Доплер эффектісі —қазіргі күнде ғылымда , техникада , күнделікті күнде кеңінен қолданылады. Бұл құбылысты алғаш рет 1842 жылы Кристиан Допплер анықтаған және пәнге кіргізген. Радиолокацияда ұшақтардың ұшу жылдамдығын, астрономияда жұлдыздар мен тұмандықтардың радиалды қозғалыс жылдамдығын анықтау үшін пайдаланылады
Яғни Допплер эффектісі толқын жиілігі мен үзындығының өзгеруіне негізделген
Биография
Кристиан Андре́ас До́плер (1803-1853) австриялық физик және астроном, Вена Ғылым Академиясының мүшесі(1848ж), Венада және Зальцбургта білім алған. 1847 жылдан бастап, Хемництағы Тау-кен академиясының профессоры, 1850 жылдан бастап Венадағы Политехникалық институтпен университеттің профессоры.Ол бірінші рет бақылаушы қабылдайтын дыбыс пен жарық тербелістерінің жиілігінің толқын көзі мен бақылаушының әрқайсысына қатысты қозғалысының жылдамдығы мен бағытына тәуелділігін негіздеді
АШЫЛУ ТАРИХЫ
Судағы толқындарды өз бақылауларына сүйене отырып, Доплер ұқсас құбылыстар басқа толқындармен бірге ауада да болады деген болжам жасады. Толқындар теориясының негізінде ол 1842 жылы жарық көзінің бақылаушыға жақындауы байқалатын жиілікті арттырады, ал қашықтық оны азайтады
Дыбыста Доплер эффектісі дыбыс көзі немесе бақылаушы бір-біріне қатысты қозғалғанда дыбыстың тонусы өзгергенде пайда болады.
ЖАРЫҚТАҒЫ ЭФФЕКТ
Доплер эффектісі жарыққа да қатысты. Қызыл және көк ығысу - бақылаушыға қатысты қозғалатын объектілерден жарық түсінің өзгеруі
ПРАКТИКАДА ҚОЛДАНЫЛУЫ
Доплер эффектісі медицина (УЗИ), астрономия (ғарыш объектілерін зерттеу) және тіпті қауіпсіздікте (радарлар мен қозғалыс детекторлары) сияқты әртүрлі салаларда практикалық қолдануды тапты
ҚОРЫТЫНДЫ
Доплер эффектісі дыбыс пен жарыққа әсер ететін маңызды құбылыс болып табылады және әртүрлі салаларда қолдануды тапты. Ол қозғалыс пен қашықтықты түсінуге және өлшеуге мүмкіндік береді және заманауи ғылым мен техникада із қалдырады