Дістемелік кешен
жүктеу/скачать 1,41 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 5. Саяси бағытты анықтау мен іске асырудағы саяси институттардың рөлі. САЯСИ ИНСТИТУТТАР
| САЯСИ ШЕШІМДЕРДЩ РАЦИО-НАЛДЫЛЫҒЫ МӘСЕЛЕСІ - тиімді таңдау теориясына сәйкес саясат сала-сында барлық адамдар балама мақсат-тар мәнін есепке ала отырып, әрі өз мақ-сатына қол жеткізу үшін тиімді әрекет-тер негізінде өз мүдделерін жүзеге асы-руға саналы түрде және тиімді шешім қабылдауға үмтылады. Жалпы бүл теория шеңберінде жеке таңдау үрдісіне көп көңіл бөлінеді. Тиімді таңдау тео-риясы екі сипатты айрықша көрсетеді:
индивид өзімшіл, яғни өзінің жеке мақсаттарына қол жеткізуді көздейді; индивид тиімді, яғни ол өзі алатын нәтиже мен шығындарды салыстырып, аз шығын шығара отырып, көп пайда та-буды көздейді. Тиімді таңдау теория сының өкілдері саяси белсенділік мәсе-лесінде шешуші рөлді жеке тұлғаның тиімді мүддесі атқарады деп есептейді. Осы мектептің танымал өкілі "нарықтық демократия" түжырымының авторы А. Даунстың пікірінше: "Кез келген тиімді адам басқа шешімдерді қалай қабылдаса дауыс беруге қатысты шешімді де солай қабылдайды: егер кіріс-шығыстан жоғары болса, онда ол дауыс береді; ал олай болмаған жағдай-да - ол қалыс қалады" /36/. Өзінің теория-сының математикалық дәлелі ретінде А. Дауне тиімді саяси мінез-қүлық фор-муласын үсынады: R= РВ - С + Д, мүнда R - сайлаушының сайлауға қатысуы-нан түсетін таза пайда; Р - сенің дауы-сың шешуші болу мүмкіндігі; В - сай-лауға қатысудан пайда; С - сайлаушы-ның шығыны; Д - дауыс беруден түсетін пайда (тегін тамақ, сыйлықтар, т.б.), әрине, зерттеушілердің басым көпшілігі мүндай зерттеулер дөрекі әрі сайлаудың түрақты дәстүрі қалыптас-қан кішігірім аумақтарда ғана шамамен нәтиже береді деп есептейді. 5. Саяси бағытты анықтау мен іске асырудағы саяси институттардың рөлі. САЯСИ ИНСТИТУТТАР - қүры-лысы жағынан үйымдасқан, бір орта-лыққа бағынатын, ерекше өкілдіктерге ие, атқарушы аппараты бар саяси меке-ме. Мысалы, оған мемлекет, саяси партиялар, кәсіподақтар, жастар, әйел-дер және т.с.с. үйымдар мен бірлестік-тер жатады. Бүл үйымдардың бәрі тап-тық, топтық, үлттық, жыныстық, кәсіби, жас мөлшеріне қарай және т.б. қасиет-терін байланысты пайда болатын көпте-ген әлеуметтік мақсат-мүдделерді біл-діріп, қорғау үшін қүрылады. жүктеу/скачать 1,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|