Қозғалмайтын звеноға қатысты КТ - тің еркіндік дәрежесінің саны КТ -
тің қозғалғыштық дәрежесінің саны немесе КТ - тің қозғалғыштық дәрежесі
(степень подвижности) деп аталады:
𝑊
= 6(
𝑘
−
1)
−
5
𝑝
5
−
4
𝑝
4
−
3
𝑝
3
−
2
𝑝
2
−
𝑝
1
(4)
Егер
𝑘
−
1 =
𝑛
деп алсақ, онда
𝑊
= 6
𝑛
−
5
𝑝
5
−
4
𝑝
4
−
3
𝑝
3
−
2
𝑝
2
−
𝑝
1
(5)
11
мұндағы
n
- КТ-тің қозғалмалы звеноларының саны. - теңдік
кинематикалық тізбектің жалпы түрдегі структуралық
формуласы болып
табылады және
Сомов – Малышев
формуласы деп аталады.
Жазық КТ үшін – теңдік төмендегідей түрге келтіріледі де Чебышев
формуласы деп аталады.
𝑊
= 3
𝑛
−
2
𝑝
5
−
𝑝
4
(6)
Механизмнің
n
қозғалмалы звеноларының орындарын анықтайтын
жалпы координаталар саны
6n
.
Әрбір
m
класты кинематикалық жұп
m
байланыс теңдеуін береді. Бұл теңдеулерге звенолардың координаталары
кіреді. Байланыс теңдеулерінің жалпысаны, мұндағы
р
5
-V класты жұптар саны,
р
4
- IVкласты жұптар саны, т.с.с. Егер барлық байланыстар теңдеулері тәуелсіз
болса, жалпы координаталар саны
6n
мен байланыс
теңдеулерінің санының
айырмасы тәуелсіз координаталардың, яғни механизмнің еркіндік дәрежесінің
санын береді:
𝑊
= 6
𝑛
−
5
𝑝
5
−
4
𝑝
4
−
3
𝑝
3
−
2
𝑝
2
−
𝑝
1
(5)
Сомов - Малышев формуласы.
Тіреуішке қатысты механизмнің еркіндік дәрежесінің саны механизмнің
қозғалғыштық дәрежесі деп аталады және
W
деп белгіленеді. Ол жазық
механизмдер үшін Чебышев формуласымен (6), ал кеңістік механизмдер үшін
Сомов – Малышев (5) формуласымен анықталады.
W
=
6
n
−
ip
i
Сомов-Малышев формуласының жалпы түрі. [1] [2] [3]
Достарыңызбен бөлісу: