Досмурзин ержан
П.И.Чайковскийді*, В.А.Моцартты*, И.С.Бахты*
жүктеу/скачать 8,45 Mb. Pdf көрінісі
|
Madeniettanu 2011 Dosmurzin
- Бұл бет үшін навигация:
- Л.Бетховеннің 9-ы симфониясы
- Полифониялық
- В.А.Моцарттың, Л.Бетховеннің
| П.И.Чайковскийді*, В.А.Моцартты*, И.С.Бахты*,
си м ф о н и я л ы қ әуен н ің к о р и ф е й л е р і* деп білем із. Симфониялық әуен, басқа әуендерден, өзінің мону- менттілігімен* ерекшеленеді. Бүл әуенде, терең көркем- ділік, әуенділік жиынтықты анықтаймыз. Симфония- ны ң м онум енттілігінің м аң ы зды лы қты қ м азм үны , қоғам ды лы қ маңыздылығымен айқындалады. Тың- дауш ыға ерлік ш атты қты лы ғы м ен, тереңділігім ен, күш тілікті кейіптеуімен ж әне сәйкестілікті ком по- зиторлы қ тілімен, қарапайымдылығымен, қатаңды - ғымен, үлылығымен-, экспрессивтігімен* жеткізіледі. М ы салы ; Л.Бетховеннің 9-ы симфониясы, ө зін ің монументілігімен, бізге терең әсерлікті ықпалды қал- дырады. Л.Бетховеннің айтуы бойынша - “тек қана әуен, бізге жоғары өмірге қүқы қ беріп бейімдейді”. Симфо- н иялы қ, опералы қ, әуендерді тыңдай білсеңіз, сіз Абсолюттік*, әдемілік, әлемінде болғандай сезінесіз. Бүның өзі, сіздің әуенділік кез-қүлақы ңы зға байла- ныстылықты. Бүгінгі күні, симфониялық, опералық әуендер, классикалық әуендер ретінде көбінесе сүра- нымдардың және адамдардың қызығушылықтарының қиыр шетіне шығарылды. Полифониялық әуен бүл көп, бірнеше дауыстылық, руханилық әуені. Бүл Әуен ең алғашқы рет Париждегі Нотр-Дам Соборынын* ішінде орындалды. Полифо- ниялық әуен Соборларда, Шіркеулерде орындалады. Бүл әуенді айтушылар, оздерінің бірлесіп үнде шығар- ған дауыстарымен, әуенді Қүдайдың және періштелердің күлақтарына естіртуді мақсаттайды. Ортағасырлық Соборлармен-Ш іркеулер, оздерінің Готикалық* сәулеттілігімен, бүл әуенге кереметтілік Акустиканы* қамтытты. Бүл әуен барлық тындаушы- 1 1 -3 1 2 1 6 1 Мәдениеттану ларды ң қүлағы н алып, оларды одан сайы н Қүдай әлеміне кіруіне көмектеседі. Ортағасырлық Еуропада, Полифониялық әуен, өзінің күштілікті кең таралуына ие болып, Батыс әуенінде жарылып ш ыққан әуеннің мінездемесін алады. Бүл әуен, тындаушының жанын, періш телердің ж ан ы н а енгізгендей болды. Әуенді орындаушылары, әншілері Қүдайды мақтап, оны бас айналатындай жоғарылыққа көтерді. Полифониялық әуен, шынында Қүдайлықты әуен болды. Ж оғары д а аталған с и м ф о н и я л ы қ ә у ен н ің үлы ком позиторлары ны ң ш ы ғармалары Орган әуенінің негізділісі болып келеді. Бүл әуен адамның бүл өмірдегі орнын, уақытшылығын діни жағынан қалыптасқан көз- қарастарын, ойларын, одан сайын дамытып, бекітеді. Христиан Д інінің католиктер бағытының сенушілері және органдылық әуенінің әуесқойлары бүл әуенді үйып тыңдайды. О ргандылық әуенді тыңдай отырып, сіз өзіңізді бір сәт үмытасыз, діни жағынан қамтылып- бекисіз, өмірге деген көзқарасыңыз өзгеріп өзіңіздің өмірдегі уақытшылығыңызға әбден сенесіз және өмірге деген философиялық* көзқарасыңыз дамып, қалып- тасады. В.А.Моцарттың, Л.Бетховеннің, әуендерінде, жалпы шығармаларында, біз сондайлы қ қүдайлы қ- ты лы ны , со н д ай лы қ ж о ғары лы қты ны , сон дай лы қ тереңділіктіні, сон дай лы қ қүш тарлы қты ны , үлкен шеберліктіні және терең сезімділіктіні, көз алдымызға елестетіп тындай аламыз. Біздің еліміздегі О ргандылық әуенінің әуесқой- ларына Ғ.Несипаевтің есімі, көптен танымал. Джаз Әуені, әлеуметтік, эстетикалықты, тарихи фено мен!* болып келеді. Бүл әуен, ғасырлар бойы дамыған классикалық әуенділік жанрмен теңесе алады. Джаз — Африка халқының талантылық туындысы. Түйықталған, 162 Мәдениеттану қы спалы қталған, әлеуметтік ортадан ш ығып пайда болып, таң қаларлы қ жолдан өтіп, Бүкіләлем ділік әуенділік түрмысты өзгертіп, бүгінгі күні үлтаралық қүбылысқа айналды. XX ғасырдың рухани мәдениетін, джазсыз көз алдымызға келтіру, мүмкіншілікті емес. XX ғасыр — тарихта, Джаз дәуірі аталуына ие болды. Джаз дегеніміз бүл әуеннің ерекшелікті, специфи- калықты бастамасы болып қоймайды. Бүнда біз, ерекше қайталанбайтын ортаны, бүл әуенді шығаратын адам- дарды көреміз. Әуенді, орындаушылардың өздерінің қыспалықта жоқтығын, бостығын, көңіл-күйлерінің көтеріңкілісін, әуенге сай ырғақтылығын, биге жақын болуларын, киім киінудегі әдемілігін, тыңдаушыларға ой тастап-әкелуін анықтаймыз. Бүл әуенге терең ене бастаған сайын, сондайлықты тартымдылығын, сүйкімділігін аңғарасың және жасы- рынған мағынаны, ойларды анықтайсын. Джаз әуенінде өздерінің өмірін толық қамтып-сайлап өткізген Луй жүктеу/скачать 8,45 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|