1.9 Кітапхана ісінде қолданылатын ақпараттық технология Кітапхана ісінде қолданылатын жаңа ақпараттық технологияларды жан-жақты дамытудың негізгі тенденцияларын талдау; кәсіби міндеттерді тиімді орындау және электрондық кітапханаларды құру үшін қажетті ақпараттық және техникалық қамтамасыз ету мен кітапхана ісін басқарудың заманауи жүйелерін пайдалану; кітапханалардың заманауи ақпараттық құрылымын қалыптастыру мәселесін шешу үшін жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану бойынша білімді уйрету.
Кітапхана пайдаланушылары мен оқырмандарына қызмет көрсетуге арналған жеке заңдылықтар мен талаптарды үйрету және бейімдеу; ғылым мен техниканың әр түрлі салалары бойынша келіп түскен әдебиеттерді жан-жақты қолдану үшін насихаттау әдістерін талдау; электронды іздеу жүйелерінің көмегімен пайдаланушылардың сұраныстарын іздеу және сұранысты орындаудың тиімді әдістерін қолдану, жылдам әрі сапалы қызмет көрсетудің жолдарын меңгерту.
Кітапханалардың және ақпараттық қызметтердің құжаттық қорларын қалыптастыру бойынша теориялық білімді практикада тиімді қолдану; кітапхана қорын қалыптастыру және пайдалану саласында теориялық және эмпирикалық базаны жинақтау әдісін меңгеру, талдау және жалпылау әдістерін қолдану; әдебиеттердің ұсыныстық тізімдерін талдау, кітапхана қорының ақпарат ағымын толықтыру көздерін іздеуге және әдебиеттерге ауызша шолулар дайындау мен өткізуді ұйымдастыру.
Дәстүрлі түрде мектеп кітапханалары жаппай іс-шараларды әзірлеу және өткізу арқылы оқуды ынталандыру арқылы оқушылардың тәрбиесіне және жалпы дамуына жәрдемдеседі. Ақпараттықкоммуникациялық технологиялар жұмыстың осы бағыттарын тереңдетіп, кеңейтуге ғана емес, сонымен қатар жаңа нысандарды енгізуге мүмкіндік береді. Кітапханашы тәрбие және оқыту қызметінде қолдана алатын көптеген қызметтер мен бағдарламалар бар. Олардың кейбірі:
- кітаптар, буклеттер, брошюралар, парақшалар, газет және т.б. жасауға арналған компьютерлік
басылымдар . ;
- портфолио, презентациялар жасау үшін презентациялық бағдарламалар;
- бірнеше адамға бір құжатпен жұмыс істеуге мүмкіндік беретін сервистер (мысалы, Google
құжаттары);
- жинақтар
құруға арналған вики-сервистер;
- пікірталастар, талқылаулар, ұсыныстар жасау үшін блогтар;
- білімді реттеу, материалды жүйелеу үшін білім карталары;
-ақпараттық-талдау қызметінің дағдыларын қалыптастыру үшін веб-квесттер;
- оқу қызметінің уәждемесін арттыру үшін әлеуметтік медиасервисттер;
- ауызша сөйлеу дағдыларын дамыту үшін подкастинг;
- интерактивті карталар.
Кітапхана үрдістерін автоматтандыру келесі міндеттер тізіміне сәйкес келеді.
Келушілерге қызмет көрсету жылдамдығы.
Қорларды тиімді басқару.
Кітапханаларды ұрлықтан қорғау.
Әрбір нақты кітапхана жүйені таңдау кезінде өзінің қаржылық мүмкіндіктеріне бағдарланады. Әкімшілік жабдықты сатып ала алады немесе өз әзірлемесін жасай алады. Бұл ретте әрдайым бірінші кезектегі міндеттер мен шешілетін проблемалардың кезектілігі бар. Көптеген кітапхана мамандары электронды каталогты құрудан автоматтандыруды бастау керек деп санайды. Бірақ әзірлеушілер оқырмандардың есебін, сұраныстарды жүйелеуді ұсына алады.
Екі терминді де "ақпараттық технологиялар"түсінігімен біріктіруге болады. Автоматтандырумен іс жүзінде аппараттық және бағдарламалық қамтамасыз етудің дамуы аталуы мүмкін. Мәселен, кітапханаға келушіге жаңа түсімдермен танысу мүмкіндігін беру үшін мекемеде компьютер орнатылуы тиіс. Бірақ бұл кезеңде кітапханаларды Автоматтандыру жүйесі шектелмейді. Мүмкін, кітапханалардың интернет арқылы желілік қосылуы, бұл дәл ақпараттану болады. Оқырман орындарын құру, сервис жайлылығын арттыру, кітапханашылар үшін қол жұмыстарының көлемін азайту компьютерлік жүйелермен жүйелендіріледі. Барлық жағдайларда автоматтандыру ақпараттандырудың бір бөлігі болып табылады. Ол түрінде ұсынылуы мүмкін:
телекоммуникацияларды пайдалану;
онлайн жұмыс;
кітаптар мен оқырман билеттерін сәйкестендіру үшін штрих-кодтар қолдану;
Телекоммуникациялық желілердің дамуына байланысты ЭК, электрондық қорлар мен электрондық архивтер құру және олардың жұмысын қолдап, дамыту.Сыртқы кітапханалық және ақпараттық ресурстарды пайдалану кітапхананың жұмыс режимінің және оқырмандарға қызмет етудің бірден бір шарты болады.
CD-RW, DVD-RW технологияларының дамуы:
Үлкен көлемді ақпаратты жазып алып, қажетінше пайдалануға,
Сақталған ақпаратты табиғи тіл лексикасын пайдаланып берілген сөз немесе сөз тіркесі бойынша қажет құжатты немесе оның фрагментін қағазға және магниттік тасымалдаушыларға көшіру
Электрондың басылым ортасында өз тексін жазуға, басқа да мәселені шешуге мүмкіндік береді.
Жеке тұлғаларда өз үй кітапханаларын ашуға және қызмет көрсетудің жаңа кеңейтілген әдістеріне қызығушылық пайда болады.
Қызметтің жаңа кеңейтілген әдістеріне жатады.