Дислалия және оның түрлері
жүктеу/скачать 33,77 Kb.
|
1-тапсырма
| Дислалияның түрлері
Сөйлеу тілі мүшелерінің күрделі қимылдарын және тілдің қатысуын онша көп керек етпейтін м,н,т,п дыбыстары сирек бұзылатыны ал басқа дауыссыз дыбыстардың кез-келгеніжиі бұзылып айтылатындығы байкалады Әсіресе сөйлеу тілі мүшлерінің қиьш айтыдатын р,л тіл дыбыстары, ысқырық /с,э,ц/ және ызың /ш,ж,ч,щ/ дыбыстары жиі бүзылады. Әдетте қатаң және ұяң дауыссыздар сынарларымен қоса бірдей бұзылады. Мысалы: бала, с,з, дыбыстарын дұрыс айтпаса, онда жіңішке сыңарларының да ақауы болады. Р, л дабыстарыңың жана жіңішке сыңарлары көбінесе дүрыс айтылада өйткөні бұл дабыстардаң жіңішке сыңарлары сөйлеу тілі мұшелөрінің ыңғайына қарай көліп түрада. Баланың сөйлеу тіліңдегі дабыстардаң бүзылуы түрліше болады, мысалы көз келген бір дабыс сөз ішінде айтылмай түсіп қалса, ал дайсы бірі оларда бүрмалап немөсв басқа дыбыспен алмастырып айтуы мүмкін. Бұзылудың осы түрлерін жеке-жеке қарастырып көрейік. Сөйлеу тіліндегі дабыстардың түсіп қалуы сөздің басында, ортасында және аяғында кездесуі мүмкін. Мысалы: ракета-акета, тарақ-таақ,батыр-баты. Сөйлеу тіліндегі дыбыстардың айтылуын бұрмалаған кезде тіл дыбыстарының жүйесінде болмаған түсініксіз дабыстарды шығарады. Мысалы: «Р» дыбысын айтқанда жұмсақ таңдайдың артқы жағының шеті дірілдеп, қырылдаған дыбысын немесе кішкентай тіл тәрбиеліп,көмейден ырылдаған тұрпайы «р» дыбысы, тілін шайнап «с» дыбысын, тілін бұрап бір езуін «ш» дыбысын, өріндөрін үрлеп «л» дабысын шығарады. Тіл дыбыстарының жүйесіндегі бір дыбыс екінші дыбыспен алмастырылып айтылады, Алмастырулардың мынадай түрлері болуы мүмкін: 1. Жасалу жолдары жағынан ұқсас, сөйлеу тілі мүшелеріндегі айтылуында айырмашылығы бар дыбыстар алмастырылады, мысалы тіл арты қ түзелмелі /шұғыл/ дыбыстарын тіл алды «т,д» шұғыл дыбыс орына алмастырылады. /Кәмила-Тәмила,. гүл-дул/; 2 Сөйлеу мүшелеріндегі айтылуы ұқсас, жасалу жолдарының айырмашылығы бар дыбыстар алмастырылады, мысалы, тіл алды «с» дыбысы тіл алды «т» дыбысына алмастырылады. /сабын-табын/; жүктеу/скачать 33,77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|