Дипломдық жоба тақырыбы: «Кәсіпорындарға электр энергиясын үнемдеу жөніндегі іс-шараларын өнеркәсіптік объектісін электрмен жабдықтау»
жүктеу/скачать 2,74 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3.2 Қаржылық-экономикалық тиімділіктің инвестициялық көрсеткіштері
| БӨЛІМ 3. ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1 Жобаның экономикалық тиімділігін есептеу әдістері Капиталдық салымдардың тиімділігінен алынатын нәтиже мен жасалған шығындарды салыстыру жолымен анықталады. Әрбір нұсқаның сандық және сапалық сипаттамалары құндық мөлшерде бағалануы керек. Негіздеменің әдістемелері келесі кезеңдерден тұрады: баламалы қондырғыны салыстырудың негізін таңдау; бағалаудың көрсеткіштерін таңдау; есеп айырысу кезеңін анықтау; жаңа техниканың шекті сипаттамаларын белгілеу. Баламалы қондырғы ретінде пайдалану дәстүрлі игерілген ең жоғарғы техникалық-экономикалық көрсеткіштерге ие техника қарастырылады. Сонымен бірге, салыстырылатын нұсқалар өндіріс режимі бойынша салыстырулы және аймақтың энергия және жылу энергиясын белгіленген қажеттіліктерін қамтамасыз етуі қажет. Тиімділікті есептеу кезінде интегралды (дисконттық), қарапайым көрсеткіштер, сондай-ақ, басқалары да бірге қолданылуы мүмкін. Дисконтты әдістерді қолдану интегралдық шығындар мен инвестициялық шешімнің нәтежиелерін анықтау жобаланатын есеп айырысу кезеңнің негіздемесін талап етеді. Әдетте, есеп айырысу кезеңі ретінде нормативті қызмет кезеңін (амортизациялық кезең) таңдайды. Дегенмен, озық қондарғылар үшін едәуір қысқа болып келетін моральдық тозу кезеңін ескерген дұрысырақ. Жаңа техника бойнша шекті көрсеткіштерді қажетті ақпарат жоқ немесе нақтылығы аз болған жағдайда анықтауға тура келеді. 3.2 Қаржылық-экономикалық тиімділіктің инвестициялық көрсеткіштері Қарастырылған 2 нұсқадан зауытты 110 кВ желісімен электрлендіру тиімді болып шықты. Осы нұсқаға қажетті инвестицияны анықтау керек. 4.1 кесте – 110 кВ техникалық-экономикалық есептеулер нәтижесі
II нұсқа жабдықтарына кететін жалпы шығын: ΣКII = 288 032 000 тенге. Электрқондырғыларға жұмсалатын шығын: ΣКобор = 246 480 000 тенге IΣ = Клэп + Кобор + Кқ.м.ж мұндағы, Клэп – ЭБЖ 110кВ кететін шығын; Кобор – жабдыққа кететін шығын; Кқ.м.ж – құрылыс-монтаж жұмыстарына кететін шығын. Кқ.м.ж = 0,11 · Кобор = 0,11 · 246 480 000 = 27 112 800 тенге. Жалпы капиталдық салым: IΣ = ΣК = 41 552 000 + 246 480 000 + 27 112 800 = 315 144 800 тенге. Зауыттың активті есептік қуаты Pр = 42 653,88 кВт Зауыттың электрэнергиясының жылдық қолданысы: Эгод = P · Tмакс Эгод = 42 653,88 · 5500 = 234 596 340 кВт · сағ ЭЭ-ның берілуінің өзіндік құны: Sпроект = Өндірістік жыл сайынғы пайдалану шығындары: ΣИ = Иа + Ие.а + Иб.ә.с + Им + Иө + Иқ мұндағы Иа – амортизациялық аударым (сала үшін армотизациялық аударымдар нормасы 5-10%); Ие.а – жалпы еңбекақы төлеу қоры; Иб.ә.с – (Ие.а – Ип.ф) · 0,11; Им – материалдық шығындар(материалдық салымдардан 0,5%) Иө – өндірістік қажеттіліктер үшін электр энергиясы немесе электр энергиясы шығындар құны; Иқ – қосымша шығындар. Барлық шығындар сомасынан 12-15% құрайды. Иа = 835 000 тг. Ие.а = 60 000 000 тг. Иб.ә.с = (Ие.а – Ип.ф) · 0,11 = 5 900 000 тг. Им = 1 575 724 тг. Иө = Э · 0,07 · 16,17 = 265 539 597 тг. Иқ = 40 062 038 тг. ΣИ = 373 912 359 тг. Sпроект = = = 1,59 Энергожүйенің желілері бойынша ЭЭ-ның жеткізілуінің толық өзіндік құны осындай құраушылардан құралады: 1. Энергияны өндіруші мекеме Жамбыл ГРЭС: 8,1 тг/кВт · сағ 2. АО « Kegoc »: 2,496 тг/кВт · сағ 3. «Жамбылские электрические сети»: 5,62 тг/кВт · сағ Жамбыл облысы бойынша 01.01.2019 жылдан бастап сатылатын тариф: 16,17 тг/кВт · сағ (ҚҚС қоспағанда), 18,11 тг/кВт · сағ (ҚҚС қосқанда). T = 18,11 – ( 8,1 + 2,496 + 5,62) = 1,89 тг/кВт · сағ 1,89 тг/кВт·сағ бұл жыл сайынғы табыс болып табылады. ЭЭ-ны қолданғандағы кірістің құны: Д = Эгод · Т Д = 234 596 340 · 1,89 = 443 387 083 тг/кВт·сағ Таза пайда: Чп = Д – ΣИ = 443 387 083 – 373 912 359 = 69 474 723 тг Пайдаға қойылатын 20% салықты ескергендегі таза пайда: Чп = Чп · 0,8 = 69 474 723 · 0,8 = 55 579 778 тг. Түсетін ақша ағыны табылған таза пайдаға тең болады: CF = Чп = 55 579 778 тг. Инвестиция салымының өтелу мерзімі (дисконттауды ескермегенде): Электр энергетикасы капиталды қажет ететін сала болып табылады. Ол капиталдық салымды қайтару мерзімі көбінесе 3 жылдан астам уақытты алады. Және де көзге түсетін нәтижелері көбіне байқалмайтын болғандықтан, энергокәсіпорынның ұзақ мерзімді капиталдық салымдар туралы шешімдерді қабылдау кезеңінде олардың тиімділігін болжау қажеттілігі туындайды. Ол үшін келесі көрсеткіштер есептелу керек: таза келтірілген құн – NPV (NetPresentValue); инвестициялардың рентабельдік индексі – PI (ProfitabilityIndex); табыстылықтың ішкі нормасы – IRR (Internal Rate of Return); инвестициялардың дисконтталған өтемділік мерзімі – DPB (Discounted Payback Period). ТЭН негізінде NPV және PI есептемелері жеткілікті. Дисконттау деп ақшаның болашақтағы құнының оның қазіргі құнына келтіру процесін айтады. Таза келтірілген құнды ( NPV ) анықтау. Таза келтірілген құн ( NPV ) ақша ағындарын дисконттау әдістері тобына жатады. Және ол жобаға салынатын инвестиция тиімділігін бағалауға мүмкіндік беретін маңызды критерий болып табылады. Таза келтірілген құн ( NPV ) анықтау формуласы: мұндағы CFt – жыл сайынғы ақшалай түсім, млн.тг; t – жобаны іске асыру уақыты, жыл; r = 10% - банктің пайыздық мөлшері, %; IΣ – инвестициялық салым, млн.тг. Жобаның экономикалық өмірі бойындағы ақша ағынының қазіргі құнын (PV) анықтау формуласы: NPV – ді есептеу бiрiншi оң мәнге дейiн жүргiзіледі, NPV>0, яғни берілген дисконттық мөлшер кезінде жоба кәсіпорын үшін тиімді болып табылады. 1 жыл: PV = 55 579 778 · 0,9 = 50 021 800 тенге NPV = - 315 144 800 + 50 021 800 = - 265 123 000 тенге 2 жыл: PV = 55 579 778 · 0,82 = 45 575 418 тенге NPV = - 265 123 000 + 45 575 418 = - 219 547 582 тенге 3 жыл: PV = 55 579 778 · 0,75 = 41 684 833 тенге NPV = - 219 547 582 + 41 684 833 = - 177 862 749 тенге 4 жыл: PV = 55 579 778 · 0,68 = 37 794 249 тенге NPV = - 177 862 749 + 37 794 249 = - 140 068 500 тенге 5 жыл: PV = 55 579 778 · 0,62 = 34 459 462 тенге NPV = - 140 068 500 + 34 459 462 = - 105 609 038 тенге 6 жыл: PV = 55 579 778 · 0,56 = 31 124 675 тенге NPV = - 105 609 038 + 31 124 675 = - 74 484 363 тенге 7 жыл: PV = 55 579 778 · 0,51 = 28 345 686 тенге NPV = - 74 484 363 + 28 345 686 = - 46 138 677 тенге 8 жыл: PV = 55 579 778 · 0,47 = 26 122 495 тенге NPV = - 46 138 677 + 26 122 495 = - 20 016 182 тенге 9 жыл: PV = 55 579 778 · 0,42 = 23 343 506 тенге NPV = - 20 016 182 + 23 343 506 = 3 327 324 тенге 4.2 кесте – Инвестициялық жобаның NPV есептеуі
Тиiмдiлiктiң индексi РI - profitability index (PI) – таза дисконтталған пайданы инвестицияға бөлу арқылы анықталады. Егер: PI > 1, онда жобаны қабылдау керек; PI < 1, онда қабылдаудың қажеті жоқ; PI = 1, жоба пайда да және шығында әкелмейді. Құрылыс экономикалық орынды деп есептеуге болады, өйткенi PI > 1. жүктеу/скачать 2,74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|