Дүниетану пәнін оқыту әдістемесі


-  тарау. Оқу мақсаттарының жүйесі



Pdf көрінісі
бет36/39
Дата23.09.2022
өлшемі2,39 Mb.
#39972
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   39
3- 
тарау. Оқу мақсаттарының жүйесі 
11. 
Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі 
бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу 
мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 1.2.1.1 кодында: "1" – сынып,"2.1" – бөлім мен 
бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік нөмірі. 
12. 
Оқу мақсаттарының жүйесі: 
Бөлімше 
1-сынып 
2-сынып 
3-сынып 
4-сынып 
1) "Мен және қоғам" 
1.1 
Мен 
және 
менің 
отбасым 
түрлі 
дереккөздерді 
зерттеу 
негізінде 
Отбасы" 
ұғымын түсіну 
және 
мәнін 
түсіндіру; 
отбасы 
мүшелеріне 
қатысты 
туыстық 
байланыстар 
жүйесіндегі өз 
орнын 
анықтау; 
отбасы 
мүшелерінің 
арасындағы 
өзара 
қамқорлықтың 
маңызын 
түсіндіріп, 
мысал келтіру; 
тауар- 
ақша 
қатынасының 
қарапайым 
түрлерін 
түсіндіру; 
тұтыну 
заттарына 
деген 
өз 
қажеттіліктері 
нің 
2.1.1.1 
отбасылық 
мұрағат 
негізінде отбасы 
мүшелерінің 
ауызша 
портретін жасау; 
мысалдар келтіре 
отырып, 
өз
отбасындағы 
әдеп нормаларын 
түсіндіру; 
түрлі 
дереккөздерді 
зерттеу арқылы 
жалпыға ортақ 
әдеп 
нормаларын 
анықтау; 
бақылау 
мен 
сауалнама 
негізінде тұтыну 
заттарына деген 
отбасы 
қажеттіліктеріні 
ң 
құрылымын, 
олардың 
түсу 
көзін анықтау 
отбасы мүшелерінің 
арасындағы 
туыстық 
қатынастарды 
түсіндіру; 
әулет 
шежіресін 
құрастыру; 
өз әулетінің 
құндылықтарын 
анықтау; 
өз 
шығындарын 
жоспарлау 
және 
негіздеу; 
өз 
шығындарын 
оңтайландыру 
жолдарын ұсыну 
отбасының 
қоғам 
өміріндегі 
маңызын дәлелдеу; 
отбасы мүшелерінің 
функционалдық рөлін 
талдау; 
отбасы бюджетінің 
негізгі 
кіріс-
шығыстарын талдау; 
отбасы бюджетін 
оңтайландыру 
жолдарын ұсыну 


құрылымын, 
олардың 
қайдан 
келетінін 
анықтау 
1.2 Мектеп 
және 
мектеп 
қауымдаст 
ы ғы 
1.1.2.1 
мектептің 
адам 
өміріндегі 
маңызын 
түсіндіру; 
1.1.2.2 
мектептегі 
функционалды 
қ аймақтардың 
орналасқан 
жерін 
анықтау; 
1.1.2.3 
мектептегі 
тәртіп 
ережелерін 
сақтау 
маңыздылығы 
н 
түсіндіру; 
күн тәртібін 
сақтаудың 
маңызын 
түсіндіру және 
күн 
тәртібін 
құрастыру; 
тәулік уақыты 
мен апта 
күндерінің 
атауларын 
қолдану; 
өзін мектеп 
оқушысы және 
сынып 
ұжымының 
мүшесі ретінде 
сипаттау 
2.1.2.1 
мектептегі оқу 
және оқудан тыс 
әрекет түрлерін 
түсіндіру; 
мектеп 
қауымдастығын 
ың құрылымын 
және 
мүшелерінің 
қызметін 
анықтау; 
мектеп 
қауымдастығынд 
ағы ұжымдық, 
топтық және 
тұлғааралық 
мінез-құлық 
нормаларын 
түсіндіру; 
өз 
сыныбының 
ұжымын 
сипаттау 
сыныптың өзін- өзі 
басқару ережелерін 
түсіндіру және өз 
нұсқасын 
ұсыну; 
түрлі 
көзқарастар 
жағдайында сыныпта 
ұжымдық шешімді 
қабылдау жолдарын 
түсіндіру; 
қоғамда өзін-өзі ұстау 
әдеп нормаларын 
түсіндіру; 
өз тәжірибесінен мысал 
келтіре отырып, 
адамдар арасындағы 
достықтың 
маңыздылығын 
дәлелдеу 
мектептің 
өзін-өзі 
басқару 
ұйымына мүше болу 
жолдарын түсіндіру; 
оқушылар 
арасындағы 
көшбасшыға 
тән 
тұлғалық қасиеттерді 
анықтау 
1.3 Менің 
атамекенім 
1.1.3.1 
өз 
мекенжайын 
атау және елді 
мекенінің 
географиялық 
2.1.3.1 
өз 
зерттеулеріне 
сүйене отырып, 
өлкесінің көрікті 
жерлерін 
елді мекендерді түрлі
белгілері 
бойынша 
ажырату 
(типі, көлемі, қызметі); 
қала 
мен 
4.1.3.1 
түрлі 
дәрежедегі әкімшілік- 
аумақтық бірліктерді 
(аймақ, аудан, облыс) 
ажырату; 


орналасқан 
жерін 
сипаттау; 
1.1.3.2 өзі 
тұратын елді 
мекеннің 
басты көшесін, 
ғимараттарын 
және көрнекі 
жерлерін 
сипаттау 
сипаттау 
және 
бейнелеу; 
2.1.3.2 Қазақстан 
картасынан 
ірі 
өзен-көлдерді, 
қалаларды, 
жолдарды, 
өз 
облысын 
көрсету 
ауылдың байланысын 
зерттеу, 
мысалдар 
келтіру 
4.1.3.2 
түрлі 
дереккөздерге 
негізделе отырып, өз 
аймағының 
экономикалық 
қызмет 
атқаратын 
субъектілеріне 
сипаттама беру 
1.4 
Денсаулық 
пен 
қауіпсіздік 
1.1.4.1 
жеке 
бас 
гигиенасын 
сақтаудың 
маңыздылығы 
н 
түсіндіру; 
1.1.4.2 
тамақтану 
режимін 
сақтаудың 
қажеттілігін 
түсіндіру; 
үйдегі 
қауіпсіздік 
ережелерін 
түсіндіру; 
жолда жүру 
тәртібін, жаяу 
жүргіншілерді 
ң қозғалысын 
реттейтін жол 
белгілерінің 
мәнін 
түсіндіру; 
үй мен мектеп 
арасындағы 
қауіпсіз 
маршрут 
жоспарын 
құрастыру; 
шұғыл көмек 
қызметтерін 
білу 
және 
олармен 
хабарласу 
жағдайларын 
2.1.4.1 
түрлі 
дереккөздер 
негізінде 
пайдалы 
және 
зиянды 
тағамдардың 
арасындағы 
айырмашылықта 
рды анықтау; 
2.1.4.2 
күнделікті 
жағдаяттардағы 
(үйде 
және 
қоғамдық орын 
дарда) 
қауіпсіздік 
ережелерін 
түсіндіру; 
көлік түрлерін, 
олардың 
қажеттілігін 
ажырату; 
қоғамдық 
көліктегі өзін-өзі 
ұстау ережелерін 
түсіндіру 
тұрмыстық құралдарды 
пайдалану ережелерін 
графикалық түрде 
көрсету; 
спорт түрлерін 
топтастыру, спорт тың 
қандай да бір түрімен 
айналысу үшін қажетті 
негізгі және өзінің 
қабілеттерін анықтау; 
түрлі 
дереккөздер негізінде 
табиғи ортадағы қауіп- 
қатерлерді анықтау 
және 
бағалау; 
табиғи ортадағы өзінің 
қауіпсіздігін жоспарлау 
спорттың 
әр 
түрлеріндегі 
жарақаттану 
себептерін 
зерттеу; 
спорттың 
әр 
түрлеріндегі 
жарақаттану қаупін 
азайту және алдын 
алу әдістерін ұсыну; 
түрлі дереккөздер 
негізінде жасанды 
ортадағы қауіп-
қатерлерді 
анықтау 
және 
бағалау; 
жасанды ортадағы 
өз қауіпсіздігін 
жоспарлау 


анықтау 
1.5 Құқық 
және 
міндет 
өз 
өмірінен 
мысалдар 
келтіру негізінде 
құқықты, 
міндетті 
және 
жауапкершілікті 
ажырату; 
қоғамға қызмет 
етудің 
әлеуметтік 
маңызын 
түсіндіру 
3.1.5.1 
Қазақстан 
Республикасы 
Конституциясының маң 
ызын түсіндіру 
4.1.5.1 
Конституцияның 
қоғам 
өміріндегі 
маңызы 
туралы 
қорытындылар жасау; 
4.1.5.2 
Қазақстан 
Республикасының 
азаматы 
ретінде 
демократиялық 
құқықтары, 
бостандықтары, 
міндеттерінен 
мысалдар келтіру 
1.6 
Мерекелер 
1.1.6.1 
отбасылық 
мерекелердің 
бірін сипаттау 
2.1.6.1 таңдауы 
бойынша 
Қазақстан 
Республикасыны 
ң ұлттық және 
мемлекеттік 
мерекелерінің 
мәнін түсіндіру 
3.1.6.1 
зерттеулер 
негізінде 
Қазақстан 
халықтарының ұлттық 
мерекелерін 
шығармашылық түрде 
ұсыну 
4.1.6.1 
зерттеулер 
негізінде
кәсіби 
мерекелердің 
тарихын 
шығармашылық 
түрде таныстыру 
2) "Елімнің табиғаты" 
2.1 
Жергілікті 
жерде 
бағдарлау 
1.2.1.1 
жергілікті 
белгілер 
бойынша 
көкжиек 
тұстарын 
анықтау; 
1.2.1.2 
табиғатта өзін- 
өзі 
ұстау 
ережелерін 
сақтаудың 
қажеттілігін 
түсіндіру 
2.2.1.1 
тұсбағдардың 
көмегімен 
көкжиек 
бағыттарын 
анықтау 
астрономиялық белгілер
бойынша көкжиек 
бағыттарын анықтау; 
масштаб пен шартты
белгілерді 
пайдалана отырып, 
жергілікті 
жердің 
жоспарын құру 
нысанның 
басқа нысандарға 
қатысты 
орнын 
анықтау; 
глобус пен 
карталардың қолдану 
аясын, олардан негізгі 
нысандарды көрсете 
білу; 
глобус пен картадан 
параллельдерді, 
меридиандарды,экват 
орды көрсете білу 
2.2 Климат 
және ауа 
райы 
1.2.2.1 
ауа 
райының 
адамға 
және 
оның 
іс- 
әрекетіне 
әсерін анықтау 
2.2.2.1 
ауа 
райының адам 
өмірі 
мен 
шаруашылық іс- 
әрекетіне оң 
және кері әсерін 
талдау 
Жер 
климатының 
негізгі 
түрлерінің 
сипаттамаларын 
анықтау; 
ауа райы мен 
климаттың қолайсыз 
жағдайларында өзін-өзі 
ұстау ережелерін 
құрастыру 
4.2.2.1 
адамзат 
дамуына климаттың 
әсерін талдау 
2.3 Табиғи 
жағдайлар 
және 
1.2.3.1 
жыл 
мезгілдеріне 
орай табиғатта 
2.2.3.1 ірі табиғи 
нысандардың 
(тау, 
жазық, 
3.2.3.1 
адамдардың 
табиғи 
жағдайларға 
байланысты 
орна 
4.2.3.1 өз өңіріндегі 
және 
Қазақстан 
аймақтарындағы 


олардың 
әсері 
бос 
уақытты 
өткізу 
мүмкіндіктері 
н анықтау 
көлдер 
мен 
өзендер) 
шаруашылық 
маңызын 
анықтау; 
2.2.3.2 өз 
өңіріндегі 
табиғи 
жағдайлардың 
(жер 
бедері, 
климат, өсімдік 
және жануарлар 
әлемі, 
су 
нысандары) оң 
және 
кері 
тұстарын талдау; 
2.2.3.3 
табиғаттың 
қолайсыз және 
қауіпті 
құбылыстарын 
жіктеу 
ласуын талдау (рельеф, 
климат, өсімдік және 
жануарлар әлемі, су 
нысандары); 
3.2.3.2 геологиялық 
және табиғи-климаттық 
апаттар 
туындаған 
жағдайдағы
өзін- 
өзі ұстау ережелерін 
құрастыру 
адамдардың табиғи 
жағдайларға (рельеф, 
климат, өсімдік және 
жануарлар әлемі, су 
нысандары) 
байланысты 
шаруашылық
іс- 
әрекетін 
талдау; 
4.2.3.2 
зерттеу 
негізінде өз өңірінде 
табиғи 
апаттар 
туындауы 
ықтималдылығын 
болжау 
2.4 Туризм 
1.2.4.1 
туризмнің 
мәнін 
түсіндіру; 
1.2.4.2 
туристердің 
негізгі 
мақсаттарын 
анықтау 
туризмнің негізгі 
түрлерін 
ажырату; 
зерттеу негізінде 
Қазақстанда 
туризмнің 
түрлерін 
дамытуға 
қолайлы 
нысандарды 
анықтау; 
туристік 
нысандардың 
ерекшеліктерін 
сипаттау 
3.2.4.1 Қазақстанның 
барынша тартымды 
туристік нысандарының 
рейтингін жасау 
4.2.4.1 ақпараттың 
қолжетімді көздерін 
(интернет, кітаптар, 
БАҚ) 
пайдалана 
отырып, Қазақстан 
мен Астана бойынша 
туристік маршрут 
құру 
3) "Тарих беттерінен" 
3.1 Ежелгі 
мәдениетте 
р 
мен 
өркениетте 
р 
көрнекі 
материалдард 
ы зерделеу 
арқылы ежелгі 
адамдардың 
өмірі туралы 
әңгімелеу; 
ежелгі 
заманның 
танымал 
тарихи 
көрнекі 
материалдар 
негізінде 
иемденуші және 
өндіруші 
шаруашылық 
арасындағы 
айырмашылықт 
ы 
анықтау; 
түрлі 
дереккөздерді 
көшпелі және 
отырықшы 
өмір 
салтының 
ерекшеліктерін 
түсіндіру; 
тарих 
және 
мәдениет 
ескерткіштерін сақтау 
маңыздылығын 
түсіндіру 
түрлі дереккөздер 
негізінде тарихи
кезеңдердегі 
технологиялық 
прогресті
анықтау; 
тарихи 
мұражайлардың 
қызметін 
түсіндіру; 
мұражайдың өзіндік
жобасын ұсыну 


ескерткіштері/ 
жәдігерлері 
туралы 
әңгімелеу 
зерделеу арқылы 
көне қалалар 
мен 
ескерткіштерді 
сипаттау 
3.2 
Қазақстан 
ның тарихи 
тамыры 
1.3.2.1 көрнекі 
материалдар 
негізінде 
сақтардың 
өмір 
салтын 
сипаттау 
2.3.2.1 
көрнекі 
материалдарды 
зерделеу арқылы 
ғұндардың өмір 
салтын сипаттау 
3.3.2.1 
түрлі 
материалдарды 
зерделеу 
арқылы 
түркілердің өмір салтын 
анықтау 
түрлі дереккөздер 
негізінде қазақ 
халқының шығу 
тарихын түсіндіру; 
сақтар, ғұндар, 
түркілер 
және 
қазақтар арасындағы 
байланысты 
графикалық түрде 
бейнелеу 
3.3 
Қазақстан 
тарихында 
ғы 
маңызды 
оқиғалар 
1.3.3.1 
Қазақстан 
аумағындағы 
көне жазулар 
туралы 
баяндау; 
1.3.3.2 
түрлі 
материалдард 
ы, әдістермен 
құралдарды 
пайдалана 
отырып, көне 
жазуларды 
бейнелеу 
2.3.3.1 
Ботай 
мәдениетінің 
ерекшеліктерін 
сипаттау 
3.3.3.1 
Қазақ 
хандығының 
құрылу 
себептерін түсіндіру 
4.3.3.1 Қазақстанның 
ХХ-ХХІ 
ғасырлардағы 
жетістіктерін 
(мәдениет, ғылым, 
білім, экономика) 
түсіндіру 
3.4 
Көрнекті 
тарихи 
тұлғалар 
және 
мәдениет 
қайраткерл 
ері 
1.3.4.1 
дереккөздерді 
зерделеу 
арқылы 
Томирис 
туралы 
әңгімелеу 
2.3.4.1 
әл- 
Фарабидің 
ғылымның 
дамуына қосқан 
үлесі туралы 
әңгімелеу 
тарихи мысалдар 
негізінде 
хандар, 
батырлар мен билердің 
рөлін түсіндіру; 
тарихи мысалдар 
негізінде 
қазақ 
халқының азаттығы 
үшін 
күрескен 
тұлғалардың
рөлін 
шығармашылық түрде 
көрсету 
4.3.4.1 
шығармашылық және 
еңбек салаларындағы 
көрнекті 
қайраткерлердің 
өмірбаяндық 
мәліметтеріне сүйене 
отырып, 
елімізге 
сіңірген 
еңбегі 
туралы қорытынды 
жасау 
3.5 
Қазақстан 
тарихы: 
тәуелсіздік, 
мемлекетті 
лік 
және 
патриотизм 
1.3.5.1 
Қазақстан 
Республикасы 
ның 
рәміздерін 
өзге елдердің 
рәміздерінен 
ажырату; 
1.3.5.2 тәуелсіз 
мемлекеттің 
2.3.5.1 Қазақстан 
Республикасыны 
ң 
мемлекеттік 
рәміздерінің 
мәнін түсіндіру; 
2.3.5.2 
бақылаулар 
негізінде 
Қазақстан 
Республикасыны 
Қазақстанның бейресми 
рәміздерінің мәнін
түсіндіру ("Алтын
адам", 
"Бәйтерек" монументі, 
"Мәңгілік Ел" қақпасы); 
тұлғаның, отбасының, 
қоғам мен мемлекеттің 
дамуындағы еңбектің 
зерттеулер негізінде 
"Қазақстан" атауымен 
байланысты 
мағыналық 
ассоциациялар 
қатарын 
(ұлттық 
бренд) 
ұсыну; 
Қазақстанның әлемдік
сахнадағы 


негізгі 
белгілері 
туралы 
әңгімелеу; 
1.3.5.3 
Қазақстан 
астанасы 
туралы 
шығармашыл 
ық 
жұмыстарын 
таныстыру 
ң 
мемлекеттік 
рәміздерінің 
қолданылу 
саласын 
анықтау; 
2.3.5.3 Қазақстан 
халықтары 
достығының 
маңыздылығын 
түсіндіру 
рөлін түсіндіру 
рөлін анықтау 
13. 
Осы оқу бағдарламасы қосымшада келтірілген бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-
сыныптарына арналған "Дүниетану" пәнінен үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру 
бойынша ұзақ мерзімді жоспарына сәйкес жүзеге асырылады. 
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-
сыныптарына арналған "Дүниетану" 
пәнінен үлгілік оқу бағдарламасына 
қосымша 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   39




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет