Дипломнан кейінгі білім беру факультеті жалпы клиникалық пәндер және жедел жәрдем кафедрасы
жүктеу/скачать 1,56 Mb. Pdf көрінісі
|
1e012f37-1426-4f49-b78c-28feddbb2807 Сартаева ҚА-оқу құралы жүрек шулары-2018
| I. КІРІСПЕ БӨЛІМІ
Жүрек аускультациясы Жүрек жұмысының барысында дыбыстық құбылыстар дамиды, олардың анализі мен диагноздық бағалануының жүрек-тамыр жүйесінің ауруларын танудағы маңызы үлкен. Жүректің жұмысы екі фазадан құралады: систола және диастола, жүрек аускультациясында әдетте екі тон естіледі – I тон систола басталуына, II тон диастола басталуына сәйкес (би – , екі тондық ырғақ) [1,2,3,4,5]. I тон келесі құбылыстардан құралады (I тон компоненттері): жүрекшелік-қарыншалық қақпақтардың ашылуынан (митраль және үшжармалы); артериялық қақпақтардың ашылуынан (аорта және өкпе артериясы); қарыншалар жиырылуынан (бұлшық еттік компонент). II тон компоненттері: аорта (қолқа) және өкпе артериясы қақпақтарының жабылуы; жүрекшелік-қарыншалық қақпақтардың ашылуы. I мен II тонды айыру белгілері: I тон II тоннан ұзағырақ I тонның тембрі II тон тембрінен төмен; I тонның даму уақыты жүрек ұшы түрткісі немесе ұйқы артериясындағы пульспен сәйкес; I тон жүрек ұшы аймақтарында, II тон жүрек негізінде жақсы естіледі; I тоннан кейінгі үзіліс – қысқа систолалық, II тоннан кейінгі – ұзағырақ диастолалық. Жүрек аускультациясы оның қақпақтарының топографиялық ерекшеліктеріне және қан ағымының бағытына байланысты, белгілі реттілікте тыңдалады (сау жүрек әуенінің қосымша ақпаратын 4 тіркемеден оқыңыз, 72 бет). Жүрек аускультациясының реттілігі және жүректі тыңдау нүктелерінің бағдарлары (классикалық, стандартты вариантында 5 тыңдау нүктесін пайдаланамыз, соған қоса, 6-шысын ұсынамыз): жүрек ұшы (митраль қақпақтарын бағалау) – сол V-ші қабырға аралықпен (қ/а) бұғана орта сызығынан сәл (0,5 см-дей) ішке; сонымен қатар, сол қарынша бұлшық етінің жағдайы бағаланады; төс сүйегінің оң қырында II-ші қ/а (аорта қақпақтарын бағалау), аортаға қатысты патологияларды тану үшін төс сүйегінің сол жағынан II-III-ші қ/а-тарды да тыңдау қажет ; 13 төс сүйегінің сол қырында II-ші қ/а (өкпе артериясы қақпақтарын бағалатады), осы жерде жүрекше аралық пердеге қатысты патологиялар да танылады; семсерше өскіншенің негізі – IV-ші қ/а-пен төс сүйегінің оң қырында (үш жармалы қақпақтарды бағалатады); төс сүйегінің сол қырында IV-ші қ/а – Боткин нүктесі (аорта қақпақтарын қосымша бағалатады), Л.Б.Наумов авт-мен қарынша аралық перденің жағдайын төс сүйегі үстінен IV қ/а тұсында бағалауды ұсынады [1,2,3,4,5,6]. Жүрек аускультациясы дыбыстық құбылыстардың үшеуін анықтауға және диагноздық тұрғыдан бағалауға мүмкіндік береді: тондардың үнділігін және жүрек жұмысының ырғақтылығын, жүрек шуларын. Жүрек ақауларын танып, анықтауда жүрек аускультациясының жеке диагноздық маңызы зор, бұлар ақаудың табиғаты туралы мәліметтерді де береді, бірақ жүрек- тамырлық патология тек ақаулармен шектелмейтіндіктен жүрек тондары мен ырғағын бағалаудың басқа патологияларды анықтаудағы рөлін жоққа шығаруға болмайды. Барлық стандартты аймақты тыңдау барысында жүректің аускультациялық көрінісін анализдеудің оптималь реттілігі төмендегідей болмақ: жүректі науқаста тұрғызып және жатқызып тыңдау керек; қажетті жағдайлар туындағанда арнайы тәсілдер (ақаулардың жеке сипатында беріледі) қолдану керек; жүрек тондарының ырғақтылығы мен үнділігі арқылы миокард жағдайын бағалау; жүрек шуы естілсе жүрек тамыр жүйесінің кез келген ақауы түралы күдік туады, бұл жағдайда төменде берілетін анализ алгоритмін пайдалану керек: - шудың эпицентрін анықтау; - шудың даму фазасын (тондармен қатынасын) анықтау; - шудың тембрі және интенсивтілігін анықтау; - таралуын анықтау; - жүрек тондарының ырғақтылығы мен үнділігі арқылы миокард жағдайын бағалау [3,4,5]. |